Συνέντευξη τύπου για το θεατρικό έργο “Φαινόμενο Ρασομόν” της Αναστασίας Παπαστάθη

O Iανός φιλοξένησε τη συνέντευξη τύπου για την παράσταση ” Φαινόμενο Ρασομόν” της Αναστασίας Παπαστάθη που ανεβαίνει στο Θέατρο Radar από την Παρασκευή 3 Νοεμβρίου στις 9μμ. Το έργο είναι εμπνευσμένο από διηγήματα του Ριονοσουκέ Ακουτάγκαβα και από αρχαίους μύθους “περί αληθείας”

ΣχετικάΆρθρα

Δείτε στο βίντεο ολόκληρη τη συνέντευξη τύπου:

Τα πρόσωπα και η υπόθεση του έργου

Στο μεσαίωνα της δύσης εκτυλίσσεται το έργο της Αναστασίας Παπαστάθη “Φαινόμενο Ρασομόν”.

Μετά τη δίκη για το φόνο ενός άνδρα, ένας Μοναχός, μια Περουκιέρισα κι ένας Ξυλοκόπος για να προστατευτούν από την καταιγίδα που ξεσπάει, βρίσκουν καταφύγιο στα ερείπια της πύλης Ρασομόν.

Ο Μοναχός με υπαρξιακή αγωνία αλλά και φιλοσοφική αναζήτηση, πιστεύει στην ζωή και στον άνθρωπο, αναζητά τον ιδανικό κόσμο, η επαφή του όμως με την πραγματικότητα τον απογοητεύει.

Η Περουκιέρισα, δεν πιστεύει σε τίποτα και σε κανέναν. Δουλειά της είναι να φτιάχνει περούκες απ’ τα μαλλιά των πεθαμένων, ξυρίζοντας τα κεφάλια τους.

Τριγυρνάει μέσα στο δάσος και ψάχνει για πτώματα. Προκλητικά κυνική νοιάζεται μόνο για τον εαυτό της.

Ο Ξυλοκόπος φαίνεται καλός άνθρωπος, θεοσεβούμενος, οικογενειάρχης, τα ‘χει καλά με την εξουσία, δεν διστάζει όμως να κλέψει και να πει ψέματα προς όφελός του.

Τα τρία αυτά πρόσωπα, συζητούν για το γεγονός που τάραξε την πόλη.

Πριν τρεις μέρες, στο δάσος ένας άντρας δολοφονήθηκε και η γυναίκα του βιάστηκε.

Ως ύποπτος, συλλαμβάνεται και οδηγείται στο δικαστήριο ένας Ληστής.

Η Γυναίκα καλείται να καταθέσει, το ίδιο και ο Μοναχός που είδε το ζευγάρι να μπαίνει στο δάσος, αλλά και ο Ξυλοκόπος, που όπως ισχυρίζεται ήταν ο πρώτος που βρήκε τον νεκρό.

Μάρτυρες και κατηγορούμενοι , για το ίδιο γεγονός, αφηγούνται μια διαφορετική ιστορία, η οποία ζωντανεύει μπροστά στα μάτια του θεατή.

Ακόμα και την εκδοχή του Άντρα μαθαίνουμε μέσω της Περουκιέρισας, που τον συνάντησε τυχαία αιμόφυρτο στο δάσος, λίγο πριν πεθάνει.

Ποια είναι τελικά η αλήθεια;

Το “Φαινόμενο Ρασομόν” επιχειρεί να θέσει ερωτήματα που αφορούν στην σχετικότητα της αλήθειας και κατά πόσο αυτό που θεωρεί ο κάθε άνθρωπος ως αλήθεια, σχετίζεται με παράγοντες όπως ο χαρακτήρας του, το επίπεδό του, ή το προσωπικό του όφελος.

Ο Ριονοσουκέ Ακουτάγκαβα και ο όρος “Φαινόμενο Ρασομόν”

Ο Ριονοσουκέ Ακουτάγκαβα υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Ιαπωνικής λογοτεχνίας. Γεννήθηκε το 1892 και αυτοκτόνησε σε ηλικία 35 ετών.

Στοχαστής με σπάνιο πνεύμα, γνήσιος διανοητής αρνήθηκε κάθε συμβατικότητα. Πολλά από τα θέματά του, άντλησε από μεσαιωνικές ιστορίες της πατρίδας του τις οποίες ξαναέγραψε με σύγχρονη ψυχολογία και μοντέρνα δομή. Μετέφρασε την κλασική αγγλική και γαλλική λογοτεχνία και έγραψε ένα σημαντικό αριθμό ποιημάτων. Έγινε ευρύτερα γνωστός μετά το 1950 όταν ο Ακίρα Κουροσάβα γύρισε την ταινία “Ρασομόν”, το σενάριο της

οποίας ήταν βασισμένο σε μια συλλογή διηγημάτων του με τίτλο “Ρασομόν”

Το 1952 η ταινία συμμετείχε στις Κάννες και κέρδισε το μεγάλο βραβείο. Η επιτυχία της ξεπέρασε τα σύνορα της Ευρώπης και έφτασε μέχρι την Αμερική. Πολλά χρόνια μετά, το θέμα της παραμένει επίκαιρο.

Ο ανεξιχνίαστος φόνος ενός άντρα στην μεσαιωνική Ιαπωνία των σαμουράι και οι διαφορετικές καταθέσεις των μαρτύρων εξακολουθεί να απασχολεί την σκέψη των διανοητών, αλλά και να έλκει το ενδιαφέρον των σινεφίλ.

Έτσι επικράτησε ο όρος “Φαινόμενο Ρασομόν” κυρίως στην νομική επιστήμη αλλά και στην ψυχολογία.

Στην νομική για παράδειγμα ο ανωτέρω όρος, αντιπροσωπεύει την περίπτωση, που για το ίδιο γεγονός υπάρχουν διαφορετικές καταθέσεις μαρτύρων.

Το έργο και η εποχή του

Βρισκόμαστε στο μεσαίωνα της Δύσης κοντά στο Σαλέντο της Ιταλίας όπου κατέφυγαν μοναχοί από την Κωνσταντινούπολη, που αρνήθηκαν να συμμορφωθούν με τις αποφάσεις της συνόδου της εκκλησίας περί απομάκρυνσης των εικόνων.

Οι μοναχοί γνώριζαν γραφή και ανάγνωση και μελετούσαν τα αρχαία κείμενα όπως Πλάτωνα και Αριστοτέλη μάλιστα μετέγραφαν τα κείμενα αυτά σε αντίτυπα ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν στην μετάδοσή τους.

Ιδρύθηκαν μοναστήρια, με ένα από τα πιο σημαντικά το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου του Κάσολε το 1098 που στο αποκορύφωμά του λειτουργούσε ως πανεπιστήμιο και ήταν φάρος γνώσης και πολιτισμού.

Σε αυτό το χρονικό και τοπικό πλαίσιο συναντούμε τα έξη πρόσωπα του έργου που ο κάθε ένας αντιπροσωπεύει έναν ολόκληρο κόσμο.

Όσο για την πύλη Ρασομόν, έτσι ονομάζεται στο έργο, η είσοδος μιας φανταστικής πόλης που άλλοτε ευημερούσε. Τώρα παραμένουν μόνο τα χαλάσματα και ένα στέγαστρο που βρίσκουν καταφύγιο οι διαβάτες.

Σημείωμα Σκηνοθέτη

Το “Φαινόμενο Ρασομόν” αφορά στην σχετικότητα της αλήθειας.

Είναι ένα εγχείρημα μέσα από το οποίο θέλησα ερευνήσω την λειτουργία του ανθρώπου σε σχέση με την αλήθεια και στην συνέχεια να το μοιραστώ με τους θεατές.

Με αφορμή το φόνο ενός άντρα μάρτυρες και κατηγορούμενοι καταθέτουν για το ίδιο γεγονός μια διαφορετική ιστορία. Από το σημείο αυτό ξεκινούν τα ερωτήματα. Για ποιό λόγο, και κάτω από ποιες συνθήκες οι άνθρωποι, για κάτι συγκεκριμένο έχουν τόσο διαφορετική οπτική; Με την προϋπόθεση ότι ο κάθε ένας καταθέτει την δική του αλήθεια, ποιοι παράγοντες επηρεάζουν στην διαμόρφωση αυτής της αλήθειας; Ο χαρακτήρας, το πνευματικό επίπεδο, τα κίνητρα του κάθε ανθρώπου, ακόμα και η στιγμή στην οποία βρίσκεται, φαίνεται να είναι σημαντικές παράμετροι στην διαμόρφωση της αλήθειας του κάθε ενός.

Όπως και να έχει διακρίνουμε μια απόσταση ανάμεσα στο πραγματικό, σ’ αυτό που υπάρχει και σε αυτό που νομίζουν τα πρόσωπα του έργου ότι υπάρχει.

Το έργο εκτυλίσσεται στην δύση την εποχή του μεσαίωνα, μια εποχή των ακραίων αντιθέσεων, όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν.

Η επιλογή μιας τόσο μακρινής εποχής για να τεθεί ένα τόσο σύγχρονο θέμα, όπως είναι η σχετικότητα της αλήθειας, πηγάζει από την πεποίθηση ότι η απόσταση μας επιτρέπει να παρατηρούμε με καθαρότητα, να παραμένουμε ανοιχτοί, να μην νοιώθουμε απειλή και τότε αυτό που είναι μακρυά έρχεται κοντά μας.

Αναστασία Παπαστάθη