ΤΩΡΑ |
Οδοιπορικό στη Μακρινίτσα και αναμνήσεις από το φιλμ “Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά” όπως μας τις διηγήθηκε μια μαθήτρια της ταινίας.
Χτισμένη στις δυτικές πλαγιές του Πηλίου βόρεια του Βόλου, η Μακρινίτσα, 10 μόλις χιλιόμετρα από το Βόλο, είναι από τα τουριστικότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας και φημίζεται για το παραδοσιακό της χρώμα, την ιδιαίτερη πηλιορείτικη αρχιτεκτονική της και για την εξαιρετική θέα που διαθέτει, ώστε να την αποκαλούν «μπαλκόνι του Πηλίου», χαρακτηρισμός που πρώτος απέδωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν επισκέφθηκε το 1934 το χωριό, και εντυπωσιάστηκε από τη θέα.
Τη Μακρινίτσα επέλεξε ο Φιλοποίμην Φίνος το 1968 για τα εξ ολοκλήρου γυρίσματα της ταινίας «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη στο ρόλο της δασκάλας και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ στο ρόλο του ήρωα Στέφανου. Οι σκηνές με το τρένο πραγματοποιήθηκαν στο σταθμό στα Άνω Λεχώνια . Τα γυρίσματα ξεκίνησαν το φθινόπωρο του 1968, και κατά τη διάρκεια η Αλίκη ανακάλυψε την πολυπόθητη εγκυμοσύνη της. Αυτός είναι και ο λόγος που η εξωτερική εμφάνιση της παρουσιάζει διαφορές σε αρκετά στιγμιότυπα της ταινίας.
Η υπόθεση του έργου πασίγνωστη. Η Αλίκη υποδύεται την Μυρτώ Θεοδώρου μία όμορφη δασκάλα που διορίζεται σε ένα απομακρυσμένο χωριό, την Κρυόβρυση (που υποτίθεται ήταν στην Πιερία), λίγο πριν ξεσπάσει ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος. Η νεαρή δασκάλα είναι γεμάτη αγάπη για το λειτούργημά της, αλλά και για τους μαθητές της. Με μοντέρνες, για την εποχή, ιδέες στην εκπαίδευση, αποφεύγει τις τιμωρίες και το ξύλο, παρά τα διάφορα αστεία των μικρών μαθητών της στην αρχή. Τις μεθόδους της δεν εγκρίνουν οι γονείς με τις αναχρονιστικές αντιλήψεις. Το χωριό εναντιώνεται όταν η δασκάλα συνάπτει δεσμό με τον γεωπόνο Στέφανο, γιο του προέδρου του χωριού, που με μοναδικό τρόπο ερμήνευσε ο Παντελής Ζερβός. Παρά τις προσπάθειες του μπακάλη του χωριού (Σπύρος Καλογήρου) να τους χωρίσει τελικά το ζευγάρι παντρεύεται στις 27 Οκτωβρίου 1940. Στο τέλος του γλεντιού όμως, τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου ξεσπά ο πόλεμος και ο Στέφανος φεύγει για το μέτωπο. Τα νέα που φτάνουν είναι δυσάρεστα, καθώς γίνεται γνωστό ότι ο Στέφανος είναι νεκρός. Τα χρόνια της Κατοχής είναι πολύ δύσκολα και η νεαρή δασκάλα αφοσιώνεται στους μαθητές της, έχοντας φύλακα – άγγελο τον συνάδελφό της Άγγελο (Άγγελος Αντωνόπουλος), που έχει μετατεθεί στο χωριό για χάρη της. Με την απελευθέρωση και με τη σύμφωνη γνώμη του πεθερού της, η Μυρτώ αποδέχεται την πρόταση του Άγγελου να παντρευτούν. Η επιστροφή του Στέφανου, που δεν είχε πεθάνει αλλά νοσηλευόταν σε ιταλικό νοσοκομείο, δίνει στην ταινία ευτυχισμένο τέλος.
Τη σκηνοθεσία υπέγραψε ο Ντίνος Δημόπουλος ενώ το σενάριο συνυπέγραψαν ο Λάκης Μιχαηλίδης και η Ανθή Δημοπούλου, που εικασίες θέλουν να πρόκειται για την ηθοποιό Φλωρέττα Ζάννα, σύζυγο του σκηνοθέτη, της οποίος το πραγματικό της όνομα ήταν Ανθή. Η δασκάλα με τα ξανθιά μαλλιά ξεκίνησε ως Η δασκάλα με τα χρυσά μαλλιά. Είχαν τυπωθεί και αφίσες με αυτό τον τίτλο, είχαν γίνει δημοσιεύσεις σε περιοδικά και εφημερίδες, ωστόσο ο Φίνος αναγκάστηκε να τον αλλάξει όταν δημιουργήθηκε πρόβλημα με τους κληρονόμους του Στράτη Μυριβήλη, ο οποίος είχε γράψει το μυθιστόρημα «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια». Έτσι, λίγους μήνες πριν την προβολή της στους κινηματογράφους, ο τίτλος άλλαξε.
Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 27 Οκτωβρίου 1969 και ήταν η επιτυχία της σεζόν. Έκοψε 739.001 εισιτήρια στην πρώτη προβολή της, κατακτώντας την πρώτη θέση, ενώ στον πίνακα με τις εμπορικότερες ταινίες στην ιστορία του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, έχει την τρίτη θέση μετά την «Υπολοχαγό Νατάσα» και την «Αρχόντισσα και ο αλήτης».Τρεις Αλίκες στη σειρά δηλαδή!
Ολόκληρο το χωριό επιστρατεύτηκε για τις ανάγκες των γυρισμάτων της ταινίας καθώς και για την κάλυψη μικρότερων ρόλων. Οι περισσότεροι μικροί μαθητές που βλέπουμε στην ταινία ήταν πραγματικοί μαθητές του σχολείου του χωριού. Μία από τις μαθήτριες ήταν και η Καίτη Χρυσοχού.
Η Καίτη Χρυσοχού -αριστερά στη φωτογραφία- ήταν 6 χρονών όταν γυριζόταν η ταινία, και έπαιξε μια μικρή μαθήτρια. Αρκετά χρόνια τώρα, διατηρεί σε ένα παραδοσιακό οίκημα στη Μακρινίτσα, κατάστημα με βότανα. Η Καίτη μοιράζεται μαζί μας για πρώτη φορά τις αναμνήσεις της από τα γυρίσματα με την Αλίκη:
«Η Αλίκη ήταν τελειομανής και γι΄αυτό ήταν αυστηρή. Απολύτως φυσιολογικό για να βγει τέλειο το αποτέλεσμα. Ήταν δίκαιη όμως. Μας μιλούσε πολύ και μεγαλώνοντας, όταν δραστηριοποιήθηκα επαγγελματικά, την κατάλαβα γιατί κι εγώ στη δουλειά μου θέλω το τέλειο. Έχω πολλές αναμνήσεις από τα γυρίσματα. Μια φορά, στο νυχτερινό γύρισμα του βομβαρδισμού του σχολείου θυμάμαι κατουρήθηκα από το φόβο μου. Τα περισσότερα κτίρια υπάρχουν ακόμα εκτός από ένα δύο που τα είχε στήσει η παραγωγή. Η παραγωγή μας πλήρωνε όλους, τους γονείς φυσικά.
Ο πατέρας μου με τα λεφτά που πήρε, αγόρασε ένα χωράφι και το έδωσε σε μένα. Ερχόταν πολύς κόσμος καθημερινά από όλη τη Θεσσαλία και γέμιζαν τα καλντερίμια γιατί ήθελαν να δουν από κοντά την Αλίκη. Μετά την προβολή της ταινίας η Μακρινίτσα πήρε την άνοδο στον τουρισμό. Τότε υπήρχε μόνο ένα ξενοδοχείο αυτό που έμενε η Αλίκη το «Πηλιορείτικο Σπίτι» και μετά γέμισε ξενοδοχεία το χωριό. Όταν προέκυψε το πρόβλημα με την εγκυμοσύνη της ήρθε ο γιατρός της με το ελικόπτερο προσγειώθηκε στο γήπεδο που έχουμε μεταξύ Μακρινίτσας και Πορταριάς, και διέταξε να μείνει ακίνητη ξαπλωμένη στο κρεβάτι . Σταμάτησαν τα γυρίσματα κι όταν γέννησε ξανάρχισαν».
Η Αλίκη φιλοξενήθηκε στο Πηλιορείτικο Σπίτι ένα αρχοντικό που χτίστηκε το 1850, στο κεντρικό πλακόστρωτο σοκάκι του χωριού και λειτουργεί ακόμα. Βρίσκεται 80 μέτρα πάνω από την κεντρική πλατεία. Η Αλίκη έμεινε στον επάνω όροφο του σπιτιού, στη σημερινή σουίτα δύο δωματίων με την ξεχωριστή αρχιτεκτονική.
Η Αλίκη με τον Δημήτρη παντρεύτηκαν στις 18 Ιανουαρίου 1965, και προσπαθούσαν να αποκτήσουν παιδί. Η Αλίκη είχε ταξιδέψει μέχρι την Τήνο και είχε κάνει τάμα στην Παναγία να της χαρίσει ένα μωρό. Ο γιατρός Νίκος Παπανικολάου ήταν καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης όταν δέχθηκε την επίσκεψη της Αλίκης στο γραφείο του. Του εμπιστεύθηκε το πρόβλημα που είχε με τη γονιμότητα της. Λόγω σοβαρών γυναικολογικών προβλημάτων δεν θα μπορούσε εύκολα να μείνει έγκυος, την βοήθησε και πολύ γρήγορα έμεινε. Κατά τη διάρκεια γυρίσματος η Αλίκη λιποθύμησε σε σκηνή που εκτυλισσόταν στη πλατεία του χωριού. Η Αλίκη ήταν έγκυος! Σε ορισμένα πλάνα χρησιμοποιήθηκε η «σωσίας» της Αλίκης, το μοντέλο Μίτσι Καρά, την οποία ντούμπλαρε και στη ταινία «Η νεράιδα και το παλικάρι» που γυρίστηκε στην Κρήτη. Στη σκηνή με το γαμήλιο γλέντι η Αλίκη αρχίζει να αιμορραγεί. Ειδοποιείται ο γιατρός ο οποίος την βρήκε μέσα στο αίμα στο κρεβάτι του ξενοδοχείου. Την υποχρέωσε να διακόψει το γύρισμα καθώς η επιπλοκή έδειχνε πως εκδηλωνόταν αποβολή. Ο Φιλοποίμην Φίνος που λάτρευε την Αλίκη έστειλε την αμερικάνικη Κάντιλακ του, που τα καθίσματα της γινόντουσαν κρεβάτι για να φτάσει η Αλίκη άνετα στην Αθήνα. Όταν φτάνουν στην Αθήνα ο γιατρός, της συνιστά πλήρη ακινησία. Στις 4 Ιουνίου του 1969 η Αλίκη φέρνει στον κόσμο, με καισαρική τομή, τον Γιάννη και στη συνέχεια επιστρέφει στη Μακρινίτσα για να ολοκληρώσει τα γυρίσματα της ταινίας. Με τον γιατρό παρέμειναν φίλοι, ενώ από τη δημοσιότητα, όπως είχε ο ίδιος δηλώσει, επωφελήθηκε επαγγελματικά όχι όμως και όσον αφορά την πανεπιστημιακή του εξέλιξη.
Ας κάνουμε ένα φωτογραφικό οδοιπορικό στη Μακρινίτσα του 1968 που γυρίστηκε η ταινία και στη Μακρινίτσα του σήμερα.
Η ταινία Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά συνεχίζει μέχρι και σήμερα να καθηλώνει το κοινό, κάθε φορά που προβάλλεται από την τηλεόραση. Η Αλίκη παραμένει η εθνική μας… δασκάλα και η εθνική μας σταρ, συμβολίζοντας το χαμόγελο και την αισιοδοξία μιας ολόκληρης εποχής. Όσα χρόνια κι αν περάσουν από την πρώτη προβολή της ταινίας, κανείς δεν θέλει να τελειώσει το μάθημά της η ξανθιά δασκάλα…
Θυμηθείτε το λάθος στους τίτλους με το επίθετο του Δημήτρη Παπαμιχαήλ:
Το απίστευτο λάθος στη “Δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά” που κανείς δεν είχε προσέξει
Σχόλια για αυτό το άρθρο