Στο Θέατρο Σημείο ανέβηκε από την περασμένη Δευτέρα η θεατρική παράσταση – ντοκουμέντο «Manifesto 2083» σε δραματουργία Christian Lollike, με το Δημήτρη Αλεξανδρή, σε απόδοση – σκηνοθεσία Μαρίλλης Μαστραντώνη. Το Cosmopoliti λίγο πριν την πρεμιέρα, τρύπωσε στα παρασκήνια και σας έχουμε αποκλειστικές συνεντεύξεις και των δύο βασικών συντελεστών, φωτογραφίες αλλά και βιντεάκι από τις πρόβες. Και για όλους όσοι μας εμπιστεύονται για τις θεατρικές μας επιλογές, σας δίνουμε τη δυνατότητα να κερδίσετε διπλές προσκλήσεις.
-Δημήτρη, μίλησε μας λίγο για το Manifesto 2083.
Το έργο παίχτηκε στη Δανία πρώτη φορά το 2013. Το Μανιφέστο 2083 καταρχήν είναι το όνομα, του -ας το πω σύγγραμα ή σύνολο συγγραμάτων- που έγραψε ο Anders Behring Breivik, πριν εκτελέσει την πράξη (στις 22 Ιουλίου 2011 πυροδότησε μια βόμβα σε παγιδευμένο αυτοκίνητο έξω από κυβερνητικό κτίριο στο Όσλο, σκοτώνοντας οκτώ ανθρώπους, και συνέχισε την αιματηρή του πορεία στο νησί Οτόγια, όπου δολοφόνησε ακόμα 69 άτομα, στην πλειοψηφία τους έφηβοι, στη νεανική κατασκήνωση του Εργατικού Κόμματος) και το διοχέτευσε μέσω του ίντερνετ. Ένα κείμενο με πάνω από 1500 σελίδες που λέγεται Μανιφέστο 2083 που είναι η χρονιά, το 2083, η διακήρυξη της Ευρωπαϊκής ανεξαρτησίας, έτσι λέγεται συνολικά. Όταν έγινε το περιστατικό αυτό, ο Δανός ηθοποιός Olaf Højgaard, ξεκίνησε με το να προσπαθεί να καταλάβει πως ένας άνθρωπος φτάνει σε αυτό το σημείο. Προσπαθώντας να καταλάβει είδε ότι έχει αφήσει αυτό το Μανιφέστο και ξεκίνησε να το διαβάζει. Μπήκε στη διαδικασία να μιλήσει με τον Christian Lollike για να κάνουν ένα θεατρικό έργο πάνω σε αυτό. Το πώς ένας άνθρωπος μπαίνει σε αυτή τη διαδικασία και πως ένας άνθρωπος μπορεί να φτάσει σε ένα τέτοιο επίπεδο, τι κρύβεται πίσω από αυτό το πράγμα.
-Με το που διάβασε το Μανιφέστο κατάλαβε δηλαδή αυτό;
Όχι, δεν το κατάλαβε αλλά το θεατρικό αυτό προσπαθεί να ανιχνεύσει. Κι αυτό είναι η παράσταση. Είναι μια παράσταση ντοκουμέντο δηλαδή, δεν είναι μια παράσταση κανονικής φόρμας θεατρικής που είναι ένας μονόλογος, που εγώ υποδύομαι τον τάδε. Εγώ υποδύομαι το Δημήτρη Αλεξανδρή, δηλαδή τον εαυτό μου. Εμείς ουσιαστικά κάνουμε την ελληνική εκδοχή αυτού του πράγματος, προσπαθήσαμε να θυμηθούμε που ήμουν εγώ σ’ εκείνη την περίοδο όταν έγινε το περιστατικό σαν Δημήτρης Αλεξανδρής. Ξεκινάει η παράσταση κι εγώ μιλάω στο κοινό και λέω ότι διάβασα το Μανιφέστο και προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε το πώς ένας άνθρωπος φτάνει σε τέτοιο σημείο, και τι θεωρίες και πολιτική υπάρχει από πίσω η οποία συνεχίζει να υπάρχει και μετά την πράξη του. Έτσι είναι το θεατρικό. Δεν έχει παιχτεί αλλού ακόμα. Παίχτηκε μόνο στη Δανία. Κι εκεί έτσι ήταν ακριβώς. Μόνο εκεί που το παρουσίαζε αυτός ο άνθρωπος που έχει ζήσει ή που ουσιαστικά το εμπνεύστηκε, κι εμείς κάνουμε την ελληνική εκδοχή αυτού του πράγματος. Ουσιαστικά η σκέψη του δημιουργού για να γίνει αυτή η θεατρική παράσταση είναι ότι είναι πάρα πολύ εύκολο να κατατάξεις αυτούς του είδους τους ανθρώπους, σε μια κατηγορία και να πείς ότι αυτοί είναι καλοί περιθωριακοί τύποι οι οποίοι είναι τρελοί και κάνουν και ράνουν. Αυτή είναι η πρώτη αντίδραση. Δυστυχώς όμως δεν είναι έτσι. Είναι άνθρωποι που πίσω από αυτούς υπάρχουν θεωρίες οι οποίες είναι απίστευτες και επηρεάζουν πάρα πάρα πολύ κόσμο.
-Δικαιολογείται όμως να υπάρχουν και 77 θύματα;
Αυτό αναρωτιέται και στην παράσταση. Αλλά επειδή με τη φυλάκιση δεν σταματιέται η θεωρία και δυστυχώς είναι πάρα πολύ επίκαιρο, γιατί τώρα ακριβώς έγινε κι αυτό το περιστατικό στη Γαλλία.
-Και δεν έχει σβήσει ακόμα και η μνήμη από το καλοκαίρι του 2011…
Δεν έχει σβήσει βέβαια… με τίποτα δεν έχει σβήσει. Καλό είναι, και αυτό ουσιαστικά θέλει να κάνει κι η παράσταση και στη Δανία που παίχτηκε και εδώ εμείς, να δώσει ένα έναυσμα να σκεφτούμε και να μας βάλει σε διαδικασία να καταλάβουμε ή να μάθουμε τι είναι αυτού του είδους το πράγμα, χωρίς να πούμε ότι αυτοί οι τύποι είναι κάποιοι τρελοί ή φονταμενταλιστές.. Δεν δικαιολογεί τη θεωρία. Υπάρχει μια θεωρία η οποία είναι επικίνδυνη και φτάνει τους ανθρώπους σε τέτοιου είδους σημεία. Βέβαια δεν δίνει απαντήσεις στο ότι ο Breivik ήταν τρελός ή όσοι έγραψαν τα κείμενα αυτά είναι τρελοί. Όχι. Ίσα ίσα. Είναι ας πούμε, ένα έναυσμα για το θεατή να ψάξει λίγο καλύτερα το τι κρύβεται πίσω από αυτούς τους ανθρώπους. Είναι πάρα πολύ εύκολο να πούμε ότι η Χρυσή Αυγή είναι κάτι τύποι που πριν ήταν κάτι μπρατσαράδες και κάνανε και ράνανε στα μαγαζιά και να τους κατατάξουμε κάπου και να είμαστε ασφαλείς εμείς με αυτή την κατάταξη που έχουμε κάνει. Αλλά αυτοί οι άνθρωποι, αυτό το κόμα ήρθε τρίτο στις ευρωεκλογές. Επηρέασε κάποιους ανθρώπους. Και καλό είναι να γνωρίσουμε πρώτα το τι συμβαίνει πριν, κι όταν λέω να γνωρίσουμε δε λέω να ενστερνιστούμε.
-Αυτό θα έπρεπε όμως να είναι το αρχικό, να γνωρίσουμε πρώτα… διότι εμείς είμαστε κατευθείαν στο αποτέλεσμα.. σε όλα αυτά που είπαμε.
Ακριβώς. Το θέατρο γενικότερα, αυτός είναι ο σκοπός του. Δηλαδή πηγαίνοντας σε μια θεατρική παράσταση ουσιαστικά είναι ένα έναυσμα να γνωρίσεις ένα κομμάτι του εαυτού σου μέσω των ρόλων, σ’ ένα άλλου είδους επίπεδο. Έτσι είναι και αυτή η παράσταση.
-Μπήκες στην περιέργεια να διαβάσεις το Μανιφέστο ή το είχες διαβάσει;
Όχι δεν το’ χω διαβάσει…. 1500 σελίδες! Διάβασα αρκετά κομμάτια, ασχολήθηκα, έψαξα στο ίντερνετ να δω τι γίνεται με αυτούς τους ανθρώπους, να δω τι έκανε αυτός ο άνθρωπος, να δω πως μιλάει, πως συμπεριφέρεται.
-Και τι διαπίστωσες πέρα από το κείμενο;
Καταρχήν δεν πιστεύω ότι είναι ένας άνθρωπος τρελός, ψυχοπαθής. Σίγουρα ξεκίνησε με κάποια ειδικά προβλήματα στο σπίτι του αλλά και ποιος άνθρωπος δεν έχει προβλήματα στο σπίτι του από μικρός, δηλαδή ποιο παιδί μεγαλώνει τέλεια. Σε όσο προστατευμένη κοινωνία κι αν είναι η Νορβηγική. Αλλά σίγουρα αυτά που τον επηρέασαν περισσότερο, ήταν η πολιτική του στράτευση και ο τρόπος που μπήκε σε αυτή τη διαδικασία, ο οποίος είναι καταρχήν πάρα πολύ φοβικός.
-Τι αντιδράσεις είχε η παράσταση στη Δανία;
Πριν αρχίσει να παιχτεί, έγινε ένας απίστευτος χαμός. Γιατί ήταν πάρα πολύ κοντά, το περιστατικό έγινε το 2011 και η παράσταση έγινε το 2013. Ήτανε πάρα πολύ νωπό. Το λέμε και στην παράσταση. Ότι ξαφνικά όταν έγινε αυτό γνωστό άρχισε να λαμβάνει επιστολές μίσους απ’ όλο τον κόσμο… κι απ΄ την Νορβηγία. Όταν παίχτηκε όμως η παράσταση είχε πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία. Δεν ξέρω πόσα βραβεία πήρε. Παίχτηκε σε όλες τις Σκανδιναβικές χώρες ενώ ξεκίνησε από τη Δανία.
-Εδώ τι νομίζεις, τι αντιδράσεις θα’ χει; Είμαστε εμείς τώρα έτοιμοι να δούμε το Μανιφέστο 2083;
Θα’ θελα να είμαστε. Αλλά να σου πω την αλήθεια δεν ξέρω αν ανέβαζα και τον Βασιλιά Ληρ αν θα ήταν έτοιμο το κοινό να το δει αυτή την περίοδο και να δει ακριβώς όπως είναι το πράγμα. Κάθε παράσταση είναι μια προσπάθεια για επικοινωνία. Των ανθρώπων που δημιουργούν αυτό το πράγμα προς τους ανθρώπους που θέλουν να επικοινωνήσουν αυτό το πράγμα. Πιστεύω ότι υπάρχει μια αρκετά μεγάλη μερίδα κοινού που πιστεύω ότι μπορεί να επικοινωνήσει η παράσταση. Γιατί πέρα από το πολιτικό πράγμα το έργο σκιαγραφεί και τον τρόπο, του πως ένας ηθοποιός μπαίνει σ’ ένα ρόλο.
-Το Μανιφέστο 2083 σου άλλαξε στον τρόπο σκέψης για αυτούς τους ανθρώπους; Έχεις την ίδια γνώμη που είχες πριν;
Δεν είχα τόσο λεπτομερή εικόνα για όλο αυτό το πράγμα. Δεν έχει αλλάξει η εικόνα μου απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους. Εγώ δεν πιστεύω δηλαδή όπως και δεν πίστευα και πριν ,ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι κάποιοι μισότρελοι οι οποίοι είναι εύκολα χειραγωγήσιμοι από κάποιους ανθρώπους για να πάνε να κάνουν ένα τρομοκρατικό χτύπημα. Όχι, δεν το πίστευα και πριν. Απλά εδώ μπήκα σε μια διαδικασία να γνωρίσω περισσότερα πράγματα γύρω απ’ αυτό το ακροδεξιό ρεύμα που υπάρχει σε όλη την Ευρώπη.
Η κουβεντοσυνέντευξή μας συνεχίζεται με τη Mαρίλλη Mαστραντώνη υπεύθυνη για την απόδοση και τη σκηνοθεσία
-Πως προέκυψε η συνεργασία σου με τον Δημήτρη;
Επειδή με το Δημήτρη δεν είχαμε ξαναδουλέψει, ούτε γνωριζόμαστε ιδιαίτερα προσωπικά, σκεφτόμουν διάφορους ηθοποιούς που ενδεχομένως θα έκαναν γι’ αυτό το ρόλο. Πρέπει να σου πω εδώ, ότι επειδή είναι ένα πολύ ιδιαίτερο κείμενο και μια πολύ ιδιαίτερη perfomance, είναι και σόλο perfomance. Είναι ένας ηθοποιός επι σκηνής. Ο perfomer που θα το έκανε ήτανε πολύ μεγάλης σημασίας, πάντα είναι, αλλά πόσο μάλλον σε κάτι τέτοιο που είναι ιδιαίτερο, θέλει λεπτές ισορροπίες στο χειρισμό του. Τελικά , επειδή και του Δημήτρη του άρεσε πολύ το κείμενο και ενθουσιάστηκε με αυτό, κι αυτό έχει σημασία για μένα και του ταίριαζε σαν φιζίκ σε πρώτη φάση, αποφασίσαμε να συνεργαστούμε.
-Εσύ έχεις εμπειρία σε αυτό το είδος…
Ναι. Έχω τη βάση μου στην Αθήνα αλλά δουλεύω πολύ εκτός Ελλάδας. Κάνω πολλά διεθνή project . Δουλεύω με διάφορα είδη θεάτρου αλλά αυτό που με ενδιαφέρει πολύ. είναι ζητήματα του καιρού μας, δηλαδή η πραγματικότητα, τα επίκαιρα θέματα, με την έννοια του επείγοντος. Αυτά που δημιουργούν διερώτηση. Φυσικά μ’ ενδιαφέρει πολύ και το θέατρο ντοκουμέντο γιατί σου αφήνει αυτό το πεδίο και το πλαίσιο να δουλέψεις με αυτόν τον τρόπο. Και το θέατρο της επινόησης που επίσης είναι ένα εργαλείο που μπορείς να το χρησιμοποιήσεις ικανοποιητικά για να ασχοληθείς με θέματα που απασχολούν το παρόν. Γενικά με δυό λόγια μ’ αρέσει το ζωντανό θέατρο, αυτό που είναι σύγχρονο και ακολουθεί την αισθητική αλλά και τη θεματολογία του καιρού του.
Δυστυχώς η πραγματικότητα και τα προβλήματα και τα ζητήματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στο παρόν αλλά και στο άμεσο μέλλον είναι τεράστια, πολυεπίπεδα, πολυσύνθετα και ζητούν επειγόντως απαντήσεις και λύσεις. Με αυτή τη λογική εάν θεωρούμε ότι το θέατρο ως καταστατική συνθήκη έχει τη διερώτηση είναι ένα χρήσιμο εργαλείο , μια διαφορετική οπτική, μέσα από τη λοξή και παράδοξη ματιά της τέχνης να μας δώσει ερμηνείες για τα φαινόμενα που μας απασχολούν.
-Τι διαφορές βρίσκεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό; Που αισθάνεσαι πιο ολοκληρωμένη σαν καλλιτέχνης;
Πάντα από τότε που ξεκίνησα αυτή τη δουλειά μ’ ενδιέφερε βεβαίως να δουλεύω στη χώρα μου, Ελληνίδα είμαι, η Αθήνα είναι η πόλη μου, και γιατί θέλω να δουλεύω στην ίδια μου τη χώρα αλλά και γιατί θεωρώ ότι υπάρχουνε πολύ ενδιαφέροντα θέματα και ζητήματα εδώ τα οποία χρίζουν προσοχής και ανάλυσης, μέσα απ’ το θέατρο πάντα, αλλά με την πρόθεση που είναι και πρακτική δηλαδή, να δουλεύω πολύ κι εκτός Ελλάδας. Γιατί είμαστε στον 21ο αιώνα, η πληροφορία τρέχει με έτη φωτός και δεν εννοώ εγώ τουλάχιστον του ρόλου μου ως καλλιτέχνη να είμαι περιχαρακωμένη σε μια χώρα ή σε ένα πλαίσιο αναφοράς μόνο. Γι’ αυτό και η Εντροπία έχει τη βάση της στην Αθήνα αλλά κάνουμε και πολλά διεθνή project με επίκαιρα ζητήματα.
-Με το Μανιφέστο 2083 παίρνουμε απαντήσεις ή μπαίνουμε μόνο στη διαδικασία να σκεφτούμε;
Στην παράσταση όχι. Πιστεύω σ’ ένα θέατρο που είναι δυναμικό, που απευθύνεται σε έξυπνους θεατές, που δεν τους υποτιμά, που ζητάει τη συνενοχή τους την ώρα που συμβαίνει, με την έννοια της δραστήριας νοητικής λειτουργίας και συγκινησιακής λειτουργίας με το γεγονός το παραστατικό. Πιστεύω πως η τέχνη γενικά και το θέατρο δεν είναι για να δίνουν απαντήσεις είναι για να φωτίζουν με αυτό το ιδιαίτερο φως με μια άλλη οπτική προβλήματα και φαινόμενα που μας απασχολούν ώστε να δώσουν την ευκαιρία για ενεργοποίηση συγκινησιακή και νοητική στους θεατές τους. Οι απαντήσεις είναι πάνω στους θεατές, ο καθένας δίνει τις δικές του. Εμείς θέτουμε τα ερωτήματα και εκθέτουμε τα ζητήματα. Εξάλλου δεν είναι ο ρόλος της τέχνης να δίνει απαντήσεις είναι ο ρόλος να φωτίζει με μια διαφορετική οπτική τα πράγματα. Σε τόσο σύνθετα και πολυεπίπεδα ζητήματα δεν υπάρχουν εύκολες και προφανείς απαντήσεις. Εμείς επιχειρούμε να εκθέσουμε στο βλέμμα του αυτή την πραγματικότητα και να τον ενεργοποιήσουμε συγκινησιακά αλλά και την κριτική του σκέψη. Θα μάθετε έναν όγκο πληροφορίας που δεν είναι ευρέως γνωστός.
-Μήπως θα πρέπει να δουν την παράσταση μαθητές;
Ενδεχομένως θα ήταν χρήσιμο. Η πρόληψη είναι το σημαντικό. Γιατί μετά η θεραπεία είναι πολύ επώδυνη.
-Τι προσδοκίες έχεις για την παράσταση;
Όταν κάνεις μια δουλειά επιλέγεις πράγματα που σε ενδιαφέρουν, σε ελκύουν σαν θεματολογία και αισθητικά βεβαίως και θεωρείς σημαντικό να μιλήσεις γι’ αυτά, σημαντικό να τα διερευνήσεις και να κάνεις μια αισθητική πρόταση. Οπότε ξεκινάς από εκει, άρα η βάση σου πάντα είναι ο εαυτός σου. Υπάρχει μια αυτοαναφορικότητα στην τέχνη. Το σημαντικό όμως είναι αυτή η αυτοαναφορικότητα να μην είναι αυτιστική αλλά να αφορά και τους υπόλοιπους, γιατί το κάνεις για τους υπόλοιπους. Να το δει ο κόσμος. Ένα έργο τέχνης δεν υφίσταται από μόνο του χωρίς το βλέμμα του θεατή του. Ελπίζεις ότι αυτά τα θέματα και η αισθητική που σε προβληματίζουν και σε ενδιαφέρουν είναι εξίσου σημαντικά και για τον αποδέκτη της τέχνης που κάνεις. Αυτό δεν είναι ποτέ δεδομένο εξαρχής, είναι κάτι που το βλέπεις στην πορεία. Θεωρώ με όλα αυτά που όλους μας προβληματίζουν και μας δυσκολεύουν υπάρχει σημείο επαφής μεταξύ των δικών μας ενδιαφερόντων και του κοινού και θα το βρούμε μέσα από την παράσταση. Φυσικά σε όλους μας αρέσει να αρέσει η δουλειά μας και να ακούμε μπράβο αλλά για μένα δεν είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη αυτός. Ο ρόλος του καλλιτέχνη είναι ενίοτε να γίνεται ακόμα και δυσάρεστος. Εννοώ είναι να παίρνει ρίσκα, να εκτίθεται. Αυτή είναι η ουσία, δεν είναι η ευκολία, δεν είναι η παρηγορία. Όχι ότι δεν χρειάζεται κι αυτή αλλά δεν είναι το ζητούμενο σε τέτοιου τύπου θέματα που επιλέγω. Προσδοκώ την ενεργοποίηση του συγκινησιακού τους δυναμικού αλλά και της κριτικής τους σκέψης. Μ ενδιαφέρει ακόμα πιο πολύ ένας παγωμένος θεατής που έχει δει κάτι που τον κάνει να σκεφτεί, που θα πάει μετά και θα το ψάξει και θα το επεξεργαστεί με τα δικά του εργαλεία και θα τον απασχολήσει, παρά απλώς και μόνο να πούμε ήταν μια ωραία παράσταση και πάμε στην επόμενη. Αυτός είναι ο τρόπος που ζω και που αντιλαμβάνομαι τον κόσμο.
Δείτε στην επόμενη σελίδα, backstage υλικό και δηλώστε συμμετοχή για να κερδίσετε διπλές προσκλήσεις
"Ό,τι βλέπεις είναι αληθινό, ό,τι ακούς μπορεί να μην είναι"
...Γεννήθηκα στα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο και μεγάλωσα σε θεατρικές σκηνές και στα τηλεοπτικά πλατό. Από μικρός έκανα παρέα με όλες τις προσωπικότητες του πολιτισμού μας. Μαζί με τους δικούς μου ανθρώπους, με στηρίζουν συνεχώς, κυρίως με το έργο τους. Ωραία ιστορία, έτσι; Κρίμα που δεν είναι αληθινή! Πάντα μου άρεσε αυτή η εκδοχή. Χρειάζεται ένας μύθος να συντηρεί την πραγματικότητα. Οι δικοί μου μύθοι είναι έγχρωμοι, σινεμασκόπ και εξώφυλλο. Και συνεχίζουν να ζουν στο cosmopoliti…
Σχόλια για αυτό το άρθρο
Κλείστε διακόπες με σκάφος απο την BednBlue.com και λάβετε έκπτωση χρησιμοποιώντας το κούπονι: cosmopoliti
ΤΩΡΑ |
Σχόλια για αυτό το άρθρο