Η «Ενωση Ποντίων Αργυρούπολης» παρουσιάζει αφιέρωμα στον Δημήτρη Ψαθά με αποσπάσματα από τη «Γη του Πόντου» και την κωμωδία του «Ο Κηφισοφών» στο Ανοιχτό Πέτρινο Θέατρο Αργυρούπολης τη Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου στις 9 μμ
«… Μια συμπαθητική κοπελίτσα ήταν τότε, μόλις δεκαοχτάχρονη. Φορούσε τα καλά της −τις «ζουπούνες»− την ντόπια φορεσιά που στόλιζε τις γυναίκες στα μακρινά εκείνα ακρογιάλια που τα βρέχει το κύμα του Ευξείνου και φέρνει απ’ τα βάθη των καιρών πανάρχαια μηνύματα και θρύλους, για τους Αργοναύτες που πέρασαν από κει πηγαίνοντας για την Κολχίδα. Είχαν κάποια γιορτή στο σπίτι, έπαιζε ο λυράρης, χόρευαν σ’ ένα κύκλο άντρες και γυναίκες και κοπέλες, πιασμένοι απ’ τα χέρια −στη μέση ο λυράρης−, χόρευε κι η κοπελίτσα καμαρωτή, χαρούμενη. Ανάμεσα στους καλεσμένους ήταν κι ένας ξένος, ολομόναχος στην πόλη, από πολύ μακριά, όχι απ’ τη Μαύρη θάλασσα αλλά απ’ τ’ ασπροθαλασσίτικα νερά −λέγαν−, από κάποιο νησάκι που βρίσκεται έξω απ’ τον Ελλήσποντο κι έτσι το λένε: Τένεδος. Συμπαθητικός ήταν κι ο ξένος, νέος, κι είχε μόλις φτάσει απ’ το νησί του, απ’ όπου έφερνε ωραία κρασιά και τα εμπορευόταν. Ντόπιοι έμποροι που αγόραζαν τα κρασιά του, τον προσκάλεσαν να περάσει τη βραδιά του κι εκείνος ήταν πολύ ευχαριστημένος −του άρεσαν όλοι οι καλοσυνάτοι άνθρωποι− και το μάτι του δεν ξεκολλούσε απ’ την κοπελίτσα που φαινόταν ντροπαλή και ξεχώριζε απ’ τις άλλες.
— Πώς την λένε; ρώτησε.
— Μαρία, του είπαν.
— Θέλω να γνωρίσω τους δικούς της.
Γνώρισε τους δικούς της ο ξένος − Γιάννης ήταν τ’ όνομά του − παντρεύτηκε, ρίζωσε στην πόλη, άνοιξε και μαγαζί, έκανε παιδιά και πέθανε στα ίδια εκείνα χώματα. Η Μαρία έζησε πολλά χρόνια, χήρα με τα παιδιά της − τέσσερεις κόρες κι ένα γιο – πάλεψε, γνώρισε βάσανα και πίκρες, ξεριζώθηκε μ’ όλο τον πληθυσμό από τα μέρη εκείνα, και γριούλα πια, στην Αθήνα, δεν κουραζόταν να μιλά για τα παλιά, για τη ζωή της, για τα νιάτα της, για τον άντρα της, για την αξέχαστη πόλη, όπου κάποια βραδιά είχε γνωρίσει εκείνον τον ξένο − τον πατέρα μου. Όλο «για κείνα» μου μιλούσε. Κι όλο τ’ αναθυμόμουνα κι εγώ και τώρα ακόμα που έφυγε η γριούλα, η σκέψη μου συχνά φτερουγίζει στα παλιά και να που προβάλλουν πάντα ολοζώντανα − εικόνες όμορφες και πρόσωπα αγαπημένα, σκηνές και περιστατικά της καθημερινής ζωής, χαρές και λύπες, βιώματα λογής λογής και μαζί ολόκληρο το πανόραμα της μακρινής εκείνης πόλης του Ευξείνου Πόντου, όπου έζησα τα παιδικά μου χρόνια. Σαν όνειρο. Άλλοτε ευτυχισμένο και χαρούμενο κι άλλοτε φοβερό − ένας σωστός βραχνάς…».
Με αυτά τα λόγια ο Δημήτρης Ψαθάς περιγράφει γεμάτος νοσταλγία την γνωριμία των γονιών του, της όμορφης Τραπεζούντιας Μαρίας Χαραλαμπίδου και του Τενέδιου Γιάννη Ψαθά και με την περιγραφή του σαν να μας παίρνει από το χέρι και να μας γυρίζει πίσω στον χρόνο, μια βραδιά σ έναν χορό στην Τραπεζούντα του Πόντου, την κοσμοπολίτικη γενέτειρά του που χάθηκε για πάντα…
Ο Σύλλογος «Ένωση Ποντίων Αργυρούπολης» (η περιοχή όπου η οικογένεια Ψαθά φιλοξενήθηκε για πρώτη φορά σε φιλικό της σπίτι φτάνοντας με το πρώτο κύμα μεταναστών στην Ελλάδα από την Τραπεζούντα με την Μικρασιατική καταστροφή) τιμά τον συγγραφέα και παρουσιάζει αφιέρωμα με αποσπάσματα από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του «Γη του Πόντου», την κωμωδία του «Ο Κηφισοφών» (το έργο που ο Δημήτρης Ψαθάς έγραψε για τον κορυφαίο ηθοποιό Αιμίλιο Βεάκη) καθώς και οπτικοακουστικό υλικό από την ζωή και το έργο του, την Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου στις 9 μμ στο «Ανοιχτό Πέτρινο Θέατρο Αργυρούπολης» (Κορίνθου και Μιλήτου, Αργυρούπολη) με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
Την κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά «Ο Κηφισοφών» παρουσιάζει η Θεατρική Ομάδα Γαυρίου Άνδρου σε σύμπραξη με καλλιτέχνες από τον Δήμο Αργυρούπολης σε σκηνοθεσία της Κωνσταντίνας Σταθοπούλου. Την εκδήλωση θα προλογίσει ο Πρόεδρος της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης Ηλίας Ιορδανίδης ενώ στην εκδήλωση θα συμμετέχει το χορευτικό συγκρότημα της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης με παραδοσιακούς χορούς του Πόντου που θα διανθίσουν τις περιγραφές του Δημήτρη Ψαθά από τα παιδικά του χρόνια στην Τραπεζούντα. Το αφιέρωμα εντάσσεται στις πενθήμερες εκδηλώσεις «Σταυρίτες 2022 – Συναπάντημα απανταχού Αργυρουπολιτών».
Την εκδήλωση επιμελήθηκαν: η σκηνοθέτης Κωνσταντίνα Σταθοπούλου ο λαογράφος Ιωακείμ Καρεπίδης και η εγγονή του Δημήτρη Ψαθά και εκδότρια των απάντων του Λένα Νίτσου.
Ο Δημήτρης Ψαθάς ο χαρισματικός της σάτιρας και μαχητικός της πένας γεννήθηκε το 1907 στην Τραπεζούντα του Πόντου, την ιστορική πρωτεύουσα των Κομνηνών, το μεγάλο αστικό και πολιτιστικό κέντρο του Ποντιακού Ελληνισμού με την μεγάλη οικονομική και πνευματική άνθηση. Γιος της Τραπεζούντιας Μαρίας Χαραλαμπίδου και του Τενέδιου Ιωάννη Ψαθά, σπούδασε στο φημισμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα της ανατολής «Φροντιστήριον Τραπεζούντος», όπου ο δάσκαλος της έκθεσης αποκαλούσε από τότε «δημοσιογράφο» διακρίνοντας το μεγάλο του ταλέντο στην έκθεση. Το 1923 με την Μικρασιατική καταστροφή ξεριζώθηκε από τον τόπο του σε ηλικία 16 μόλις ετών μαζί με την χήρα μητέρα του και τις τέσσερεις αδερφές του και έφτασε στην Αθήνα μαζί με χιλιάδες άλλα προσφυγόπουλα για ένα νέο ξεκίνημα… Το 1966 σε ώριμη πλέον ηλικία αναγνωρισμένος ως απαράμιλλος χρονογράφος, ευθυμογράφος και θεατρικός συγγραφέας αλλάζει θέμα γραφής και συγγράφει το μνημειώδες ιστορικό, αυτοβιογραφικό χρονικό «Γη του Πόντου», την «Βίβλο του Ποντιακού Ελληνισμού» σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο που το προλόγισε το 1993.
Ο Σύλλογος «Ένωση Ποντίων Αργυρούπολης» ιδρύθηκε στην Αργυρούπολη στις 24 Ιουλίου 1979 από πρόσφυγες πρώτης γενιάς διαποτισμένους από το πνεύμα του ποντιακού πολιτισμού και παράδοσης. Πρόσφυγες που δημιούργησαν μία ομάδα που την χαρακτήριζε η φιλία, το δέσιμο και πολύ περισσότερο ο ισχυρός στόχος της διατήρησης και διάδοσης της μακραίωνης ιστορίας τους. Σαράντα χρόνια τώρα εξακολουθούν να αναβιώνουν τα ήθη και τα έθιμα του Πόντου, να διοργανώνουν ομιλίες, εκθέσεις, τμήματα θεάτρου, χορού, λύρας μεταλαμπαδεύοντας από γενιά σε γενιά την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του Πόντου.
Σχόλια για αυτό το άρθρο