Δεν είμαστε φτιαγμένοι για τον ήλιο του μεσημεριού, είμαστε φτιαγμένοι για το λυκόφως. Όταν το φως λιγοστεύει, η κόρη διαστέλλεται και τότε μπορούμε πραγματικά να το αισθανθούμε.
—James Turrell
Η Gagosian ανακοινώσει την έκθεση Light of the Presence, που φέρνει κοντά δύο έργα από τη σειρά Glass Series (2001–) του James Turrell, και ανοίγει τις πύλες της στην γκαλερί της Αθήνας στις 11 Απριλίου. Το Knowing Light (2007) και το Rounded Up (2024) εκτίθενται σε δύο διαφορετικές αίθουσες στο ισόγειο.
Από τη δεκαετία του 1960, ο Turrell εξερευνά φαινόμενα της αντίληψης, από την αισθητηριακή στέρηση μέχρι τα οπτικά εφέ. Ξεκίνησε να δουλεύει με το φως το 1966, στο εργαστήριό του στο Ocean Park στην Καλιφόρνια, και πρώιμα έργα του, όπως το Afrum-Proto (1966), που χρησιμοποιούν πεδία φωτός συσχετίζοντάς τα με αρχιτεκτονικές δομές, αποτέλεσαν τη βάση ενός εν εξελίξει χειρισμού του κτιριακού και του φυσικού περιβάλλοντος. Ο Turrell συνεχίζει να χρησιμοποιεί το φως ως το πρωταρχικό του θέμα και ταυτόχρονα υλικό σε απλά, σε επίπεδο φόρμας, έργα που κάνουν χρήση της νέας τεχνολογίας για να εξερευνήσουν τα όρια της όρασης και να οδηγήσουν σε καταστάσεις διαλογισμού.
Έχοντας εντάξει το νέον αρχικά στα έργα της σειράς Glass Series, ο Turrell, στη διάρκεια των τελευταίων δεκαπέντε ετών, έχει στραφεί στην τεχνολογία πάνελ LED που προγραμματίζονται μέσω υπολογιστή επιτρέποντας έτσι πλουσιότερες αποχρώσεις και χαμηλότερα επίπεδα φωτός. (Χρησιμοποίησε για πρώτη φορά την τεχνική αυτή σε πρότζεκτ για κτίρια, όπως ο σιδηροδρομικός σταθμός Zug στην Ελβετία και το PSA Peugeot Citroën Design Center έξω από Παρίσι.) Ένα από τα έργα της σειράς Glass Series είναι και το Aurora B: Tall Glass (2010), ένα μεγάλο έργο, σε σχήμα παραλληλόγραμμο, που βρίσκεται στη συλλογή του Museum of Fine Arts, στο Χιούστον.
Το Knowing Light και το Rounded Up παρουσιάζουν πεδία φωτός που βλέπει ο θεατής μέσα από γεωμετρικά ανοίγματα. Καθώς το χρώμα τους μεταβάλλεται με αργό ρυθμό, οι επιφάνειες αυτές γεννούν εναλλασσόμενες εντυπώσεις, δίνοντας κάποιες φορές την αίσθηση ότι είναι επίπεδες και άλλες ότι έχουν βάθος, παίζοντας με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον χώρο και επεκτείνοντας την ψυχολογική του αντήχηση. Το φως κάθε σχήματος απλώνεται από το κέντρο του και πότε πότε καταλήγει σε μία μόνη, επίπεδη απόχρωση. Ένα μικρό άνοιγμα ανάμεσα στην γυάλινη πρόσοψη του έργου και στον τοίχο της γκαλερί στο οποίον είναι τοποθετημένο έρχεται να προσδώσει υλική διαστατικότητα και να διασφαλίσει ότι η ανταύγεια του χρώματος περνάει στον περιβάλλοντα χώρο, διαφοροποιώντας τον τρόπο με τον οποίον βιώνουν οι θεατές το εσωτερικό συνολικά.
Η Glass Series λειτουργεί αντιστικτικά με το Roden Crater, ένα τεράστιο έργο που επανεννοιολογεί το τοπίο της περιοχής Πέιντετ Ντέζερτ της Βόρειας Αριζόνας ως ελεγχόμενο περιβάλλον για τη διαλογιστική θέαση του φωτός και του χώρου του ουρανού. Κατασκευασμένο μέσα σε έναν ηφαιστειακό κώνο σκωρίας, το Roden Crater αποτελεί την κορύφωση της έρευνας γύρω από το πεδίο της ανθρώπινης οπτικής και ψυχολογικής αντίληψης, στην οποία και έχει αφιερώσει τη ζωή του ο καλλιτέχνης. Επί του παρόντος, είναι σε εξέλιξη μία προσπάθεια συγκέντρωσης κεφαλαίων με σκοπό την ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου και την παρουσίασή του στο κοινό.
Ο James Turrell γεννήθηκε το 1943 στο Λος Άντζελες, ενώ ζει και εργάζεται στο Φλάγκσταφ της Αριζόνα. Έργα του περιλαμβάνονται στις συλλογές του Israel Museum, στην Ιερουσαλήμ της Tate Modern στο Λονδίνο του Solomon R. Guggenheim Museum στη Νέα Υόρκη και του Los Angeles County Museum of Art. Το Μουσείο James Turrell άνοιξε στο Colomé στην Αργεντινή το 2009. Εκθέσεις μεταξύ άλλων: στο Stedlijk Museum στο Άμστερνταμ (1976)·Whitney Museum of American Art στη Νέα Υόρκη (1980)· Two Spaces, στο Israel Museum, Ιερουσαλήμ (1982–83)· Occluded Front, Museum of Contemporary Art, Λος Άντζελες (1985–86)· The Other Horizon, Museum für angewandte kunst, Βιέννη (1998–99)· Into the Light, Mattress Factory, Πίτσμπουργκ (2002–03) The Wolfsburg Project, Kunstmuseum Wolfsburg, Γερμανία (2009–10)· The Light Inside, Museum of Fine Arts, Χιούστον (2013) Solomon R. Guggenheim Museum, Νέα Υόρκη (2013)· Immersive Light, Long Museum, Σανγκάη (2017)· Passages of Light, Museo Jumex, Μέξικο Σίτι (2019) Into the Light, MASS MoCA, Νορθ Άνταμς, Μασαχουσέτη (2021–25)· και Light, Space, and the Art of Perception, Center of International Contemporary Art Βανκούβερ, Καναδάς (2023–24). Μία ρετροσπεκτίβα, που διοργανώνεται από το Los Angeles County Museum of Art σε συνεργασία με το Museum of Fine Arts του Χιούστον και το Ίδρυμα Solomon R. Guggenheim της Νέας Υόρκης, εγκαινιάστηκε στο Los Angeles County Museum of Art το 2014. Ο Turrell έχει τιμηθεί μεταξύ άλλων με τα βραβεία MacArthur Foundation Fellowship (1984) και το National Medal of Arts (2013).
#JamesTurrell
JAMES TURRELL
Light of the Presence
Εγκαίνια: Πέμπτη, 11 Απριλίου, 7-10μμ
11 Απριλίου–25 Μαΐου, 2024
Αναπήρων Πολέμου 22, Αθήνα
Σχόλια για αυτό το άρθρο