Μουσική για το Μουσείο

Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και o Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus) παρουσιάζουν το πρωτοποριακό πρόγραμμα ‘Μουσική για το Μουσείο’, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού.

ΣχετικάΆρθρα

Η ‘Μουσική για το Μουσείο’ είναι μία δράση που προέκυψε από την ενθάρρυνση του Υπουργείου προς τους φορείς της πόλης, και τη συνακόλουθη ενίσχυσή τους, για την παραγωγή πρωτότυπου πολιτιστικού υλικού, μέσα σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες, με σκοπό την ελεύθερη διάθεσή του στο κοινό.

Τέσσερις νέοι, ταλαντούχοι, Έλληνες συνθέτες εμπνέονται από τέσσερις συλλογές του Μουσείου και γράφουν πρωτότυπη μουσική, την οποία ερμηνεύουν μουσικοί της Κ.Ο.Θ.. Με αυτό τον τρόπο η σύγχρονη εικαστική δημιουργία συναντά τη σύγχρονη μουσική, με τις δύο τέχνες να αλληλεπιδρούν και να αλληλοσυμπληρώνονται, προσφέροντας στο κοινό μία νέα εμπειρία και ποικίλα συναισθήματα. Παράλληλα, αναγεννάται η εικαστική δημιουργία, αφού η ξενάγηση στο μουσείο γίνεται μέσω της παγκόσμιας γλώσσας της μουσικής και αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον.

Αυτή η συνάντηση των τεχνών θα λάβει χώρα σε τέσσερις διαφορετικούς σταθμούς του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, που αποτέλεσαν με τη σειρά τους την πηγή της έμπνευσης των ταλαντούχων Θεσσαλονικιών συνθετών, Παύλου Μιχαηλίδη, Δήμητρας Τρυπάνη, Μενέλαου Πειστικού και Δημήτρη Οικονόμου. Οι σταθμοί είναι οι εξής:

Α. Τα γλυπτά της Χρύσας: ένας χώρος γλυπτών όπου η χρήση υλικών όπως το νέον και το αλουμίνιο μαρτυρούν το αστικό βίωμα, τους «ήχους» της πόλης.

Ο κλαρινετίστας της Κ.Ο.Θ. Αλέξανδρος Σταυρίδης ερμηνεύει το έργο του Παύλου Μιχαηλίδη ‘Νέον’. Τρία εικαστικά έργα της “Chryssa” (Χρύσα Βαρδέα-Μαυρομιχάλη) και η συνύπαρξή τους στον ιδιαίτερο χώρο του MoMus (Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης) δίνουν αφορμή στο Θεσσαλονικιό δημιουργό για μια ενδιαφέρουσα μουσική προσέγγιση. Μια αμφίδρομη επικοινωνία μουσικής και γλυπτικής, ένας διάλογος όπου ο τόπος και ο χρόνος – παρόν, παρελθόν και μέλλον – γεφυρώνονται. Σημαντικό στοιχείο το φως, που στα έργα της “Chryssa” ενσωματώνεται δημιουργικά μέσα από τα φώτα Neon και δανείζει στο μουσικό έργο τον τίτλο του.

Β. Αίθουσα Απέργη: ένας χώρος στον οποίο επικρατούν γλυπτά από οξειδωμένα μέταλλα και αιχμές για να υποδηλώσουν τα μετά-καταστροφής τοπία.

Ο φλαουτίστας της Κ.Ο.Θ. Γιάννης Ανισέγκος, ερμηνεύει το έργο της Δήμητρας Τρυπάνη AprèS (μετά), μια μινιατούρα ήχου και εικόνας πάνω στα γλυπτά του Αχιλλέα Απέργη. Η συνθέτης δεν επιθυμεί να γράψει ένα μουσικό soundtrack για τα γλυπτά του Απέργη, αλλά να βοηθήσει, μέσω της αυστηρά ενορχηστρωμένης διάδρασης της μουσικής με την εικόνα, να αποκαλυφθεί ο ισχυρός εσωτερικός ήχος τους. Για να το καταφέρει αυτό ανατρέχει για βοήθεια: α) στα θεατρικά κείμενα του Samuel Beckett, από τα οποία σταχυολογήθηκαν τα θραύσματα κειμένου που εμπεριέχονται στο έργο, β) στην αργή, μη γραμμική χρονική ροή των ταινιών του Andrei Tarkovsky και, γ) στον πνευματικό σειραϊκό μινιμαλισμό του Arvo Pärt, έτσι όπως καθρεφτίζεται στο έργο του Fratres. Το κοινό όλων των παραπάνω δημιουργών με τον Απέργη είναι ότι τους αφορά η ανθρωπότητα και το μέλλον της, ο άνθρωπος ως δισυπόστατος άγιος-θηρίο, η καταστροφή ως σημείο εσωτερικής επανεκκίνησης και η αντίληψη του χρόνου στην πνευματική, μη-γραμμική του διάσταση.

Γ. Η περιοδική έκθεση «Βαλ’ τους Χ» με θέμα τη χαρτογράφηση της ρατσιστικής βίας από Έλληνες και ξένους σκιτσογράφους

Η πιανίστα της Κ.Ο.Θ. Μαριλένα Λιακοπούλου ερμηνεύει το έργο Echo Lontano του Μενέλαου Πειστικού. Ο στόχος του έργου είναι ταυτόσημος με τον στόχο της έκθεσης: να στηλιτεύσει και να καταπολεμήσει τη βία, φέρνοντας στο προσκήνιο την ειρήνη και τη γαλήνη. Ο Πειστικός στέκεται μπροστά στην παράδοξη συνύπαρξη της τέχνης με τη βία, μέσα στο γαλήνιο χώρο του Μουσείου και σημειώνει την εσωτερική αντίθεση στα σκίτσα που, ως έργα τέχνης, είναι αυτομάτως καλαίσθητα, όμως ταυτόχρονα χρησιμοποιείται αυτή η καλαισθησία της παλέτας και των χρωμάτων τους για να απεικονίσει τη βία, τον ελληνικό νεοναζισμό και το ρατσισμό, στοιχεία αποτρόπαια και κατακριτέα. Παράλληλα, ο συνθέτης αναλογίζεται τις επιπτώσεις των βιαιοπραγιών από μέλη της Χρυσής Αυγής στην ψυχολογική κατάσταση των θυμάτων της, που δεν είναι εύκολο να σβήσουν από τη μνήμη. Η βία, παρόλα αυτά, δεν υπερτερεί της ειρήνης στο έργο. Η προσπάθεια να υπερνικηθεί, την αφήνει στη μνήμη μας με τη μορφή μικρών θραυσμάτων, διάφανων και μηχανικών στην παρουσία τους. Η ελπίδα και η ειρήνη είναι το “φάρμακο” για την εξάλειψη της βίας και του νεοναζισμού, κάνοντας τους εν τέλει να μοιάζουν μόνο με μια μακρινή ηχώ, αναπόφευκτα παρούσα.

Δ. Συλλογή Ιόλα: ένας χώρος στον οποίο επικρατεί πλήθος ποικιλόμορφων έργων, γλυπτών στην πλειοψηφία τους, τα οποία σκιαγραφούν μια σύνθεση ονείρου.

Τρεις μουσικοί της Κ.Ο.Θ., οι βιολονίστες Θοδωρής Πατσαλίδης και Κωνσταντίνος Καμπάνταης και η τσελίστα Μαρία Ανισέγκου, ερμηνεύουν το έργο του Δημήτρη Οικονόμου σονάτα για δύο βιολιά και τσέλο, σε ένα χώρο όπου κυριαρχεί η αίσθηση της ανάτασης, της χαράς της ζωής, του πειραματισμού και της σωματικότητας. Η σύνθεση του Οικονόμου ενοποιεί τα ποικιλόμορφα στοιχεία της συλλογής και την εικόνα, μέσα από την ομοιογένεια του μουσικού υλικού. Ο δημιουργός χρησιμοποιεί επίσης την έννοια της αντήχησης ως σημαντική παράμετρο μέσα στο χώρο του μουσείου, εξαιτίας και της φυσικής αντήχησης που προσφέρει αυτός.

Οι εκδηλώσεις αυτές θα κινηματογραφηθούν και τα τέσσερα παραγόμενα φιλμς θα παρουσιαστούν διαδικτυακά από τις επίσημες ιστοσελίδες και τα κοινωνικά δίκτυα των δύο φορέων, από την Παρασκευή 8 Μαΐου και κάθε Παρασκευή, στις 17:00 η ώρα.

Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας και των γυρισμάτων θα τηρηθούν όλοι οι κανόνες ασφαλείας όπως αυτοί προβλέπονται από τις οδηγίες των αρμόδιων αρχών.

Δημιουργία Ιδέας – Επιμέλεια Πρότασης: Ζωή Τσόκανου, Καλλιτεχνική διευθύντρια ΚΟΘ / Συραγώ Τσιάρα, Αν. Διευθύντρια και προϊσταμένη συλλογών του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχορνης Τέχνης

Εκτέλεση παραγωγής: Μίνα Παπακωνσταντίνου, συνεργάτιδα διεύθυνσης ΚΟΘ / Αγγελική Κουρουκλίδου, υλοποίηση καλλιτεχνικού προγραμματισμού ΚΟΘ

Τα επεισόδια αναλυτικά:

Επεισόδιο Α’

«Ο Ήχος της Πόλης / City Sound» (Μόνιμη Συλλογή ΚΜΣΤ – Χρύσα)

Μουσική: Παύλος Μιχαηλίδης

Έργο: Νέον, για μπάσο κλαρινέτο

Μπάσο κλαρινέτο: Αλέξανδρος Σταυρίδης

Ημερομηνία Α’ προβολής: 8 Μαΐου, ώρα 17:00

Επεισόδιο Β’

«Αναβίωση / Rebirth» (Μόνιμη Συλλογή ΚΜΣΤ – Αίθουσα Απέργη)

Μουσική: Δήμητρα Τρυπάνη

Έργο: AprèS (μετά), για σοπράνο, άλτο, μπάσο φλάουτο, tape και film