Ελληνική Τηλεόραση: Η αρχή, οι πρώτες επιτυχίες, το χρώμα, τα είδωλα

Tετάρτη 23 Φεβρουαρίου 1966, ώρα 18.30. Η μαύρη οθόνη φωτίζεται. ΕΙΡ – Tηλεόρασις – Kανάλι 5 και η Ελένη Κυπραίου στη μικρή οθόνη. ¨Καλησπέρα σας¨. Έτσι ξεκίνησε η πρώτη επίσημη μέρα έναρξης της Ελληνικής Τηλεόρασης. Ο πρώτος όμως ελληνικός σταθμός τηλεόρασης, λειτούργησε το 1960 από τη ΔΕΗ στο χώρο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Εκείνο το πρόγραμμα περιελάμβανε δελτία ειδήσεων με τον Γιώργο Κάρτερ, ελληνικό χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, την ελαφριά ορχήστρα του Λαβράνου, το Τηλεφωνικό Παιχνίδι του Άλκη Στέα, το ντούο Γιάλοβλεφ και Μαίρης Λω, τη σειρά ¨Μια Αθηναία σας μιλεί¨ με την Τασσώ Καββαδία και “Οι προσκεκλημένοι της ΔΕΗ” του Β. Καζαντζή με πρώτη καλεσμένη την Αλίκη Βουγιουκλάκη.

Η πρώτη εμφάνιση της Αλίκης Βουγιουκλάκη στην ελληνική τηλεόραση

Η πρώτη ολοκληρωμένη και πλήρης τηλεοπτική μετάδοση στη χώρα μας είναι οι βασιλικοί γάμοι της 18ης Σεπτεμβρίου 1964, σε απευθείας μετάδοση από την Eurovision με την ευθύνη συνεργείων της Ιταλίας και της Δανίας.

Στις 27 Οκτωβρίου 1965 αρχίζουν οι μεταδόσεις του πρώτου πειραματικού τηλεοπτικού προγράμματος του ΕΙΡ, από το κτίριο του ΟΤΕ, με εκφωνητή τον Φρέντυ Γερμανό και ανάμεσα στις παρουσιάστριες την τραγουδίστρια Αλέκα Μαβίλη. Η 23η Φεβρουαρίου ορίζεται ως ημερομηνία έναρξης των καθημερινών εκπομπών και το πρώτο πρόγραμμα είναι το εξής:

18.30 Διεθνή επίκαιρα.

18.45 Για σας κυρία μου (με παρουσιάστρια την Έλλη Ευαγγελίδου)

19.00 Αυστραλία (ντοκιμαντέρ)

19.25 Ντοκιμαντέρ: Ο Άγγλος γλύπτης Χένρι Μουρ.

19.55 Η ορχήστρα Ανρί Λεκά.

20.15 Βραζιλιάνικη ταινία μικρού μήκους: Ο κλέφτης.

20.30 Τέλος προγράμματος.

Το ΕΙΡ μονοπωλεί για λίγο το ενδιαφέρον των τηλεθεατών, αφού σχεδόν ταυτόχρονα, αρχίζει να εκπέμπει δοκιμαστικά αλλά σε καθημερινή βάση, το δεύτερο κανάλι των Ενόπλων Δυνάμεων, με σήμα του ένα λιτό κιονόκρανο, μουσική υπόκρουση τον ύμνο του Πινδάρου και παρουσιάστρια την Αιμιλία Υψηλάντη. Το χειμώνα 1966-67 ξεκινούν οι ψυχαγωγικές εκπομπές με παρουσιαστές κονφερασιέ και καλεσμένους αστέρια του τραγουδιού, με πρώτη την Γιοβάννα. Από εκεί και μετά, ακόμα και κατά τη διάρκεια της επταετίας, η τηλεόραση μπαίνει δυναμικά στη ζωή των Ελλήνων. Τα ξένα σίριαλ κάνουν την εμφάνισή τους, το Πέιτον Πλέις, ο Φυγάς, οι Αδιάφθοροι και η Μάχη εντυπωσιάζουν τους τηλεθεατές. Το 1968 ο Φρέντυ Γερμανός φέρνει… Αλάτι και πιπέρι στις οθόνες, που μεταδίδεται μέχρι το 1976, ενώ ο Νίκος Μαστοράκης έχει τη δική του συμβολή στο στήσιμο ολόκληρων εκπομπών. Το πρώτο ανεπίσημο ρεκόρ τηλεθέασης, σημειώθηκε στις 20 Ιουλίου 1969, με τη ζωντανή αναμετάδοση της εικόνας της γης από το φεγγάρι.

Οι πρώτες επιτυχίες:

Κι ύστερα ήρθαν τα ελληνικά σίριαλ. ¨Το σπίτι με το φοίνικα¨ από την Κική Σεγδίτσα, προβάλλεται την Πέμπτη 2 Απριλίου 1970, στις 22.30 με πρωταγωνιστές τον Κώστα Καρρά και την Έρρικα Μπρόγιερ. Η μεγάλη επιτυχία όμως, έρχεται ένα μήνα μετά, με τον Κύριο συνήγορο του Κώστα Πρεντεντέρη. Πρωταγωνιστής ο Γιάννης Μιχαλόπουλος, που γίνεται ιδιαίτερα δημοφιλής για να τον ακολουθήσουν στη συνέχεια, ο Άγγελος Αντωνόπουλος στον Άγνωστο Πόλεμο, η Κατερίνα Γιουλάκη στην Κοκκορόμυαλη και ο Αλέκος Αλεξανδράκης με τον Παράξενο Ταξιδιώτη. Αυτοί είναι οι πρώτοι τηλεοπτικοί αστέρες, που έχουν ήδη μια πορεία στο θέατρο και στον κινηματογράφο.

Νάκυ Αγάθου

Παράλληλα, σταρ γίνονται και οι παρουσιάστριες που εκφωνούν το πρόγραμμα της τηλεόρασης, οι οποίες αποτελούν τη βιτρίνα της τηλεόρασης και γίνεται μόδα το χτένισμα και το ντύσιμό τους. Η Νάκυ Αγάθου, η Κέλλυ Σακάκου, η Ρίτα Ασημακοπούλου, η Σάσα Μανέτα, η Ράνια Πέτσα, η Μακώ Γεωργιάδου, η Ελένη Πάσσου κ.α. είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στις εκπομπές, με φίνα εμφάνιση και καθαρή φωνή.

Κέλλυ Σακάκου

Σάσα Μανέτα

Κέλλυ Σακάκου

Τα σίριαλ εξακολουθούν να είναι πόλος έλξης για τον κόσμο, μαζί με τις αθλητικές μεταδόσεις και τις ταινίες. Σταθμοί στην ελληνική τηλεόραση αποτελούν το Λούνα Παρκ, ο Μεθοριακός Σταθμός, το Πορφύρα και Αίμα, οι σειρές από τα βιβλία του Ξενόπουλου με ιδανική ερμηνεύτρια την Νόρα Βαλσάμη, Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, οι Πανθέοι  (με την πρώτη μοιχαλίδα στην TV, την Μάρμω, στο πρόσωπο της Κάτιας Δανδουλάκη), o Συνταγματάρχης Λιάπκιν, ο Γιούγκερμαν, η Γαλήνη, ο Συμβολαιογράφος, η Βασίλισσα Αμαλία με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, η Λωξάνδρα, ο Δρόμος, η Γειτονιά άλλα.

Ο συμβολαιογράφος

Μυστικοί Αρραβώνες

Συνταγματάρχης Λιάπκιν

Ο Χριστός ξανασταυρώνεται

Μεθοριακός σταθμός

Πορφύρα και αίμα

Ο δρόμος

Γιούγκερμαν

Το κοινό ταύτιζε τους ηθοποιούς με τους ρόλους, τους φώναζε με τα ονόματα που είχαν στις σειρές και αν κάτι δεν τους άρεσε στην υπόθεση, τηλεφωνούσαν αμέσως στα κανάλια να διαμαρτυρηθούν. Επιτυχία σημειώνουν και οι ξένες σειρές. Ό,τι παίζεται έξω, το βλέπουμε κι εμείς στην Ελλάδα με μικρή καθυστέρηση. Για να προσελκύσουν περισσότερους τηλεθεατές αλλά και λόγω του αναλφαβητισμού, πολλές μεταγλωτίζονται. Το μικρό σπίτι στο λιβάδι και οι Γουόλτονς  είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Έχουμε επίσης την εμφάνιση της εκπομπής που θα γίνει αντίγραφο στα χρόνια που θα έρθουν, από πολλά κανάλια. Ο λόγος για το Να η ευκαιρία με βασική παρουσιάστρια την Ρένα Καπιτσαλά και επιτροπή που θα αλλάξει πολλές φορές μέχρι να βρει την ιδανική σύνθεσή της.

Ρένα Καπιτσαλά

Το χρώμα στη ζωή μας

Ιανουάριο του 1979 κάνει την εμφάνισή του, το πρώτο έγχρωμο ελληνικό σίριαλ, η Εκάτη με την Δέσποινα Νικολαίδου και τον Γιώργο Μούτσιο, ενώ οι ξένες σειρές που είναι έγχρωμες, όπως οι Άγγελοι του Τσάρλι και το Ντάλας, γνωρίζουν τεράστια επιτυχία. Αν και τότε δεν διαθέτουν πολλοί έγχρωμη συσκευή, μέχρι το 1981 που θα μπει το χρώμα εξ ολοκλήρου στην τηλεόραση, όλο και περισσότερα νοικοκυριά βάζουν έγχρωμη τηλεόραση στο σαλόνι τους.

Το 1981 έχουμε την απόλυτη κυριαρχία της υπέροχης Μαρίας Αλιφέρη με τρεις εκπομπές, που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις τηλεθέασης, τα τηλεπαιχνίδια Κάνε ό,τι κάνω και Τετράγωνα  των αστέρων και μαζί το θρυλικό σήριαλ Η κραυγή των λύκων του Νίκου Φώσκολου όπου η Μαρία Αλιφέρη -δίπλα σε μια πλειάδα πρωταγωνιστών- δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας ως τυφλή Τερέζα Ρίχτερ. Παράλληλα με το Ντάλας, εμφανίζεται  και η Δυναστεία, με φανατικούς τηλεθεατές που δεν χάνουν επεισόδιο. Ακόμα και στο σεισμό του 1981, την ώρα του ελληνικού σίριαλ  Φως του αυγερινού, πολλοί μένουν μπροστά στις οθόνες για να δουν τη συνέχεια του Ντάλας που προβάλλεται αμέσως μετά.

Κάνε ό,τι κάνω

Τα χρόνια που έρχονται, έχουμε πολλές και μεγάλες αλλαγές. Η ΕΡΤ γίνεται ΕΡΤ1, μετά ΕΤ1 για να καταλήξει σε ΕΡΤ1, ενώ η ΥΕΝΕΔ, γίνεται ΕΡΤ2, ΕΤ2, ΝΕΤ και πάλι ΕΡΤ2. Η λογοκρισία διακόπτει την προβολή της ταινίας Πέφτουν οι σφαίρες σαν το χαλάζι και ρίχνει χιόνι, κάτι που είχε συμβεί και το πρωινό της 21ης Απριλίου 1967. Η Κάθοδος σοκάρει την ελληνική κοινωνία με τη σκληρότητά της και προβάλλεται μεταμεσονύχτια, μέχρι που κόβεται, ενώ μέχρι την εμφάνιση της ιδιωτικής τηλεόρασης, ξεχωρίζουν Το μινόρε της αυγής, οι Ρεπόρτερς, οι Ιερόσυλοι με τον Θάνο Λειβαδίτη και το αξεπέραστο ρεκόρ τηλεθέασης σε ελληνική σειρά, τα Λιονταράκια του κυρ Ηλία, τα Καθημερινά, η Οδός Ανθέων, όλα με υπογραφή του Γιάννη Δαλιανίδη. Ο Γιώργος Κωνσταντίνου γνωρίζει μεγάλη επιτυχία με τα family stories σίριαλ, η Μιμή Ντενίση γοητεύει με το Θάνατο του Τιμόθεου Κώνστα και η Ρούλα Κορομηλά μας συστήνεται με τη ζωντανή καθημερινή εκπομπή Μια καλημέρα είναι αυτή.

Ο θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα. Ένα σίριαλ διαμάντι

Τρεις κι ο κούκος

Οι ιερόσυλοι

Τα καθημερινά

Τα λιονταράκια του κυρ Ηλία

Ο ρόλος της ΕΡΤ

Τα παιδικά προγράμματα ήταν πάντα για την ΕΡΤ, ένα δυνατό σημείο στο πρόγραμμά της. Μαζί με την Εκπαιδευτική Τηλεόραση, έκανε την παιδική ζώνη, τηλεοπτική όαση για όλα τα παιδιά. Ο Παραμυθάς  με τον Νίκο Πιλάβιο, το Καλησπέρα Παιδιά με την Λήδα Κροντηρά, ο Καραγκιόζης, εκπομπές με κουκλοθέατρο και κινούμενα σχέδια, γοήτευαν τους μικρούς φίλους της τηλεόρασης.

Ο Μπόζο

Ο Μπαρμπα-Μυτούσης, ο Κλούβιος και η Σουβλίτσα

Καλησπέρα παιδιά

Μαζί με το διαγωνισμό της Εurovision, τα καλλιστεία, το Διαγωνισμό Τραγουδιού Θεσσαλονίκης, τις μεταδόσεις των ολυμπιακών αγώνων, τις ελληνικές και ξένες ταινίες, τα ντοκιμαντέρ, τη μετάδοση των εκλογικών αποτελεσμάτων, τα αθλητικά γεγονότα, το Καλλιτεχνικό καφενείο, το Θέατρο της Δευτέρας, τις τηλεταινίες, τις κοινωνικές εκπομπές, τη σημαία και τον εθνικό ύμνο στην έναρξη του προγράμματος, όλα αυτά -και πολλά περισσότερα- είναι ΕΡΤ.  ΕΡΤ στη μνήμη μας και στην καρδιά μας. Και συνεχίζει…

Καλλιτεχνικό καφενείο

Το μεγάλο παιχνίδι

Εκείνες κι εγώ

Μουσική βραδιά με τον Γιώργο Παπαστεφάνου

Ο κήπος με τα αγάλματα

Το θέατρο της Δευτέρας  (η Μάρω Κοντού και ο Ανδρέας Μπάρκουλης στο Γλάρο, το πρώτο έγχρωμο Θέατρο της Δευτέρας)

Η ετυμηγορία

Λωξάνδρα

Λάουρα. Ασπρόμαυρος Ξενόπουλος (Ελένη Ανουσάκη, Γιώργος Κιμούλης, Μαρία Τζομπανάκη)

Ο κόσμος κι ο Κοσμάς (όταν ο Ξενόπουλος έγινε έγχρωμος)

Αναδυομένη

Βίβα Κατερίνα

Παράξενος ταξιδιώτης

Το κορίτσι της Κυριακής

Μαρία Πάρνη με την Ζωή Λάσκαρη

Η κυρία Ντορεμί

Σύγχρονη Εύα

Τρεις στον αέρα

Γιώργος Παπαδάκης

Κώστας Χαρδαβέλας, Φωτεινή Πιπιλή

Κυριακάτικα, Έλενα Ακρίτα και Δημήτρης Κωνσταντάρας

Ομιλείτε Ελληνικά. Τηλεπαιχνίδι με την Λιάνα Κανέλλη

Μικροί Μεγάλοι

Ο Ιάκωβος Ψαρράς και η Άννα Παϊτατζή, στην πρώτη Μαντάμ Σουσού

Η Άννα Παναγιωτοπούλου θα αφήσει εποχή στη δεύτερη Μαντάμ Σουσού