Η Νένα Βενετσάνου από το Α ως το Ω: “Η ζωντανή μουσική είναι το πραγματικό πεδίο της τέχνης μας και εκεί δοκιμάζεται ένας καλλιτέχνης”

Γεννήθηκε στην Αθήνα, άρχισε πιάνο με την Χάρη Κλαδάκη συνέχισε στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών και Σύρου και αποφοίτησε από το Γυμνάσιο της Σύρου το 1973 και την ίδια χρονιά έφυγε για τη Γαλλία για πανεπιστημιακές σπουδές. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Franche-Compté Ιστορία της Τέχνης και Αρχαιολογία μέχρι το 1977. Παράλληλα πήρε μαθήματα τραγουδιού, στο Παρίσι, από την Ίρμα Κολάση. Επιστρέφει στην Ελλάδα το 1977 για τη συγγραφή της μεταπτυχιακής εργασίας της επάνω στο έργο του Γιάννη Τσαρούχη, έρχεται σε επαφή με την νέα μεταδικτατορική πραγματικότητα και αποφασίζει να εγκατασταθεί μόνιμα πλέον στην Αθήνα. Εντάχθηκε σε κοινωνικά κινήματα και ενσωματώθηκε τελικά στο Φεμινιστικό Αυτόνομο Κίνημα, όπου έγραψε με την Μπέττυ Κομνηνού τα πρώτα της τραγούδια που έγιναν σημείο αναφοράς του Φεμινισμού στην Ελλάδα. Εμφανίστηκε στην τηλεόραση και έδωσε το πρώτο της κονσέρτο με την Ελένη Καραϊνδρου. Ο Χρήστος Λεοντής την προσέλαβε ως τραγουδίστρια στην ομάδα του και συνεργάστηκε μαζί του σε μια δίχρονη περιοδεία σε όλη την Ελλάδα. Η συμμετοχή της στον τηλεοπτικό διαγωνισμό νέων ταλέντων της ΕΡΤ” Να η Ευκαιρία” της έδωσε ένα πρώτο βραβείο. Την επομένη, την προσκάλεσαν στο Τρίτο Πρόγραμμα του ραδιοφώνου για να τραγουδήσει στην πιο πετυχημένη εκπομπή του: «Εδώ Λιλιπούπολη» για την οποία τραγούδησε το Γιαουρτοπόταμο , τη Ρόζα -Ροζαλία, τον Σιδερομάσα , Μια βραδιά στο Πόρτο -Λίλι κ.ά. Εκεί συναντιέται με τον Μάνο Χατζιδάκι, διευθυντή τότε του Τρίτου Προγράμματος, αλλά και με μια πλειάδα νέων συνθετών παίρνοντας μέρος σε εκπομπές , ηχογραφήσεις και συναυλίες. Άρχισε συνεργασία με τα Μουσικά Νιάτα σε όλη την Ελληνική Επικράτεια παρουσιάζοντας το Έντεχνο τραγούδι κυρίως σε κοινό που αγαπούσε την κλασσική μουσική και συνεργάστηκε με το Τρίτο Πρόγραμμα στον Μουσικό Αύγουστο, στην Εθνική Πινακοθήκη και στο Εθνικό Θέατρο, όπου τραγούδησε τον” Ματωμένο Γάμο” του Λόρκα. Έκτοτε, συνδέθηκε με τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και ως συνεργάτης του. Όταν αυτός μετά την παραίτησή του από το ραδιόφωνο, αποφάσισε να παρουσιάσει το έργο του σε μορφή κονσέρτου σε όλη την Ελλάδα και σε φεστιβάλ του εξωτερικού η Νένα Βενετσάνου ερμήνευσε επί 15 χρόνια υπό την διεύθυνσή του όλα τα όψιμα έργα του συνθέτη: Μυθολογία, Παράλογα, Ματωμένο Γάμο, Μπαλάντες της Οδού Αθηνάς και άλλα, από όλο το φάσμα του ρεπερτορίου του. Ο Μάνος Χατζιδάκις έλεγε γι’ αυτήν:¨”Ισορροπεί με ευφυΐα ανάμεσα στο λαϊκό και το κλασικό τραγούδι ,χωρίς ποτέ να χάνει τον αισθησιασμό της , είναι μια πλήρης φωνή.” Καθοριστική, όμως, για την καριέρα της ήταν και η συνάντηση με τον παραγωγό Αλέκο Πατσιφά που της πρότεινε το 1979 να ηχογραφήσει έναν δίσκο με δικές της συνθέσεις, -μελοποιήσεις 5 ποιημάτων του Πoλ Ελιάρ στα γαλλικά και 6 ελληνικά τραγούδια- . Ο δίσκος αυτός την καθιέρωσε στο πλατύ κοινό και στην ελληνική δισκογραφίας ως τραγουδοποιό σε ηλικία 24 ετών. Εξίσου σημαντική και καθοριστική για την καλλιτεχνική της πορεία ήταν και η συνάντησή της με τον Νίκο Μαμαγκάκη. Τραγούδησε στην «Οδύσσεια» και στον «Ερωτόκριτο». Ο Νίκος Μαμαγκάκης ενορχήστρωσε επίσης για τη φωνή της τα «13 λαϊκά τραγούδια» του Λόρκα. Μετά τον θάνατο του Αλέκου Πατσιφά το ‘ 83 και την έκδοση του δεύτερου προσωπικού της δίσκου Το κουτί της Πανδώρας, με μελοποιημένη ποίηση γυναικών σε δικές της συνθέσεις σταματάει τη συνεργασία της με την Λύρα. Μια δύσκολη δεκαετία την περιμένει ,όμως ,ανοίγει τα φτερά της στην Ευρώπη και συνεργάζεται με το Theatre de la Mediterrane στην Τουλών σε μια συνεργασία που διήρκεσε 7 χρόνια και με πάνω από 250 παραστάσεις. Περιοδεύει στη Γαλλία, Ελβετία, Βέλγιο, Αγγλία, Σκανδιναβία, Ουγγαρία, Ιταλία, Ισπανία συνεργάζεται με την Έλενα Μουζάλα, την Αγγελική Ιονάτου τον Μισέλ Μοντανάρο ,τον Λουίς Λιάκ και μια πλειάδα μουσικών της Τζαζ και της νέας παραδοσιακής μουσικής. Οι συνεργασίες της με τον Μάνο Χατζιδάκι,τον Νίκο Μαμαγκάκη, τον Νότη Μαυρουδή, τον Ηλία Ανδριόπουλο, την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, τον Μιχάλη Τερζή την επαναφέρουν στην Ελλάδα και στην Ελληνική δισκογραφία. Ως τραγουδοποιός επανέρχεται στη δισκογραφία το 1993, μετά από δέκα χρόνια απουσίας με παραγωγό τον Κώστα Κοτούλα που της σύστησε ο Γιώργος Παπαστεφάνου. Έκτοτε, ηχογράφησε πολλούς κύκλους τραγουδιών συνεργαζόμενη με την ΜΒΙ, έχοντας συγχρόνως και την καλλιτεχνική διεύθυνση των δίσκων της, “Εικόνες”, το τρίπτυχο: “Πόλεις του Νότου”, “Νέα Γη”, “Καφέ Γκρέκο” με θέμα το ταξίδι ,τη φυγή ,τη συνάντηση. Το “Αγήρων Ηχος Θεατρου”, μία σημαντική εργασία για την γέννηση και εξέλιξη του αρχαίου δράματος που περιέχει αποσπάσματα από μουσική της για το θέατρο (Τρωάδες του Ευριπίδη -Γράμμα στον Ορέστη του Ιάκωβου Καμπανέλλη-Κλυταιμνήστρα της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ) με την ηθοποιό Ιωάννα Γκαβάκου. Οργανώνει την παραγωγή και γράφει τη μουσική στον δίσκο, ” η Εύα Κοταμανίδου διαβάζει Γιώργο Σαραντάρη” και ως καλλιτεχνικός παραγωγός στον χώρο του τραγουδιού συνεχίζει αδιάλειπτα με το δικό της μουσικό σχήμα να τραγουδά στην Ελλάδα και το εξωτερικό, κάνοντας ρεσιτάλ και συναυλίες που προέβαλαν αποκλειστικά το σύγχρονο Ελληνικό Τραγούδι. Στον τομέα της σύνθεσης εκτός από τα τραγούδια, συνθέτει ηλεκτρονικά μουσική για θεατρικές και εικαστικές παραγωγές, όπου αναφέρουμε ενδεικτικά Τα “Γράμματα σε μια Γυναίκα” σε ποίηση του Γιώργου Σαραντάρη με τον ηθοποιό Κώστα Καστανά και τη μουσική “Φως ,Σκιές, Συμπτώσεις” για το εικαστικό έργο της σπουδαίας ζωγράφου Όπης Ζούνη και της Κατερίνας Ευαγγελάκου. Ως ερμηνεύτρια έχει τραγουδήσει στις ταινίες Ήσυχες Μέρες του Αυγούστου”  του Παντελή Βούλγαρη σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι,” Ελένη Μπούκουρη Αλταμούρα” , της Κλεώνης Φλέσσα σε μουσική Ηρακλή Πασχαλίδη, ο” Ψύλλος”, πολυβραβευμένη ταινία σε παγκόσμια κλίμακα του Δημήτρη Σταύρου σε μουσική του Μιχάλη Τερζή και σε εκπομπές της τηλεόρασης. Ως συνθέτις και καλλιτεχνικός παραγωγός έχει συνεργαστεί με το ΥΠ.ΠΟ. στις δράσεις του Κέντρου Εκπαιδευτικών προγραμμάτων με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Μουσών Δώρα” το οποίο εκπροσώπησε την Ελλάδα στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας στο Βέλγιο και στη Γαλλία και το έργο “Ηριδανός”¨συμφωνία για 13 παιδιά για το ΙCOM στο Παρίσι και στην έκθεση για το Αρχαίο Δράμα και την Δημοκρατία “Τη ταύτα προς Διόνυσον” Έχει μελοποιήσει εκτός από Ελληνίδες ποιήτριες του 20του αιώνα, Γάλλους και Ιταλούς ποιητές, όπως Michel Deguy, Paul Eluard, Alberto Savinio,Giorgos Sarantaris;,Ichelangelo Buonarroti, Gaspara Stampa και έχει δώσει διαλέξεις και σεμινάρια εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος για το ελληνικό τραγούδι στο Βέλγιο, την Γαλλία και την Ελλάδα. Η Νένα Βενετσάνου ανήκει στην ανεξάρτητη καλλιτεχνική σκηνή των τραγουδοποιών, της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς., από το 1980 και μετά και παράλληλα με τις συναυλίες και τα ρεσιτάλ με τα τραγούδια της και το έντεχνο ρεπερτόριό της, έχει λάβει μέρος σε ηχογραφήσεις και δίσκους των συνθετών Lluis Llach, Michel Montanaro, Γιώργου Κουμεντάκη, Καλλιόπης Τσουπάκη, Γιώργου Σταυριανού, Λίνου Κόκοτου, Κατερίνας Πολέμη, Πηγής Λυκούδη, Δημήτρη Αρναούτη κ.ά. Πρόσφατα έγραψε μουσική για τους θεατρικούς μονολόγους “Ταξίδι Επιστροφής” (θέατρο Αλκμήνη), Νικολέτα Συγγρού “Ο Ανδρέας μου” (θέατρο Βολτ) και “Μάνα Εκάβη” (θέατρο Αλκμήνη) της Ιωάννας Γκαβάκου. Από τα ιδρυτικά του Σωματείου” Γιώργος Σαραντάρης”, εδώ και 18χρόνια προωθεί το ποιητικό έργο του, οργανώνοντας διάφορες εκπαιδευτικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συμμετέχει καλλιτεχνικά σε δράσεις του Φεμινιστικού Κινήματος, σε παρουσιάσεις βιβλίων ,δίσκων και άλλων πολιτικών εκδηλώσεων. Έχει βραβευτεί από την Ακαδημία του Δίσκου Σαρλ Κρος για την ερμηνεία της στο έργο Sappho de Mytilène της Αγγ.Ιονάτος. Το Διεθνές Γραφείο Ειρήνης την τίμησε μαζί με άλλες σημαντικές προσωπικότητες της Πολιτικής και της Τέχνης για την προσφορά της στην ειρήνη και τον πολιτισμό στην Ελλάδα. Το Νοέμβριο του 2010 τιμήθηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία με το παράσημο Ιππότης του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών (Chevalier dans l’ Ordre des Arts et des Lettres). Τον Ιούνιο 2020 η Ακαδημία Ελληνικών Βραβείων Τέχνης της απέμεινε το βραβείο ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ 2019-202. Με τον Μίκη Θεοδωράκη έχει εμφανιστεί κατά καιρούς υπό την διεύθυνσή του με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ ερμηνεύοντας το” Ματχάουζεν”,” Μικρές Κυκλάδες” , και με την Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης και Μουσικά Σύνολα τα έργα του ” Επιτάφιος”,  ”Τα Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας”, ” Το τραγούδι του Νεκρού Αδελφού”. Έχει επανειλημμένα συνεργαστεί στη δισκογραφία και σε συναυλίες με τους: Νότη Μαυρουδή, Ηλία Ανδριόπουλο, Νίκο Κυπουργό, Γιάννη Μαρκόπουλο , Αγγελική Ιονάτου, Μαρίζα Κωχ, Λιουίς Λιακ, Μισέλ Μονταναρό, Γιώργο Κουμεντάκη, Βάσο Αργυρίδη, Σωκράτη Βενάρδο κ.ά Η Βενετσάνου έχει συνεργαστεί ως σολίστ με τις ορχήστρες: Metropol Orchestra Utrecht, National Orchestra Kieve, Ossipof Orchestra Moscou, Oxford Orchestra England, Καμεράτα Μεγάρου Μουσικής, Ορχήστρα των Χρωμάτων, Ορχήστρα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Σολίστες της Μόσχας, Ορχήστρα του 21ου αιώνα Μόσχας, Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας της Βουδαπέστης. Με το συγκρότημά της έχει τραγουδήσει σε σημαντικές αίθουσες όπως: Τάουν Χωλ Ζυρίχης, Chatelet στο Παρίσι, Palais des Beaux Arts Bruxelles, Nova Opera Μόσχας, και σε πολλές άλλες αίθουσες όπως: Salle Playel, Theatre des Champs Elysses, Klein Comedie, Wradembourgen Zall στην Ουτρέχτη, Opera de Toulon, Paradiso, Όπερα του Άμστερνταμ, Όπερα του Πεκίνου, Ηρώδειο, Μέγαρο Μουσικής, Στάδιο Wembley του Λονδίνου, Ολυμπιακό Στάδιο της Βαρκελώνης, Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας, της Αρχαίας Ολυμπίας, Aρχαίο Θέατρο της Εφέσου, Μικρό Θέατρο Επιδαύρου κ.α.