Είναι γεγονός ότι η Καμεράτα, υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου, διανύει τα τελευταία χρόνια μια άκρως ενδιαφέρουσα περίοδο της ιστορίας της. Παρά τα γνωστά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ΟΜΜΑ και τις πολλαπλές μειώσεις των επιχορηγήσεων που πλήττουν την ίδια την Ορχήστρα, η τελευταία παραμένει πάντοτε καλλιτεχνικά εύρωστη, με ποικίλο ρεπερτόριο, καθώς και σταθερή -και καθόλου αυτονόητη- αρτιότητα στην εκτέλεση των επιλεγόμενων έργων. Αποτελεί ιδιαίτερα ευτυχές γεγονός ότι η καλλιτεχνική της επιτυχία στο εξωτερικό και η συνεργασία της με πολύ σημαντικά φεστιβάλ και εταιρίες κλασικής δισκογραφίας δείχνουν να έχουν όλο και μεγαλύτερο αντίκτυπο στο εγχώριο μουσικόφιλο κοινό, που εμπιστεύεται πλέον την Καμεράτα και παρίσταται στις παραγωγές της.
Μετά την καλοκαιρινή επιτυχία του West Side Story, το «Ανακαλύπτοντας τον Ροσσίνι» υπήρξε ο πλέον κατάλληλος εορτασμός για την κυκλοφορία του άλμπουμ Rossini από την Deutsche Grammophon (Σεπτέμβριος 2016), την πλέον έγκυρη δισκογραφική στο χώρο της κλασικής μουσικής, υπό την διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου. Παράλληλα, πρόσφερε μια μοναδική ευκαιρία στο αθηναϊκό κοινό να γνωρίσει τον Franco Fagioli, έναν πολύ σημαντικό κοντρατενόρο, στα πλαίσια της γενικότερης ευρωπαϊκής τάσης των τελευταίων ετών για εξερεύνηση των φωνητικών και υποκριτικών δυνατοτήτων αυτού του είδους ανδρικής φωνής, που ισορροπεί ανάμεσα στις ανδρικές και γυναικείες εκτάσεις.
Κατά ένα μέρος, το πρόγραμμα αποτελούνταν από ορχηστρικά μέρη από όπερες του Ροσσίνι (Demetrio e Polibio και Torvaldo e Dorliska). Με τα μέρη αυτά συνομιλούσαν η Sinfonia από την καντάτα Ulysse agli Elisi του Νικόλαου Μάντζαρου, καθώς και η εισαγωγή, το θέμα και οι παραλλαγές για κλαρινέτο της όπερας La donna del lago με σολίστ τον Σπύρο Μουρίκη. Η Καμεράτα εκτέλεσε τα έργα με ακρίβεια και ερμηνευτική δεινότητα, επαυξημένη ίσως λόγω και της πρόσφατης ηχογράφησης. Ιδιαίτερη μνεία, παρότι δεν ανήκε στο αμιγώς ορχηστρικό μέρος, αξίζει το σόλο του βιολονίστα Σέρτζιου Ναστάσα στην άρια «Oh sospirato lido… Dolci d’ amor parole» από την όπερα Tancredi.
Αναφορικά με το φωνητικό μέρος, ο Franco Fagioli επιβεβαίωσε απόλυτα τη φήμη του ως ένα θαύμα τεχνικής και ερμηνείας. Η εμπειρία μάς έχει διδάξει ότι, όταν διαφημίζεται έκταση τριών οκτάβων, ένα τουλάχιστον τμήμα της είναι διακοσμητικό. Στην περίπτωση του Fagioli, οι φόβοι διαλύθηκαν μετά την πρώτη άρια. Η θαυμαστή του ευελιξία σε ολόκληρη πραγματικά την έκταση της μέτζο σοπράνο, αλλά και πέραν αυτών των ορίων, δεν περιορίστηκε μονάχα στην τεχνική αρτιότητα. Υπήρξαν στιγμές που τα συγκινητικά του pianississimo καθήλωσαν το κοινό, υπογραμμίζοντας τις λεπτές συναισθηματικές αποχρώσεις που μπορεί να επιτύχει η ιδιαίτερα ζεστή φωνή κάποιων κοντρατενόρων.
Παρουσιάστηκαν οι άριες «Pien di content in seno» και «Perdon ti chiedo Padre» (Demetrio e Polibio), «Mura felici… Elena, oh tu che chiamo» (La donna del lago), «Oh sospirato lido… Dolci d’ amor parole» (Tancredi) και «Eccomi al fine in Babilonia» (Semiramide). Η ερμηνεία του Fagioli, με την εξαίρεση της πρώτης άριας του προγράμματος, υπήρξε σταθερά εντυπωσιακή, ενώ απογειώθηκε στην άρια από την Donna del lago καθώς και στο encore («La pietà che in sen serbate» από την όπερα Eduardo e Cristina), όπου χάρισε στο κοινό και την κομψή κορώνα του τέλους.
Δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς πόσο κοστίζει σήμερα στη λυρική μουσική η συνήθης πρακτική αντικατάστασης των ρόλων του κοντρατενόρου από γυναίκες ερμηνεύτριες. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η παραγωγή του έργου του Μπελλίνι Ι Capuleti e i Montecchi από την Εθνική Λυρική Σκηνή, όπου τον ρόλο του Ρωμαίου ερμήνευσαν οι ομολογουμένως καλές σοπράνο Μαίρη-Έλεν Νέζη και Ειρήνη Καράγιαννη. Ας ελπίσουμε πως εμφανίσεις όπως αυτή του Fagioli θα ενθαρρύνουν παρόμοιες συνεργασίες στο μέλλον, που θα εξοικειώσουν το ελληνικό κοινό με τη μορφή και τις δυνατότητες του κοντρατενόρου.
Ανακαλύπτοντας τον Ροσσίνι από την Καμεράτα
(Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 02.11.2016)
Ο Κώστας Καρασαββίδης είναι υποψήφιος διδάκτωρ θεατρολογίας με επιστημονικές δημοσιεύσεις και συμμετοχή σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ασχολείται με την κριτική παραστάσεων και θεατρολογικών εκδόσεων.
Σχόλια για αυτό το άρθρο