Στη Λάρισα, στην πόλη που ξεκίνησε, επέστρεψε και έριξε αυλαία το 11ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης – 10 Χρόνια Θράκα, που φέτος είχε θέμα την αγάπη. Το φινάλε του Φεστιβάλ που παρουσίασε η Κωνσταντίνα Καρυδάκη, πραγματοποιήθηκε στο Θερινό Σινεμά Μύλου του Παππά. Ένας ποιητικός μαραθώνιος πέντε ημερών που άρχισε από τη Λάρισα, ακολούθησε η Μακρινίτσα, η Καρδίτσα, τα Τρίκαλα και ολοκληρώθηκε στη Λάρισα, με συμμετοχή Ελλήνων και διεθνών ποιητών.
Ο διευθυντής του Φεστιβάλ και των Εκδόσεων Θράκα, Θάνος Γώγος παρουσίασε το πρόγραμμα Ulysses Shelter 3 (2022-2026), το μοναδικό διεθνές δίκτυο διανομών για νέους λογοτέχνες στη χώρα μας Project (Creative Europe) και τους νέους στόχους που θέτει. Συμμετείχαν με σύντομες ομιλίες οι: Sergej Harlamov, Lara Mitraković, Alexandra Büchler.
Ξεχωριστή ήταν η στιγμή με την απονομή του Βραβείου Μάκη Λαχανά στον Σωτήρη Παστάκα για την πολύτιμη συνεισφορά του στην ελληνική ποίηση. Ο Πέτρος Γκολίτσης στην ομιλία του για τον Σωτήρη Παστάκα διάβασε αποσπάσματα από το ποίημα “Ραψάνη” και ανέφερε όλα τα στοιχεία που κάνουν τον ποιητή σημαντικό και ξεχωριστό στην σύγχρονη εποχή. Το βραβείο έδωσε στον Σωτήρη Παστάκα ο Πάνος Σάπκας, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Επιστημών Δήμου Λαρισαίων.
Ποιήματα διάβασαν οι: Κούλα Αδαλόγλου, Πέτρος Γκολίτσης, Πηνελόπη Ζαρδούκα, Σοφία Γουργουλιάνη, Θάνος Γώγος, Ελένη Λάκη, Άννα Μανωλοπούλου, Χρύσα Μαστροδήμου, Δημήτρης Αθανασέλος, Χρύσα Αλεξίου, Ελένη Αναστασοπούλου, Λάμπρος Αναγνωστόπουλος, Ιωάννα Γιαννακοπούλου, Παύλος Καστανάρας, Ηλίας Κουρκούτας, Ευθύμης Λέντζας, Λάμπρος Παπαδήμας, Γιώργος Σαράτσης, η Tatiana Faia από την Πορτογαλία, ο John Tripoulas από την Αμερική και ο Don Schofield από την Αμερική.
Για πρώτη φορά σε Φεστιβάλ Ποίησης είδαμε οπτικοακουστικές ποιητικές performances από την Σίσσυ Δουτσίου και τον Τάσο Σαγρή. Ο Tάσος Σαγρής από το βιβλίο του “Φαινομενολογία της Γκιλοτίνας” παρουσίασε μια λεπτομερής εξέταση της κατάρρευσης μιας κοινωνίας, ο ήχος της ατελείωτης μητροπολιτικής πίεσης. Ένα concept που φωτογραφίζει την εποχή θέτοντας ερωτήσεις για το παρόν και το μέλλον, αναζητώντας στιγμές εξέγερσης και οδούς διαφυγής.
Η Σίσσυ Δουτσίου μέσα από το “Νέκταρ” παρουσίασε την εκστατική ζωή, αγάπη και άγριες διαδηλώσεις. Ερωτευμένοι ήρωες, μοναχικοί άνθρωποι, καταπιεσμένα ένστικτα και αυθόρμητες δράσεις, μια κοινωνική εξέγερση ενάντια στην κανονικότητα, σπάζοντας το παράθυρο του 21ου αιώνα, καταβροχθίζοντας τα όρια των πολιτισμών μας.
Ξεχώρισα τον Τάσο Σαγρή στο “Βρες έναν τρόπο να συναντηθούμε” (Ακόμα και αν δεν γνωριστήκαμε ποτέ μεταξύ μας, τώρα το ξέρω πως με καταλαβαίνεις. Ακόμα και αν δεν γνωριστήκαμε ποτέ μεταξύ μας… Ακόμα και αν δεν γνωριστήκαμε ποτέ μεταξύ μας… Βρες έναν τρόπο να συναντηθούμε) και το “Η ζωή που ζούμε δεν είναι η Ζωή” (Η ζωή που ζούμε δεν είναι η Ζωή. Άλλο πράγμα είναι η Ζωή και άλλο πράγμα είναι η ζωή που ζούμε… Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος αυτά τα δύο να συναντηθούν μεταξύ τους), την Σίσσυ Δουτσίου στο “Έτσι θα έπρεπε να τιμούν τη ζωή οι άνθρωποι, με το ατελείωτο σεξ, όχι με την αγάπη, αλλά ο εγωισμός ζαλίζει την επιθυμία, θέλω να μάθω να σε αγαπώ“, το ποίημα του Don Schofield “Χάνοντας την Λίτσα” (Βρήκαμε μια παραλία όλο φύκια και στρεβλές ομπρέλες, μια λωρίδα ασφάλτου και, πίσω από ένα μανάβικο με τα ρολά κλειστά, μια σειρά από σκουριασμένα τρέιλερ. Τίποτε άξιο να αγαπηθεί, παρά μόνο από κάποιον που αγαπάει τα πάντα. Ίσως, επειδή οι γυναίκες κολυμπάνε με τα ρούχα τους, ενώ οι άντρες τους με μικροσκοπικά μαγιό, εφαρμοστά στον καβάλο), το ποίημα του John Tripoulas “Ο ήλιος δύει στην κινηματογραφική ιστορία” (Πενήντα χρόνια πριν με τις μηχανές να γυρίζουν και τον Ζορμπά και τον Βασίλη να χορεύουν πιασμένοι απ’ τους ώμους μπροστά στη θάλασσα, κανείς δεν περίμενε μια ελληνική ταινία για έναν χωριάτη κι έναν διανοούμενο να γίνει ιστορία του σινεμά. Το καφενείο είναι ακόμα εκεί· σ’ έναν τοίχο του κρέμονται φωτογραφίες απ’ τα γυρίσματα, και η Βάρδια υψώνεται ακίνητη ωχρή όταν ο ήλιος είναι ψηλά- έπειτα αστραφτερά κόκκινη έπειτα γκρι που, καθώς η νύχτα πέφτει, σβήνει σε μαύρο) και το ποίημα του Θάνου Γώγου (Κρατούσες το κοριτσάκι από το χέρι κι εμένα από το άλλο χέρι. Κι εγώ κρατούσα τα δέντρα, τη λίμνη, τα ζώα… όλο εκείνο το χειμώνα).
Το Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης άρχισε την πορεία του το 2013, όταν οργανώθηκε για πρώτη φορά στην Λάρισα, στα πλαίσια του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης. Με τα χρόνια, η εκδήλωση έχει εξελιχθεί σε εβδομαδιαίας διάρκειας, με διεθνείς συμμετοχές, όπου πραγματοποιείται στις τέσσερις πόλεις της Θεσσαλίας: Λάρισα, Βόλο, Τρίκαλα και Καρδίτσα. Από την αρχή οι Εκδόσεις Θράκα ανέλαβαν ανελλιπώς τη διοργάνωση του Φεστιβάλ, το οποίο τώρα διοργανώνεται από κοινού με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λάρισας. Υπάρχει συχνή συνεργασία και με άλλα πολιτιστικά ιδρύματα της Θεσσαλίας, όπως το Θεσσαλικό Θέατρο, το Διαχρονικό Μουσείο, το Μουσείο του Μύλου, το Σωματείο Εικαστικών Λάρισας «8», το Γαλλικό Ινστιτούτο της Λάρισας και το Χοροθέατρο «OffArt», συνδέοντας με αυτόν τρόπο την ποίηση με τη μουσική, το χορό και τη ζωγραφική, καλώντας επί τοις πράγμασοι σε μια συνομιλία των τεχνών, μια διακαλλιτεχνική συνεργασία. Αποστολή τους να καλλιεργήσουν τη δημόσια πλευρά της ποίησης και να συνδέσουν το Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης με τον κόσμο, την τοπική κοινωνία, τους νέους ποιητές και το διεθνές περιβάλλον.
Κύριος στόχος να συγκεντρώσουν νέες ταλαντούχες ποιητικές φωνές δίπλα στους ήδη καθιερωμένους ποιητές. Και το καταφέρνουν έξοχα κάθε χρόνο. Φέτος το Φεστιβάλ ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Ο εμπνευστής και δημιουργός του μαζί με το αξιόλογο επιτελείο του, υλοποίησαν τις προθέσεις τους χωρίς να χάσουν την ταυτότητά τους και την αυθεντικότητά τους. Η φετινή χρονιά ήταν ίσως η καλύτερη τόσο από συμμετοχή ποιητών όσο και από την άψογη διοργάνωση από τον Θάνο Γώγο και την ομάδα του. Χίλια μπράβο!
Ραντεβού στο 12ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης!
Θερμές ευχαριστίες στον Θάνο Γώγο, την Marija Dejanović, την Ευσταθία Π. και ξεχωριστά στην Κυριακή Μπεϊόγλου.
Φωτογραφίες: Νίκος Κατσαρός
John Tripoulas
Don Schofield
Σίσσυ Δουτσίου
Κωνσταντίνα Καρυδάκη
Πέτρος Γκολίτσης
Ευσταθία Π.
Σωτήρης Παστάκας
[…]Ο Παστάκας προτάσσει τον σκεπτικισμό του, την ειρωνεία του, παστάκιας πλέον υφής και κατηγορίας, την αφοσίωση στο σώμα, την εμμονή στο πέος, στο αιδοίο, και φυσικά την αφοσίωση στην ίδια του την τέχνη, «στιγματίζοντας» με τον τρόπο του, την «ηθική» παρακμή, αλλά και την κοινωνική και πολιτική της εποχής μας, υιοθετώντας έναν λόγο γυμνό, χωρίς περιστροφές και λεκτικά τερτίπια, επιλογή και του «δασκάλου» του θα λέγαμε Ουμπέρτο Σάμπα, πηγαίνοντας μας κατευθείαν τελικά στην «ουσία» των πραγμάτων. Πρόθυμος να διαλευκάνει κομβικές στιγμές της ζωής του, αλλά και στιγμιότυπα που παίρνουν μια άλλη σημασία, μες στην «κοινότητα» τους στην ποίησή του, τέτοιο το θυμικό, μας δίνει επίμονα την κυρίαρχη στο σύνολο της ποιητικής του επιλογή που συνοψίζεται στην κουβέντα του Νίτσε: «(Σκοπός του ποιητή να αυτοβιογραφηθεί) οι ποιητές είναι ξεδιάντροποι με τις εμπειρίες τους –τις εκμεταλλεύονται» (Πέρα του Καλού και του Κακού), μεταποιώντας τες φυσικά σε τέχνη. Εκμεταλλεύεται έτσι «ξεδιάντροπα» την αμεσότητα του αυτοβιογραφικού στοιχείου, μεταμορφώνοντας σε τέχνη τους κλυδωνισμούς και τους καταποντισμούς του, κάτι που κάνει δείχνοντας άλλοτε προς μια εκ πρώτης όψεως ποίηση «αυθόρμητης εξομολόγησης» και «ανθρώπινου περιεχομένου», «μιας μοναχικής αλλά ζεστής» θα λέγαμε «ζωής», και άλλοτε παίρνοντας μιαν απόσταση μάρτυρα, λες και πρόκειται για τα βιώματα και τους τρόπους ενός τρίτου, που «καταγράφει» μέσα από την ήσυχη συνείδηση του τις εσωτερικές συγκρούσεις και την όλη κίνηση του ψυχισμού του, στην εσωτερική αλλά και εξωτερική του συνάφεια. Μια απόσταση που προσδίδει την ήπια αποδοχή του κόσμου, απηχώντας ένα είδος «σοφίας» που συνταιριάζεται παραδόξως περίτεχνα με τη λαιμαργία του, αποδίδοντας μια άλλου τύπου πυκνότητα στις εικόνες του, δύο θα λέγαμε ταχυτήτων. Τη μια που υποβόσκει αργο-σερνάμενη και την άλλη που αιφνίδια και πυροτεχνικά σκορπίζει τον κόσμο και τον αφήνει ως ξέφτια στα χέρια μας.
(Απόσπασμα από το άρθρο “Ο ποιητής Σωτήρης Παστάκας, μια συνολική αποτίμηση (Ποιήματα 1981-2023)” του Πέτρου Γκολίτση, το οποίο εκφωνήθηκε κατά τη διάρκεια της τελετής απονομής του βραβείου)
Πάνος Σάπκας
Marija Dejanović
Επίλογος με το ποίημα του Τάσου Σαγρή “Βρες έναν τρόπο να συναντηθούμε”:
Χιλιάδες τηλεγραφήματα και κακοτραβηγμένες φωτογραφίες
θα στείλουν στα πέρατα του κόσμου το χαρμόσυνο μήνυμα της ανακάλυψης της νέας αλήθειας.
Θα συναντηθούμε ξανά στο κέντρο της πόλης
και θα κάνει ζέστη
και θα είναι όμορφα.
Ο ενθουσιασμός θα κάνει τα πρόσωπα μας να λάμπουν.
Η μάχη δεν χάθηκε,
όλα είναι εδώ,
ζωντανά ανάμεσα μας.
Μην με ξεχάσεις,
δεν θα σε ξεχάσω ούτε εγώ.
Σχόλια για αυτό το άρθρο