Απείχε ένα μεγάλο διάστημα από τα καλλιτεχνικά δρώμενα «θυσιάζοντας» το ταλέντο της στο βωμό της οικογένειας – και για να γίνω πιο συγκεκριμένος – επειδή ήθελε να ασχοληθεί με την ανατροφή του παιδιού της. Η Αθηνά Τσιλύρα είναι από τις ηθοποιούς «διαμάντια» που διαθέτει αυτή τη στιγμή το Ελληνικό θέατρο! Κι αυτό για πολλούς λόγους: το ταλέντο της αδιαμφισβήτητο και πληθωρικό, τα εκφραστικά της μέσα πλούσια, η υποκριτική της γκάμα τεράστια, η φωνή της «γεμάτη» με τέλεια άρθρωση και χροιά. Ξεχωρίζει, επίσης, για την αξιοπρέπεια, το ήθος, τη σοβαρότητα και την υπευθυνότητα με τα οποία αντιμετωπίζει τη δουλειά της, αλλά και την ίδια την προσωπική και κοινωνική της ζωή.
Απείχες ένα μεγάλο διάστημα από τα καλλιτεχνικά δρώμενα, επειδή ήθελες να αναθρέψεις το παιδί σου και να αφιερωθείς σε αυτό. Βάζεις την οικογένεια πιο πάνω από τη δουλειά σου;
Δεν είναι θέμα οικογενείας. Λειτουργώ έτσι σε θέματα που θεωρώ ιερά, που έχουν τεράστια αξία για μένα. Το ίδιο θα μπορούσα να είχα κάνει αν αποφάσιζα να φύγω στην Αφρική, λόγω του το είμαι και ανάδοχη μητέρα στην Action Aid και να δουλέψω για τα χωριά και για τα παιδιά εκεί, για ανθρώπους που έχουν τεράστια ανάγκη. Δεν μπορούσα λοιπόν να διανοηθώ, ότι εξαιτίας μιας καριέρας θα μεγάλωνε ο γιος μου με κάποιον άλλον άνθρωπο, πέραν των γονιών του. Έπειτα οι συμβουλές που άκουγα περί ανατροφής με έβρισκαν τελείως αντίθετη. Δεν έχω μετανιώσει καθόλου. Είμαι γαλήνια, γιατί θεωρώ ότι είναι απαραίτητο καθήκον των γονιών η ανατροφή των παιδιών τους. Και αυτό δεν μου έφερε καμία κούραση, το έκανα και ήμουν ευτυχισμένη γιατί το θεωρούσα σημαντικό. Επιθυμία μου ήταν να συμβάλλω όσο μπορούσα στο να γίνει ένας καλός άνθρωπος, ν’ αγαπήσει τη γνώση για να μπορεί να βλέπει δίπλα. Η αγραμματοσύνη για εμένα είναι η μάνα όλων των κακών. Τα παιδιά θωρούν ότι αντανακλούν τη φροντίδα που παίρνουν.
Πιστεύεις ότι η ραγδαία εξέλιξη της πορείας σου λίγο ανατράπηκε;
Κάπως έτσι. Δούλευα πολύ τότε και στην τηλεόραση και στο θέατρο και όλοι μου έλεγαν, μην κλειστείς σπίτι δε θα το αντέξεις. Όμως η ουσία είναι αλλού. Γιατί έμαθα πολλά μέσα από αυτή τη διαδρομή. Νιώθω ότι έχω κερδίσει πράγματα που ίσως δεν θα τα ανακάλυπτα αλλιώς. Δεν λέω ότι ήταν εύκολο, όμως με οτιδήποτε βρεθείς αντιμέτωπος που σε αναγκάζει να ξεπερνάς τον εαυτό σου και να σπας τα όρια σου, σε κάνει πιο ουσιαστικό άνθρωπο. Και αυτό σήμερα για μένα είναι τεράστιο κέρδος. Θεωρώ ότι είναι η περιουσία της ψυχής μου. Περιουσία που με κάνει να αντλώ από έμενα, που με κάνει να μην έχω την ανάγκη περιττών πραγμάτων.
Τα τελευταία χρόνια συνεργάζεσαι με το Θέατρο Vault. Για ποιό λόγο;
Στο Vault είμαι 3 χρόνια, ούτε εγώ το περίμενα ότι θα μείνω τόσο. Οι λόγοι είναι οι επιλογές των έργων που μου προταθήκαν, η υπέροχη συνεργασία που είχα με τους συναδέλφους μου και βεβαίως η συνάντηση μου με το Δημήτρη Καρατζιά. Τον όποιο εκτίμησα πολύ ως άνθρωπο και ως σκηνοθέτη και μέσα από την «Πνιγμονή» και μέσα από το «Αρκετά πια με την Αντέλα» που είναι το πρώτο του πρωτότυπο θεατρικό έργο. Διαισθάνομαι ότι έχει να πει πολλά και με τη γραφή του στο μέλλον.
Πώς είναι να δουλεύεις με το Δημήτρη Καρατζιά;
Κάτι παραπάνω από υπέροχα. Περνάω καταπληκτικά μαζί του στις πρόβες. Ο Δημήτρης μου ταιριάζει πολύ. Αγαπάει πολύ τους ηθοποιούς, έχει έντονη την αίσθηση της ελευθερίας, πράγμα πολύ απαραίτητο για μένα και οι παρατηρήσεις του είναι τόσο ουσιαστικές που πραγματικά σε βοηθούν πολύ. Λατρεύω και να διαφωνώ μαζί του, γιατί όταν συμβαίνει είναι τρομερά εποικοδομητικό. Και αυτό για μένα είναι το παν για μια πολύ καλή συνεργασία.
Γιατί η «Πνιγμονή» σημείωσε τόσο μεγάλη επιτυχία και άγγιξε τις καρδιές του κοινού, ιδιαίτερα του γυναικείου;
Γιατί έχει αλήθεια. Και η αλήθεια έχει μεγάλη δύναμη. Συγκινεί τον κόσμο και αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο. Κρύβει κόπο και μόχθο πολύ. Είναι τόσο δύσκολο να ζωντανέψει κάτι και να έχει τόση αλήθεια… Ουσιαστική αλήθεια και σεβασμό στο κείμενο και ο κόσμος το αντιλαμβάνεται. Ξέρει να ξεχωρίζει το δήθεν από το μη δήθεν. Και αυτό είναι υπέροχο. Το θέατρο είναι ανταλλαγή συναισθημάτων. Αν δεν νιώσεις, αν δεν αισθανθείς, αν δεν γελάσεις, αν δεν κλάψεις, τι νόημα έχει; Να ανταλλάσουμε απλά ιδέες; Να φύγεις από μια παράσταση και να έχει καταφέρει να σε γεμίσει συναισθήματα, να έχει καταφέρει να σε κάνει πιο πλούσιο. Έτσι καταλαβαίνω εγώ το θέατρο. Κι εμείς επενδύσαμε σ’ αυτό. Ο κόσμος συγκινείται και έχει ανάγκη από κάτι που να είναι αυθεντικό και αληθινό. Αυτός ήταν ο στόχος μας. Και η προσέλευση και η αγάπη του κόσμου μας έδειξε ότι το καταφέραμε.
Είναι διασκευή του έργου του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα «Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα» με χαρακτήρες και στοιχεία του μουσουλμανικού πολιτισμού;
Ναι. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα διασκευή από το Δημήτρη Καρατζιά, που μεταφέρει το αριστούργημα του Λόρκα από την Ισπανία στην Τουρκία του σήμερα. Μιλώντας για την απάνθρωπη καταπίεση των γυναικών σε Αίγυπτο, Ιορδανία, Πακιστάν, Υεμένη αλλά ακόμα και στην Ευρώπη, στη Γάλλια και τη Γερμάνια, λόγω του θρησκευτικού φανατισμού και του κοινωνικού πουριτανισμού. Πνιγμονή – ασφυξία που νιώθουν οι γυναίκες σ’ αυτές τις χώρες, που ποτέ δεν θα απαλλαγούν από το δυνάστη, δε θα διώξουν από πάνω τους αυτή τη φυλακή από πανί, γυναίκες που αν δεν είναι υπάκουες οι άντρες τους έχουν την άδεια να τις χτυπήσουν, γυναίκες που δεν έχουν καμία αξία και που όπως αναφέρεται και στο Κοράνι είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
Πιστεύεις ότι κάποιοι ηθοποιοί έχουν «ειδικό βάρος» επάνω στη σκηνή;
Υπάρχουν ηθοποιοί που σε μαγεύουν πάνω στη σκηνή. Κάτι έχουν ξεχωριστό. Δεν ξέρω τι είναι, ούτε και θέλεις να το εξηγήσεις. Είναι σα να φέρνουν μαζί τους έναν ολόκληρο κόσμο. Μάλλον έχει να κάνει με την προσωπικότητά τους, με τον ψυχισμό τους, με την τόλμη τους. Είναι αυτό που τους κάνει ξεχωριστούς. Εκεί πραγματικά μαγεύεσαι, ξεχνάς ότι βλέπεις θέατρο.
Τί ζητά η ψυχή σου;
Να έχω ελευθερία και πληρότητα. Να μη δεσμεύομαι με χαζά και ανούσια πράγματα. Τώρα πια δεν αφήνω περιθώρια. Δεν τα βρίσκω και πολύ με τους ανθρώπους. Δεν αντέχω τα δήθεν, τα ψέματα, τα κοινωνικά καπρίτσια, τις συναντήσεις που δεν έχουν να πουν τίποτα, τα λόγια που είναι μόνο λόγια και όλα αυτά από το φόβο μη μείνουμε μόνοι. Εγώ το προτιμώ. Κάνω πολύ καλή παρέα με τον εαυτό μου. Δεν αντέχω μια καθημερινότητα που δεν έχει να μου πει τίποτα. Ίσως και γι’ αυτό να έχω ανάγκη να κάνω θέατρο. Στη σκηνή είναι πιο ωραία από τη ζωή. Και τέλος πάντων έχει αλήθεια εκεί πάνω. Απαιτείται η αλήθεια και η αυθεντικότητα και η μαγεία… Και αν αυτά τα συναντήσω κάπου στη ζωή, τότε μπορεί και να μην μπορώ να κάνω θέατρο πια. Θα γίνω ευτυχισμένη. Τί μπορεί να κάνει ένας ευτυχισμένος άνθρωπος;
Ο ηθοποιός πρέπει να εξελίσσεται και να μαθαίνει συνεχώς;
Νομίζω ότι αν έστω και μια φορά πει ότι έμαθε κάτι, έχω την αίσθηση ότι έχει τελειώσει. Είναι ατελείωτο αυτό το ταξίδι και είμαστε πολύ μικροί και ασήμαντοι για να νομίζουμε ότι μας φτάνει ο υπάρχων χρόνος, για να πούμε ότι μάθαμε κάτι. Γυρνά πάντα πίσω. Ξεκινά πάλι. Σα να μην έχεις μάθει τίποτα. Με την αθωότητα ενός παιδιού. Που δεν ξέρει τίποτα και όμως η φαντασία του οργιάζει. Εγώ κάπως έτσι ορίζω τα πράγματα. Και μετά λέω όρμα, χωρίς να σε νοιάζει πως φαίνεσαι, τι θα πουν οι άλλοι, κάνε λάθη και πάλι να μη σε νοιάζει, καν’ το μόνο για σένα, έτσι γιατί το έχεις ανάγκη.
Θα συνεχίσεις τη συνεργασία με το θέατρο Vault;
Εάν συνεχίσει και το Vault στην ίδια διαδρομή πλεύσης, θα ήθελα πολύ. Και βεβαίως θα εξαρτηθεί και απ’ αυτό που θα μου προτείνουν. Έτσι και αλλιώς αγαπώ πολύ αυτό που έζησα και τους ανθρώπους του. Είτε στο Vault, είτε άλλου πάντα θα το στηρίζω, με όποιον τρόπο μπορώ.
Ποιά είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σου σχέδια;
Αναρωτιέμαι και εγώ ποια θα είναι…
Σχόλια για αυτό το άρθρο