Μέρες ραδιοφώνου: πώς ο Μάνος Χατζιδάκις έκανε τον Γιάννη Φλωρινιώτη αστροναύτη

Μια βδομάδα μετά, “Πήγα πάλι στον Φλωρινιώτη!” μου λέει ο Άρης. “Μαζί με την Μελίνα και τον Χατζιδάκι! Ενθουσιάστηκαν και οι δύο! Ο Μάνος θα τον παρουσιάσει στο Τρίτο Πρόγραμμα!” “Ωχ!” του λέω “εγώ θα την πληρώσω πάλι!” Εκείνη την εποχή  είχα αναλάβει την επιμέλεια στο περιοδικό του Τρίτου, που ήταν ένθετο μέσα στη Ραδιοτηλεόραση. Μου έδινε λοιπόν ο Χατζιδάκις το πρόγραμμα της επόμενης βδομάδας, με σημειώσεις για το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο: “Μεγάλη φωτογραφία”, “Να μπει πλαίσιο”, “Κεφαλαία γράμματα”. Το έπαιρνα εγώ, έβρισκα τις φωτογραφίες και μετά πήγαινα στις εκδόσεις Θεοφανίδη, εκεί που είναι τώρα το “Ρομάντζο”. Φτιάχναμε τις σελίδες, και λίγο πριν να τυπωθούν, ο Χατζιδάκις με έπαιρνε τηλέφωνο και άλλαζε όλο το πλάνο! Άντε πάλι από την αρχή να στήνουμε τις σελίδες! Μια-δυο-τρεις, οι τυπογράφοι άρχισαν τις Χριστοπαναγίες! Είχα παρακαλέσει πολλές φορές τον Χατζιδάκι, σχεδόν κλαίγοντας, να με απαλλάξει από αυτό  το μαρτύριο (για το οποίο δεν πληρωνόμουν κιόλας) αλλά αυτός γελούσε και μου έλεγε: “Θα συνηθίσεις Γιώργη, θα συνηθίσεις, μην κάνεις έτσι!”

Είχαμε ετοιμάσει το τεύχος 12 (2-8 Φεβρουαρίου 1980). Ο Χατζιδάκις είχε  σημειώσει να μπει στο εξώφυλλο η φωτογραφία της Φλέρυς Νταντωνάκη μαζί με του Μπρούνο Βάλτερ, της Γκρέτα Γκάρμπο και του Ντάριο Φο. Η Φλέρυ θα ηχογραφούσε εκείνες τις μέρες μια επιλογή από αγαπημένα της τραγούδια με μουσική επιμέλεια του Δημήτρη Λέκκα.
“Γιώργη, θέλω να βάλεις τη φωτογραφία του Φλωρινιώτη στο εξώφυλλο!” μου λέει ο Χατζιδάκις από το τηλέφωνο. “Μάλιστα. Και ποια φωτογραφία θα βγάλουμε;” ” Τι να σου πω, βγάλε της Φλέρυς”. “Θα βγάλουμε τη Φλέρυ και θα βάλουμε τον Φλωρινιώτη;” μου ήρθε αυθόρμητα η ερώτηση.  Ξέσπασε σε γέλια. “Ε, την Φλέρυ την έχουμε βάλει τόσες φορές εξώφυλλο, ας μπει και μια φορά στο οπισθόφυλλο! Eλα αύριο πάνω στην ΕΡΤ να κάνουμε τις αλλαγές.” “Αύριο; Αύριο Μάνο τυπώνουμε το πρόγραμμα!” “Να το τυπώσετε μεθαύριο, δεν χάθηκε ο κόσμος!” απαντάει και κλείνει το τηλέφωνο…

​Την επόμενη μέρα, φεύγουμε από το Κουκάκι μαζί με τον Δημήτρη Λέκκα, παίρνουμε ένα ταξί, περνάμε από το σπίτι της Νταντωνάκη στη Νέα Σμύρνη, την παίρνουμε μαζί μας και ανεβαίνουμε προς την ΕΡΤ. “Θα έρθει και ο Μανούλης στην ηχογράφηση;” ρωτάει η Φλέρυ. “Οχι, έχει να ηχογραφήσει μια εκπομπή με τον Φλωρινιώτη.” απαντάει ο Λέκκας. “Ποιος είναι αυτός  ο Φλωρινιώτης;” “Ένας λαϊκός τραγουδιστής που ντύνεται με λαμέ και κάνει κουνήματα” “Α, εμείς δεν είμαστε για τέτοια, εμείς πια, όλα τα κουνήματα τα κάνουμε με τη φωνή μας” λέει η Φλέρυ και αρχινάει να τραγουδάει μέσα στο ταξί  το “Σινανάι γιαβρούμ σινανάι…

Μόνο όταν φτάσαμε στο Τρίτο Πρόγραμμα κατάλαβα το θόρυβο που είχε δημιουργήσει η εκπομπή, πριν καν μεταδοθεί. Δημοσιογράφοι, παραγωγοί του Τρίτου, παρατρεχάμενοι, περίεργοι, μουσικοί και ηθοποιοί, είχαν σχηματίσει πηγαδάκια και σχολίαζαν μεγαλόφωνα:  “Μα δεν είναι δυνατόν! Που φτάσαμε πια! Γιατί δεν τον απολύουν; Θα κάνει σκυλάδικο την ΕΡΤ; ” έλεγαν οι Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριτές. Βλέπω τον Δαβαράκη. “Ηρθε ο Μάνος;” τον ρωτάω. “Στο δρόμο είναι, όπου να ΄ναι φτάνει…” μου απαντάει.
Η Φλέρυ και ο Λέκκας μπήκαν στο στούντιο G, εγώ έμεινα έξω και άκουγα τα σχόλια. Ξαφνικά, ανοίγει η πόρτα και εμφανίζεται ο Φλωρινιώτης, μαζί με τις αδελφές Γαρμπή και μουσικούς από την  ορχήστρα του. Μπαίνοντας, “Σε ευχαριστώ Θεέ μου που με αξίωσες να μπω εδώ, που ούτε ο Στέλιος Καζαντζίδης δεν έχει πατήσει!” είπε μελοδραματικά και έκανε το σταυρό του. Την ίδια στιγμή, σούσουρο ακούστηκε στο διάδρομο και εμφανίστηκε κεφάτος ο Χατζιδάκις…

​”Μαέστρο να σου συστήσω τις αδελφές Γαρμπή. Την Λιάνα και την Καίτη. Τις παίρνω πάντα μαζί μου όταν είναι να κάνω ηχογράφηση” του λέει ο Φλωρινιώτης. Ο Χατζιδάκις τις χαιρετάει ευγενικά. “Χαίρω πολύ, αλλά σήμερα δεν θα χρειαστούμε τις υπηρεσίες σας” λέει στα κορίτσια. “Μα μου κάνουν τις δεύτερες φωνές, δεν μπορώ χωρίς αυτές!” διαμαρτύρεται ο Φλωρινιώτης “Εδώ θα ηχογραφήσουμε μόνο τη δική σου φωνή, δεν θα χρειαστούμε δεύτερες.” του απαντάει ο Χατζιδάκις και προχωράει προς το στούντιο C.

Από έξω τον περιμένει η Λένα Πλάτωνος, νευριασμένη, γιατί ενώ είχε μπει να ηχογραφήσει ένα τραγούδι για τη “Λιλιπούπολη”, την έβγαλαν έξω από το στούντιο άρον-άρον. Ο Χατζιδάκις εκτιμούσε πολύ την Λένα, “αυτό το κορίτσι έχει τσαγανό, την θαυμάζω” έλεγε. Την χαιρέτησε θερμά, η Λένα του παραπονέθηκε ότι της είχε πάρει το στούντιο, “μα τι θες να κάμω; Πρέπει να ηχογραφήσω με τον Φλωρινιώτη!” της λέει και τότε η Λένα, που τα είχε πάρει στο κρανίο, “να πάτε στο διάολο εσείς και ο Φλωρινιώτης σας!” του λέει δυνατά. Έπεσε μια παγερή σιωπή και όλοι  περιμέναμε την έκρηξη του Χατζιδάκι. Αυτός όμως, την κοίταξε για λίγο έκπληκτος “Μην ανησυχείς καλό μου παιδί” γυρνάει και της λέει μελιστάλαχτα, “θα βρούμε ένα άλλο στούντιο για σένα”, της χαϊδεύει τα μαλλιά και μπαίνει μέσα…

“Θα δοκιμάσουμε το “Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι”, τα ξέρεις τα λόγια;” λέει στον Φλωρινιώτη. Ήξερε μόνο το ρεφρέν, του έγραψα τα κουπλέ, τα πήρε, “Μαέστρο συγνώμη, αλλά εδώ λέει “Τρεις μέρες χώρισα από σένα, τρεις νύχτες μένω μοναχή”. Μήπως μπορούμε να το αλλάξουμε και το “μοναχή” να το κάνουμε “μοναχός”; Για να μην μας κοροϊδέψουνε το λέω…” Λίγο νευριασμένος ο Χατζιδάκις το άλλαξε, όπως άλλαξε  και τον επόμενο στίχο που λέει “σαν τα πουλιά που στέκουν τώρα δακρυσμένα όταν τα βρέχουν οι ουρανοί”. Για να έχει ομοιοκαταληξία με το “μοναχός”, ο στίχος έγινε “όταν τα βρέχει ο ουρανός”. Έφτασαν στο ρεφρέν και ο Φλωρινιώτης δυσκολευόταν να πιάσει μια ψηλή νότα. Χαμήλωσαν το τόνο, αλλά τίποτα!  “Αστο, μαέστρο, άστο! Συγνώμη που το λέω έτσι λαϊκά, αλλά για να βγάλω αυτή τη νότα θέλω κωλοδάχτυλο!” λέει. Ο Χατζιδάκις που είχε μεγάλη απέχθεια για τις  πρόστυχες λέξεις, “Τι εννοείς;” τον ρωτάει σοκαρισμένος. “Ένα μπουκάλι ουίσκι!” του απαντάει γελώντας ο Φλωρινιώτης.
Πάω στο κυλικείο της ΕΡΤ, αγοράζω ένα Haig και στην επιστροφή περνάω  από το στούντιο G. H Φλέρυ μαζί με τον Λέκκα, άκουγαν το “Donna-Donna” που μόλις είχαν ηχογραφήσει. “Πώς σου φαίνεται;” με ρωτάει ο Λέκκας. “Μαγικό!” Η Φλέρυ γέλασε ευχαριστημένη. “Τον φάγαμε τον Φλωρινάκο και ας μην κάνουμε κουνήματα εμείς!” λέει χαρούμενη. Ξαναγύρισα στο στούντιο C και έδωσα το ουίσκι στον Φλωρινιώτη. “Είναι δίπλα η Φλέρυ.” λέω του Χατζιδάκι. “Μα όλοι σήμερα βρήκαν να έρθουν να ηχογραφήσουν;” μου απαντάει εκνευρισμένος, σηκώνεται από το πιάνο, πάει στο τσέμπαλο, “Ας δοκιμάσουμε να πεις ένα τραγούδι με τσέμπαλο” λέει στο Φλωρινιώτη που ρούφαγε άπληστα γουλιές από το Haig…

​Η ιδέα του Χατζιδάκι ήταν τολμηρή, αλλά ο Φλωρινιώτης δεν μπόρεσε να την υποστηρίξει. Όταν τελείωσε η ηχογράφηση και καθίσαμε να κάνουμε το πρόγραμμα, ονόμασε τον Φλωρινιώτη “Ένα μετέωρο αστροναύτη χωρίς επιστροφή” και οι ακροατές του Τρίτου, που την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 1980, μετά από βυζαντινούς ύμνους, συναυλία με τον Μπρούνο Βάλτερ, μπαλάντες με την Φλέρυ και ένα θεατρικό του Βασίλη Βασιλικού, τον  άκουσαν, στις 2 το μεσημέρι, να τραγουδάει το “Πειράζει που είμαι μεγάλη φίρμα”, χωρίστηκαν σε δύο στρατόπεδα. Στους γνωστούς θεματοφύλακες των ιερών και των οσίων και σε αυτούς που διέκριναν το χιούμορ και την παιχνιδιάρικη διάθεση του Χατζιδάκι. Όμως κανείς από τα δύο στρατόπεδα δεν άκουσε με προσοχή το σχόλιό του: ” Ο αστροναύτης, απεδείχθη όχι αστροναύτης και έτσι δεν υπάρχει θέμα επιστροφής. Έκανα λάθος! Είναι άστρο και πρώην ναύτης, οριστικά…”
Μα είναι δυνατόν ο μέγας Χατζιδάκις να έκανε τζάμπα όλη αυτή την ιστορία; Όχι βέβαια! Όταν είχε πάει στον Φλωρινιώτη με την Μελίνα, το έμπειρο μάτι του και το ευαίσθητο αυτί του, είχε ξεχωρίσει εκείνο το μελαγχολικό παιδί, με τα μακριά μαλλιά και την ιδιαίτερη φωνή. Λίγους μήνες μετά, τον κάλεσε και του έδωσε να πει τραγούδια του. Και τα είπε μοναδικά! Ποιο είναι αυτό το παιδί; Ο τραγουδιστής Βασίλης Λέκκας…