Το Μουσείο Μπενάκη ξεκινά δυναμικά το μήνα Σεπτέμβριο εγκαινιάζοντας τέσσερις νέες εκθέσεις! Στο Κεντρικό κτήριο (Κουμπάρη 1) εγκαινιάζεται η έκθεση – αναφορά στο έργο του αρχιτέκτονα Santiago Calatrava για την ανοικοδόμηση της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν στη Ν. Υόρκη μετά την ολοσχερή της καταστροφή την 11η Σεπτεμβρίου 2001 (εγκαίνια 23 Σεπτεμβρίου). Η ανοικοδόμηση της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στο «Σημείο Μηδέν», όχι μόνο αντικαθιστά τον ναό που καταστράφηκε την 11η Σεπτεμβρίου, όταν τόσο πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, αλλά εντάσσεται στο πλαίσιο της αναδιαμορφωμένης περιοχής του «Σημείου Μηδέν» με έναν ιδιαίτερο ρόλο ως το μοναδικό μη κοσμικό κτήριο.
Το κτήριο αποτελεί τοπόσημο, καθώς πρόκειται για το εθνικό ιερό της ελληνορθόδοξης εκκλησίας της Αμερικής και έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ένα μέρος ανοιχτό για όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από το θρήσκευμά τους, ένα μέρος για λατρεία, προσευχή, διαλογισμό και φιλοξενία.Το πλούσιο υλικό της έκθεσης που αποτελείται κυρίως από μακέτες, σχέδια, κατόψεις, φωτογραφίες, καθώς και οπτικοακουστικό υλικό παρουσιάζει τα στάδια της δημιουργίας του ναού.
Στο κτήριο της οδού Πειραιώς θα φιλοξενηθούν:
• έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Άγγλου καλλιτέχνη Tony Cragg (εγκαίνια 8 Σεπτεμβρίου). Ο Tony Cragg γεννήθηκε στο Liverpool το 1949. Προτού να στραφεί προς την τέχνη, σπούδασε βιοχημεία, ενώ τελείωσε το μεταπτυχιακό του στο Royal College of Art, στο Λονδίνο, το 1977. Από το 1979 ζει στο Wuppertal της Γερμανίας και διδάσκει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Düsseldorf. Χρησιμοποιώντας με καινοτόμο τρόπο αστικά και βιομηχανικά μπάζα, άνοιξε νέο έδαφος στη γλυπτική, ενώ παράλληλα επικεντρώθηκε σε ζητήματα που αφορούσαν θέματα περιβαλλοντικού και κοινωνικού περιεχομένου στη μετα-βιομηχανική Βρετανία. O Cragg εκπροσώπησε τη Βρετανία στη XLIII Μπιενάλε της Βενετίας το 1988, και την ίδια χρονιά βραβεύτηκε με το Βραβείο Turner.
Στα τελευταία του έργα από ξύλο, μπρούντζο, πέτρα και φινιρισμένο ανοξείδωτο χάλυβα, τα οποία πρόκειται να εκθέσει στο Μουσείο Μπενάκη, ο Cragg παρουσιάζει μια νέα αφαιρετική αντίληψη της μορφής. Πειραματίζεται γύρω από την έννοια της συμπίεσης και της ανάλυσης χρησιμοποιώντας τοτεμικές δομές, όπου το ανθρώπινο προφίλ αποτελεί συχνά ένα απομονωμένο στοιχείο του συνόλου. Διαιρώντας τη μορφή σε τεταρτημόρια, την αναλύει με έναν σχεδόν φουτουριστικό τρόπο φτάνοντας έτσι στον πιο βαθύ πυρήνα της. Η αφηρημένη ιδέα ενός πορτρέτου, για παράδειγμα, ξαφνικά μετατρέπεται σε τέσσερις διαφορετικές επιφάνειες δημιουργώντας τέσσερις τύπους εικόνων που όλες μαζί συνενώνονται σε μια νοερή σπονδυλική στήλη. Ως προς την τεχνική, στις σύνθετες ξύλινες δομές συγκολλούνται καμπύλες, οδοντωτές, στιβαρές και άκαμπτες φόρμες, ενώ για τα χάλκινα και από ανοξείδωτο ατσάλι γλυπτά του, έχει αναπτύξει μια μέθοδο χύτευσης ώστε να φαίνονται υγρά ή λιωμένα.
Ο Tony Cragg έχει επίσης δημιουργήσει μια σημαντική σειρά έργων σχεδίου και υδατογραφίες. Τα σχέδια χρησιμεύουν όχι μόνο ως μέσο για να διερευνήσει νέες φόρμες, αλλά και ως ένας τρόπος να υλοποιήσει στο χαρτί γλυπτά που εξαιτίας της στατικότητας και της βαρύτητας δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν.• η 8η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων που φέτος εστιάζει στη σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική κατά την περίοδο της κρίσης (εγκαίνια 18 Σεπτεμβρίου). Η θεσμοθέτηση της Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων ήταν μία από τις πρώτες δραστηριότητες του νεοσυσταθέντος Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής το 1995. Στην εικοσαετή πορεία του, έχουν συμμετάσχει αρχιτέκτονες που γεννήθηκαν το 1949 (στην 1η Biennale) μέχρι και αρχιτέκτονες που γεννήθηκαν το 1987 (στην 7η Biennale), δηλαδή αρχιτέκτονες με διαφορά μεγαλύτερη από μία γενιά.
• η 8η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων που φέτος εστιάζει στη σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική κατά την περίοδο της κρίσης (εγκαίνια 18 Σεπτεμβρίου). Η θεσμοθέτηση της Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων ήταν μία από τις πρώτες δραστηριότητες του νεοσυσταθέντος Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής το 1995. Στην εικοσαετή πορεία του, έχουν συμμετάσχει αρχιτέκτονες που γεννήθηκαν το 1949 (στην 1η Biennale) μέχρι και αρχιτέκτονες που γεννήθηκαν το 1987 (στην 7η Biennale), δηλαδή αρχιτέκτονες με διαφορά μεγαλύτερη από μία γενιά.
Η 8η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων πραγματοποιείται σε μία από τις κρισιμότερες περιόδους της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας. Οι φετινές 214 συμμετοχές είναι πολύ ενθαρρυντικές, μεσούσης της κρίσης, για την σημασία που αποδίδουν οι νέοι Έλληνες αρχιτέκτονες στον θεσμό της Biennale, ενός σημαντικού βήματος για την προβολή του αρχιτεκτονικού έργου.
Υπό την έννοια αυτή η Biennale αποτελεί ένα βαρόμετρο που σημαδεύει στη διάρκεια του χρόνου, όχι απλά νέες παρουσίες με αξιόλογα έργα, αλλά κυρίως την γενικότερη κατεύθυνση και τις τάσεις της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής. Η κριτική επιτροπή επέλεξε να προβάλλει 59 συνολικά μελέτες, οι μισές εκ των οποίων είναι υλοποιημένες και οι άλλες μισές όχι.
Ατενίζοντας προς το μέλλον θα λέγαμε ότι η ελληνική αρχιτεκτονική, τουλάχιστον αυτή που προέρχεται από αρχιτέκτονες κάτω των 45 ετών, μεταλλάσσεται σε πολλαπλές κατευθύνσεις διαφορετικές από ότι μέχρι σήμερα, σε σχέση με τον τόπο, το τοπίο και τον αστικό χώρο: λιγότερο Αθηνοκεντρική, λιγότερο επικεντρωμένη στην κατοικία και με μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον δημόσιο χώρο. Μένει να δούμε, αν η επόμενη, ένατη Biennale, θα μπορέσει να εκφράσει κάποιες νέες ιδέες, ή ακόμα και να διατυπώσει αρχές για τη αρχιτεκτονική μέσα από την πολυσχιδή κρίση, που δεν είναι μόνον τοπική αλλά και ευρωπαϊκή, ούτε μόνον οικονομική αλλά και ευρύτερα αστική και περιβαλλοντική, με τις οποίες να ατενίσει το μέλλον συλλογικά. Οι νέοι, όντες υποχρεωμένοι να επανεφεύρουν την ελπίδα, ευτυχώς δεν υποτάσσονται εύκολα στην κρίση, και μας προκαλούν να οραματιστούμε μαζί τους μία αρχιτεκτονική που εκφράζει την εποχή και τον τόπο, ενώ παραμένει ταυτόχρονα ανοικτή και οικουμενική.
Κείμενο: Καθ. Ηλίας Κωνσταντόπουλος, Πρόεδρος Ε.Ι.Α.
Επιτροπή επιλογής έργων: Ανδρέας Γιακουμακάτος, Δημήτρης Ησαΐας, Κώστας Μωραΐτης, Μιχάλης Μανιδάκης και Διονύσης Σοτοβίκης
Επιμέλεια και σχεδιασμός έκθεσης: Νάντια Κούλα
Σχεδιασμός καταλόγου: Ιωάννα Κωστίκα
Οργάνωση και συντονισμός: Μαριάννα Μηλιώνη
• τιμητική έκθεση για τον πολυσχιδή δημιουργό Νίκο Δήμου, με αφορμή τη συμπλήρωση των 80 του χρόνων (εγκαίνια 28 Σεπτεμβρίου). Το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζει έναν αρκετά γνώριμο αλλά κατά βάθος ελάχιστα γνωστό δημιουργό, που έδρασε σε πάνω από δέκα τομείς. Δούλεψε πάντα στο περιθώριο. Είναι χαρακτηριστικό ότι δημοσιογραφεί ανελλιπώς και με επιτυχία επί 36 χρόνια, αλλά δεν έγινε καν μέλος της ΕΣΗΕΑ. Ότι έγραψε και κυκλοφόρησε 64 βιβλία, έλαβε θετικές κριτικές, πούλησε πάνω από μισό εκατομμύριο αντίτυπα, αλλά αναγνωρίστηκε περισσότερο στο εξωτερικό, όταν μεταφράστηκαν βιβλία του.
Εκτός από συγγραφέας, επιφυλλιδογράφος και χρονογράφος, εργάστηκε ως δημιουργός και παρουσιαστής τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών, φωτογράφος, διαφημιστής, καθώς και τεχνολόγος σχολιαστής σε θέματα υπολογιστών, αυτοκινήτου και φωτογραφίας.
Αλλά και στην συγγραφική του δουλειά ασχολήθηκε με όλα τα είδη: ποίηση, δοκίμιο, πεζό, φιλοσοφία και σάτιρα.
Στην έκθεση παρουσιάζονται όλα του τα βιβλία στις πολλαπλές ελληνικές και ξένες εκδόσεις τους, στοιχεία αρχείου και αλληλογραφίας, ανθολογία από κριτικές και γνώμες, η πορεία μερικών δημιουργιών όπως “Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας” ή το “Δεν Ξεχνώ”, μεγάλη έκθεση φωτογραφίας, επιλογή διαφημίσεων, καθώς και αποσπάσματα από τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές.
Με την ευκαιρία της έκθεσης κυκλοφορεί και αφιέρωμα 200 σελίδων με ανθολογία κειμένων του Νίκου Δήμου, φωτογραφίες και κριτικά δοκίμια και απόψεις.
Επιμέλεια έκθεσης: Μαρία Δημητριάδη
Σχεδιασμός έκθεσης: Παύλος Θανόπουλος
Συνεχίζεται έως τις 11 Οκτωβρίου η παρουσίαση • των εκθέσεων ameτρια και Family Business, μια συνεργασία του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ με το Μουσείο Μπενάκη.
Σχόλια για αυτό το άρθρο