Άγιος Νεκτάριος: μια άγνωστη ελληνική ταινία

Ο Νεκτάριος δεν ανακηρύχθηκε Άγιος αμέσως όταν πέθανε. Χρειάστηκε να περάσουν 40 χρόνια και στις 20 Απριλίου του έτους 1961 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας, έκρινε πως έπρεπε να τον ανακηρύξει σε άγιο, καθώς είχε πραγματοποιήσει πολλά μεγάλα έργα πάνω στη Θρησκεία και την Εκκλησία. 8 χρόνια μετά την ανακήρυξή του ως άγιο, γυρίζεται για πρώτη φορά σε ταινία η ζωή του. Ποιος όμως ήταν εκείνος που ενσάρκωσε πρώτος τον Άγιο Νεκτάριο και τι απήχηση είχε η ταινία στην εποχή της;

Το 1969 η κινηματογραφική εταιρία Τζέιμς Πάρις -που έχει μπει δυναμικά στο χώρο του ελληνικού σινεμά- παίρνει την απόφαση να γυρίσει τη ζωή του Αγίου Νεκταρίου, ο οποίος έχει ανακηρυχθεί άγιος 8 χρόνια πριν. Με σκηνοθέτη τον σπουδαίο Γρηγόρη Γρηγορίου που έχει πολλές επιτυχίες στο ενεργητικό του και σενάριο της Κικής Σεγδίτσα (το δεύτερο για ταινία, ενώ θα γράψει και το σενάριο για το πρώτο ελληνικό σίριαλ ένα χρόνο μετά) και του Αντώνη Δαυίβ (που ειδικεύεται σε σενάρια πολεμικών ταινιών) αρχίζουν τα γυρίσματα. Πρωταγωνιστούν ο Ανδρέας Μπάρκουλης -που αποτελεί εγγύηση έτσι κι αλλιώς- η Βέρα Κρούσκα (ανερχόμενη πρωταγωνίστρια της εταιρίας), ο Στέφανος Στρατηγός, η Γιώτα Σοϊμοίρη, ο Μάκης Ρευματάς, η Γκόλφω Μπίνη, ο Γιάννης Χειμωνίδης κ.α. Για το ρόλο του αγίου Νεκταρίου, επιλέγεται ο ζεν πρεμιέ, Χρήστος Πολίτης.

Ο Χρήστος Πολίτης από το Ηράκλειο Κρήτης, ξεκίνησε την καριέρα του με το αληθινό του όνομα, Χρήστος Πιατουλάκης, με το οποίο εμφανίζεται στις πρώτες του ταινίες (Η λεωφόρος του μίσους, Θυμήσου αγάπη μου). Ο Άγιος Νεκτάριος είναι ουσιαστικά ο πρώτος μεγάλος ρόλος του στον κινηματογράφο και το 1969 είναι η χρονιά του. Μετά το Θυμήσου αγάπη μου και τον Άγιο Νεκτάριο, θα πρωταγωνιστήσει στο Όχι και στο Κορίτσι του 17, που θα κερδίσει και το βραβείο Β’ Αντρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, για την ερμηνεία του.

Το σενάριο κινείται σε δύο χρόνους, στη σύγχρονη εποχή (1969) και με φλας μπακ στη ζωή του Νεκταρίου. Η ιστορία αναφέρεται σε ένα παντρεμένο ζευγάρι. Εκείνος (Ανδρέας Μπάρκουλης) είναι επιστήμονας, σοβαρός και ρεαλιστής, ερωτεύεται εκείνη (Βέρα Κρούσκα) που είναι χορεύτρια. Οι γονείς του δεν εγκρίνουν το γάμο και έτσι παντρεύονται κρυφά. Η κοπέλα όμως αρρωσταίνει και μένει παράλυτη. Τότε, στο χωριό του Μπάρκουλη, εμφανίζεται στην εκκλησία ένας παππάς, που μόλις τελειώνει τη λειτουργία εξαφανίζεται χωρίς να τον δει κανείς. Ο παππάς αυτός είναι ο Άγιος Νεκτάριος, που μαθαίνουμε τη ζωή και τη χριστιανική του δράση μέσα από φλας μπακ. Το βίο του διαβάζει η παράλυτη κοπέλα που γιατρεύεται τελικά, μετά το θαύμα του αγίου.

Η ταινία -αν και κινείται στα όρια του μελό- εμβαθύνει ψυχολογικά στους χαρακτήρες των ηρώων, ενώ το κομμάτι που αφορά τη ζωή του αγίου, είναι άψογα κινηματογραφημένο και αποτελεί από μόνο του ένα ντοκιμαντέρ για τον άγιο. Ο Χρήστος Πολίτης ανταποκρίνεται με μεγάλη αλήθεια και ταλέντο στην ενσάρκωση του αγίου, από τη νεαρή του ηλικία μέχρι τα γεράματά του. Με την καθοδήγηση του εξαίσιου Γρηγόρη Γρηγορίου, ο Χρήστος Πολίτης δίνει μια σωστή ερμηνεία στο δύσκολο ρόλο του. Εκτός από το κείμενο, μαθαίνει και ολόκληρη λειτουργία, αφού η ταινία έχει σκηνές μέσα στην εκκλησία με τον άγιο να λειτουργεί κανονικά. Επίσης, η ταινία έχει καταγράψει προσκύνημα έξω από την εκκλησία του αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα, με τους χιλιάδες πιστούς και τον Ανδρέα Μπάρκουλη και την Βέρα Κρούσκα ανάμεσά τους.

Χωρίς να υπερ-προβάλει τη θρησκευτικότητα, η ταινία Ο Άγιος Νεκτάριος, ο προστάτης των φτωχών (πλήρης τίτλος) έχει μια ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις δραματικές ταινίες της εποχής και φυσικά στις ταινίες με τους βίους αγίων. Από εμπορική πλευρά, έκοψε 93.443 εισιτήρια και ήρθε στην 62η θέση σε 99 ταινίες τη σεζόν 1969-1970. Η ταινία ανήκει πλέον στην εταιρία Καραγιάννης-Καρατζόπουλος και έχει να προβληθεί στην τηλεόραση 20 χρόνια. Μια επαναπροβολή της με ανανεωμένη κόπια, όπως συνηθίζει η εταιρία, θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον τώρα που συμπληρώνονται 100 χρόνια από το θάνατο του Αγίου Νεκταρίου.

Ο Χρήστος Πολίτης και η Βέρα Κρούσκα γίνονται σούπερ σταρ και εξώφυλλα σε όλα τα περιοδικά της εποχής.

Ντοκουμέντο η περιφορά της εικόνας του αγίου και το προσκύνημα των πιστών στην Αίγινα, ενώ οι αστυνομικοί περιφρουρούν με σχοινιά τους ηθοποιούς μέσα στο πλήθος: