Από την/τον Βασίλης Νάτσιος | 11 Ιουλίου 2019
Η Αγία Όλγα, πριν γίνει Αγία Ισαπόστολος, ήταν μια δυναμική γυναίκα που σκοπό είχε να εκδικηθεί τη δολοφονία του συζύγου της, Ιγκόρ, αρχηγό του Κράτους των Ρως (πρόγονοι των σημερινών ρώσων και ουκρανών). Ο σύζυγός της δολοφονήθηκε από τους Δρεβλιανούς κατά τη συλλογή φόρου υποτέλειας, με αποτέλεσμα ο θρόνος να περάσει στο μικρό γιο τους Σβιάτοσλαβ που ήταν ακόμη βρέφος. Έτσι η Όλγα ανέλαβε χρέη επιτρόπου μέχρι την ενηλικίωσή του, ασκώντας για σχεδόν δύο δεκαετίες την πραγματική εξουσία στο κράτους. Αφάνισε με σκληρότητα τη φυλή που σκότωσε το σύζυγό της, εγκατέλειψε την ειδωλολατρία αηδιασμένη από “το απάνθρωπο εθιμικό δίκαιο της εποχής της” και μεταμορφώθηκε σε μια ευγενική ισαπόστολο. Πέθανε απομονωμένη στο κάστρο της, 11 Ιουλίου 969.
Ημερομηνία γέννησης
Η Αγία Όλγα είναι η πρώτη αγία προερχόμενη από τους Ρως. Γεννήθηκε στο Πσκοβ και ήταν κόρη βαράγγων ευγενών – το αυθεντικό σκανδιναβικό της όνομα ήταν Χέλγκα (Helga). Για το ακριβές έτος γέννησής της δεν είμαστε βέβαιοι. Το μεταγενέστερο Πρώτο Χρονικό την τοποθετεί το 879, όμως με βάση αυτή τη χρονολογία φαίνεται πως γέννησε το μοναχογιό της Σβιάτοσλαβ σε ηλικία άνω των 60 ετών! Πιθανότερο είναι να γεννήθηκε γύρω στα 890.
Τα φριχτά εγκλήματα
Μετά τη δολοφονία του συζύγου της, η ζωή της ήταν μια συνεχής καταγραφή άγριων φόνων. Σε μια εποχή που δεν υπήρχε γραπτή καταγραφή, είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς την αλήθεια από το μύθο. Λέγεται ότι έβρισκε διάφορους τρόπους για να εκδικηθεί. Κατέσφαξε πολλούς Δρεβλιανούς, άλλους έκλεισε ζωντανούς μέσα σε πλοία, τα οποία κατόπιν βύθισε, άλλοι εκτελέσθηκαν στην πυρά, ενώ μαρτυράται και η εξής χαρακτηριστική ιστορία: Ενώ πολιορκούσε μια πόλη, υποσχέθηκε να αποχωρήσει αν κάθε σπίτι της χάριζε από ένα οικόσιτο περιστέρι για εξευμενισμό. Οι πολιορκημένοι την πίστεψαν και της παρέδωσαν τα δώρα, αλλά καθώς αποχωρούσε η Όλγα έβαλε φωτιά στα πόδια των περιστεριών. Αυτά τρομαγμένα γύρισαν ενστικτωδώς στις εστίες τους, βάζοντας φωτιά στις ξύλινες στέγες των σπιτιών. Έτσι κάηκε ολόκληρη η πόλη.
Από την ειδωλολατρεία στο χριστιανισμό
Αφού εκδικήθηκε καίγοντας ζωντανούς τους δολοφόνους του συζύγου της (τη φυλή των Δρεβλιανών), κατάλαβε ότι το απάνθρωπο εθιμικό δίκαιο της εποχής της ήταν αηδιαστικό και απομακρύνθηκε σταδιακά από την ειδωλολατρεία. Οδηγήθηκε στο χριστιανισμό και έγινε ο πρώτος ηγέτης των Ρως που εγκατέλειψε τον παγανισμό για το χριστιανισμό. Η βάπτισή της έγινε το 955 μ.Χ με μεγάλη επισημότητα στην Κωνσταντινούπολη και έλαβε το χριστιανικό όνομα Ελένη από τη νονά της Ελένη Λεκαπηνή, σύζυγο του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ζ’.
Η απομόνωση και το τέλος
Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, μετά την ενηλικίωση του Σβιάτοσλαβ και τη λήξη της επιτροπείας (965), τα πέρασε στο κάστρο του Βίσγκοροντ κοντά στο Κίεβο μαζί με τα εγγόνια της. Ένας από τους εγγονούς της, ο Βλαδίμηρος, θα γινόταν αργότερα ο ηγέτης των Ρως που εισήγαγε το χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία του κράτους. Ταυτόχρονα η Όλγα ασκούσε την εσωτερική διοίκηση, αφού ο Σβιάτοσλαβ απουσίαζε διαρκώς σε μακροχρόνιες εκστρατείες. Ο θάνατος τη βρήκε σε προχωρημένη ηλικία το 969. Για τις προσπάθειές της να διαδώσει το χριστιανισμό στην επικράτεια των Ρως ανακηρύχθηκε αγία και ισαπόστολος από την ρωσική ορθόδοξη εκκλησία το 1587.
