Γιώργος Παπαγεωργίου: «Θέλω να παίζω το ”1984” όσο αντέχω»

Ο Γιώργος Παπαγεωργίου– ο δικαίως επονομαζόμενος αυριανός sir του ελληνικού θεάτρου- αποτελεί από τις πλέον συναρπαστικές και πολυεπίπεδες καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης σκηνικής πραγματικότητας. Η δημιουργική του υπογραφή είτε ως ηθοποιός, είτε ως σκηνοθέτης είτε ως μουσικός performer, λειτουργεί ως πολυφωνικό αποτύπωμα ενός καλλιτέχνη που διαπνέεται από βαθιά συνείδηση του τι σημαίνει θέατρο ως πράξη, ως γλώσσα και ως ανθρωπολογική αποκάλυψη. Σε αυτό το πολυδιάστατο φάσμα, τα υποκριτικά του χαρίσματα καταλαμβάνουν εξέχουσα θέση: διαθέτει τη σπάνια ικανότητα του βαθιού ρεαλισμού σε συνδυασμό με μια ποιητική υπερύψωση, έναν έλεγχο του σώματος που θυμίζει ευρωπαϊκές σχολές φυσικής υποκριτικής, ενώ ταυτόχρονα χειρίζεται τον λόγο με ορθοφωνική καθαρότητα και ψυχική διαφάνεια- ένα κράμα παραστασιακής τεχνικής και ενστίκτου που κατακτά το βλέμμα και αφοπλίζει τη σκέψη. Η σκηνοθετική του προσέγγιση στο έργο ”1984, ο τελευταίος άνθρωπος” του Τζορτζ Όργουελ δεν συνιστά απλώς μια σύγχρονη ανάγνωση ενός δυστοπικού κλασικού, αλλά μια θεατρολογικά τεκμηριωμένη, αισθητικά ρηξικέλευθη και σημειολογικά πολυστρωματική πρόταση, η οποία αγγίζει- αν δεν υπερβαίνει- τις αντίστοιχες παραγωγές του West End! H οπτικοακουστική του δόμηση, οι εκφραστικοί άξονες του σώματος, η διαλεκτική φωτός- σκιάς, η δημιουργική χρήση της μουσικότητας ως δραματουργικού εργαλείου, συγκροτούν μια σκηνική συνθήκη τελετουργική, όπου ο θεατής δεν απλώς παρακολουθεί, αλλά βιώνει. Η σολιστική του ερμηνεία- ενσαρκώνει επτά ρόλους- αποτελεί επιτομή του total acting! Σωματική υποκριτική, ψυχική εκκένωση, οξυδερκής ψυχογραφία: ο Παπαγεωργίου παραδίδει μια παραστασιακή κατάθεση που καθηλώνει. Ο έλεγχος των μικροκινήσεων, η ακινησία ως εκκωφαντικός λόγος, το ρυθμικό βάδισμα του ήρωα επί σκηνής, η εναλλαγή φωνητικών χρωμάτων, η στρογγυλή διατύπωση του λόγου και η προσέγγιση του τραύματος όχι ως ερμηνευτικό εφέ αλλά ως βιωματική αλήθεια, αναδεικνύουν έναν ηθοποιό που κατανοεί εις βάθος τον ψυχισμό του χαρακτήρα και τον επανασυστήνει στο κοινό με αφοπλιστική αμεσότητα. Επί δύο αδιάλειπτες ώρες, το κοινό ανασαίνει μαζί του, σχεδόν με φόβο μήπως διαταράξει το εύθραυστο σύμπαν που πλάθει: ο ηθοποιός μεταμορφώνεται σε δίαυλο και το θέατρο σε μυστήριο, σε συμφωνία ανάμεσα στο σώμα και τη σιωπή, στην κραυγή και την εξομολόγηση. Δεν παίζει, εξαντλείται, εκτίθεται, υπάρχει… Το πολυδιάστατο ταλέντο του, ενισχύεται από τη μουσική του ταυτότητα. Έχει δημιουργήσει την μπάντα Polcar, με την οποία τραγουδά και συνδημιουργεί, η οποία δεν αποτελεί απλώς παράλληλη καλλιτεχνική ενασχόληση, αλλά αναπόσπαστο τμήμα της αισθητικής του κοσμοθεώρησης: ο ήχος λειτουργεί ως επιμήκυνση του θεατρικού λόγου, ως συναισθηματική ορχήστρα του ανομολόγητου. Εκεί διακρίνεται και η φωνητική του δεινότητα: η μουσικότητα της ομιλίας του, η αναπνοή ως σκηνικό εργαλείο, η χρήση παύσης ως εσωτερικού κραδασμού. Η υποκριτική του δεν είναι απλώς τεχνική- είναι άκουσμα, είναι παλμός. Ο Γιώργος Παπαγεωργίου δεν είναι απλώς ένας χαρισματικός καλλιτέχνης- είναι ένας φορέας θεατρικού μέλλοντος, ένας δημιουργός που μετουσιώνει την ελληνική σκηνική γλώσσα σε ευρωπαϊκή συνομιλία υψηλών προδιαγραφών. Ενώνει σχολές, παραδόσεις, τεχνικές και της αποκαλύπτει πίσω από την απλότητα ενός αυθεντικού, αφοσιωμένου, εργώδους ταλέντου. Αν το καλό ελληνικό θέατρο αναζητά τους οραματιστές του αύριο, η περίπτωση του Παπαγεωργίου αποτελεί ήδη απόδειξη πως το μέλλον έχει όνομα, φωνή, σκηνική παρουσία και μια ακατανίκητη ανάγκη να καίγεται επί σκηνής για όσα πιστεύει. Ακριβώς όπως απαιτεί η μεγάλη Τέχνη!

ΣχετικάΆρθρα

– Τι σε έκανε να θέλεις να ανεβάσεις Όργουελ και μάλιστα το ”1984, ο τελευταίος άνθρωπος”;

Η αρχή έγινε πριν 3- 4 χρόνια, όταν κατάλαβα ότι το συγκεκριμένο βιβλίο του Όργουελ ακουμπά σε ό, τι συμβαίνει σήμερα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Δεν μιλάω για μια φανερή δυστοπία, όπως αυτή που περιγράφει ο Όργουελ, αλλά για μια ύπουλη υπόγεια δυστοπία που έχει μπει τόσο στον κοινωνικό ιστό όσο και στο προσωπικό επίπεδο του καθενός σήμερα.

– Είναι ένας συγγραφέας- προφήτης. Συμφωνείς με την άποψη αυτή;

Συμφωνώ στην περίπτωση του 1984. Θεωρήσαμε ότι η δυστοπία που περιγράφει ο συγγραφέας λειτουργεί περισσότερο σαν προειδοποίηση, παρά σαν μια απλή επιβεβαίωση μιας προφητείας. Από εκεί και πέρα, η προειδοποίηση αυτή του Όργουελ, όπως αποτυπώνεται από τη διασκευή και τη σκηνοθεσία, είναι ένα μανιφέστο με άξονα την προσπάθεια ενός ανθρώπου να παραμείνει άνθρωπος μέσα σε μια τερατική κοινωνία…

– Ακόμη και σήμερα το επίθετο οργουελικός συνεχίζει να επηρεάζει τη μαζική και πολιτική κουλτούρα και περιγράφει ολοκληρωτικές καταστάσεις που είναι καταστροφικές για την ευημερία μιας ελεύθερης και ανοικτής κοινωνίας;

– Ναι, αλλά με μια διευκρίνιση. Ο ίδιος ο συγγραφέας δεν θέλησε να γίνει προφήτης, ούτε να επιβεβαιωθεί, όσο ζούσε. Υπήρξε ένας ιδεολόγος και αγωνιστής, ακόμα και αν κάποιος κάποια στιγμή προδόθηκε από τα ”πιστεύω” του. Ό,τι έχει γράψει μέσα στο ”1984” είναι μια κραυγή για την ελευθερία, τον έρωτα και την δικαιοσύνη. Σήμερα, εξακολουθούμε να κραυγάζουμε είτε μέσα από την τραγωδία, είτε μέσα από θεατρικά κείμενα, είτε έξω στους δρόμους για τα τρία αυτά ζητήματα.

– Με ποιο τρόπο το διασκεύασες;

Τη διασκευή την έκανε η Έλενα Τριανταφυλλοπούλου. Η μόνη οδηγία που της έδωσα ήταν ότι ήθελα η παράσταση να είναι ένας μουσικός μονόλογος και ταυτόχρονα ένα πολιτικό μανιφέστο.

– Βρίσκεις κοινά στοιχεία δικά σου ως χαρακτήρας με τον ήρωά του Ουίνστον Σμιθ;

Με τον Ουίνστον Σμιθ, όσον αφορά το βιβλίο, δεν ξέρω αν μας συνδέουν πολλά… Όσον αφορά την παράσταση, είναι πλέον ένας χαρακτήρας που από την ώρα που ξεκινάω μέχρι το φινάλε, δανείζομαι τη σάρκα του για να ταξιδέψω στη σκοτεινή μνήμη της ιστορίας του. Γιατί στη δική μας παράσταση όλη η πορεία του ήρωα λειτουργεί σαν μια αναπαραγωγή μιας μνήμης, ενός συμβάντος που έχει ήδη τελεστεί…

– Είσαι από τους ανθρώπους που βρίσκουν καταφύγιο στην οικογένεια;

Για εμένα η οικογένεια είναι όλα τα πρόσωπα που έχουν σημαδέψει και σημαδεύουν τη ζωή μου. Από την κόρη μου μέχρι τη γιαγιά μου. Άρα ”ναι” σε αυτό το πλαίσιο η οικογένειά μου με ορίζει.

– Θέλεις να ξαναγίνεις πατέρας;

Προς το παρόν όχι. Είμαι πολύ πλήρης με την Έλλη!

– Η τηλεόρασή σου κεντρίζει το ίδιο ενδιαφέρον με το θέατρο;

Εξαρτάται από την εκάστοτε δουλειά στο θέατρο ή την τηλεόραση. Δε σημαίνει δηλαδή, ο,τιδήποτε στο θέατρο με αφορά περισσότερο. Μπορεί να υπάρξει και δουλειά στην τηλεόραση που να την κάνω, γιατί έχει αισθητικά κριτήρια που να με αφορούν το ίδιο ή και περισσότερο από το θέατρο.