Ο Χάρης Τζωρτζάκης θεωρείται ένας από τους πιο ταλαντούχους ηθοποιούς της νέας γενιάς. Είναι «παιδί» του Εθνικού Θεάτρου, ενώ στις παραστάσεις που συμμετέχει αποσπά θετικά σχόλια και κριτικές. Το ραντεβού μας δόθηκε πρωί Σαββάτου σε ένα καφέ, στο Παγκράτι, όπου και μένει. Ο ανερχόμενος ηθοποιός μιλά για τη ζωή του, για την μέχρι τώρα επαγγελματική του σταδιοδρομία, το «Μεφίστο», αλλά και «Το Βιτριόλι» που θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ της Αβινιόν.
Χάρης Τζωρτζάκης. Πες μου λίγα λόγια για σένα.
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στον Κορυδαλλό, όπου έμεινα μέχρι το Γυμνάσιο και έπειτα μετακομίσαμε στη Νέα Μάκρη. Σπούδασα Φυσικός στα Γιάννενα, αλλά δεν πήρα το πτυχίο μου ποτέ. Έτσι, τα παράτησα και γύρισα πίσω στην Αθήνα. Αποφοίτησα από τη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Έκτοτε εργάζομαι σαν ηθοποιός.
Τι ήταν αυτό που σε κέρδισε στην υποκριτική;
Δεν έχω αποκωδικοποιήσει για ποιο λόγο ξεκίνησα. Στη πορεία όμως έγινε μέσο έκφρασης και επικοινωνίας και ένας δικός μου τρόπος για να πω πράγματα που δεν θα μπορούσα να τα εκφράσω διαφορετικά, παρά μόνο μέσα από το θέατρο.
Μέσα σε αυτά τα 4 χρόνια που ασχολείσαι με την υποκριτική, έχεις συνεργαστεί με πολλούς σπουδαίους σκηνοθέτες. Χαρακτηριστικά: Θοδωρή Αμπατζή, Olivier Py, Λάκη Λαζόπουλο, Κώστα Τσιάνο, Βασίλη Παπαβασιλείου, Νίκο Μαστοράκη…
Είναι πολύ σπουδαίο να δουλεύεις με μεγάλους σκηνοθέτες, ειδικά όταν είσαι σε νεαρή ηλικία. Μαθαίνεις πολλά πράγματα! Όλοι αυτοί είναι ξεχωριστοί, γιατί έχουν διαφορετικό τρόπο δουλειάς ο καθένας. Από τον καθένα κρατάς τα θετικά, γεμίζεις εμπειρίες. Ξέρεις, όλο αυτό νομίζω πρέπει να οδηγήσει στο να κάνεις και δικά σου πράγματα. Η γενιά μου να αρχίσει να κάνει δικά της πράγματα, να παράγει «πρωτογενή» Τέχνη, να αρχίσει να σκηνοθετεί και να εκφράζει τον λόγο της.
Έχεις νιώσει αυτή την ανάγκη; Να σκηνοθετήσεις;
Την έχω νιώσει αυτή την ανάγκη, αλλά ακόμα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή. Νομίζω κάποια στιγμή θα το κάνω. Ξέρεις, όμως, αυτό χρειάζεται πολλούς και διάφορους παράγοντες. Θα πρέπει να βρεις ένα budget, να βρεις κάποιον παραγωγό, ώστε να γίνει η δουλειά με επαγγελματικά κριτήρια. Είναι ωραία να τα κάνουμε όλα σε στυλ ομάδας και να βάζουμε λεφτά από τη τσέπη μας, νομίζω όμως ότι έχει δημιουργήσει και ένα πρόβλημα στο επάγγελμα αυτό το πράγμα. Βρίσκουν χώρο οι παραγωγοί και εκμεταλλεύονται παλιούς και νέους καλλιτέχνες.
Θεωρείς υπερβολικό που ανεβαίνουν πάνω από 300 παραστάσεις τον χρόνο;
Νομίζω καλώς ανεβαίνει ό,τι ανεβαίνει. Το κοινό μπορεί να επιλέξει και να δει ότι θέλει και είναι ωραίο που υπάρχει μεγάλη προσφορά. Από την άλλη, για μένα, είναι πολύ σημαντικό και το οικονομικό κομμάτι. Πρέπει να δούμε και εμείς οι νέοι ηθοποιοί πως μπορούμε να βιοποριστούμε από τη δουλειά μας. Θα πρέπει να σκεφτόμαστε μία παραγωγή τόσο με καλλιτεχνικά όσο και με εμπορικά κριτήρια. Αν γίνεται Τέχνη για την Τέχνη, χωρίς να υπάρχει κανένα οικονομικό αντίκρισμα, τότε υπάρχει πρόβλημα. Θα πρέπει να το σκέφτεσαι συνολικά: Να μην κάνεις αυτά που δεν θες να κάνουν σε σένα. Να έχεις απλήρωτο κόσμο και να εκμεταλλεύεσαι γνωστούς και φίλους δηλαδή.
Έχεις βρεθεί σε ανάλογη θέση;
Έχω βρεθεί στη θέση του απλήρωτου ηθοποιού και είναι σίγουρο ότι θα ξαναβρεθώ. Υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι πατάνε στο φιλότιμο του εκάστοτε ηθοποιού και στην ανάγκη ενός νέου ηθοποιού για να παίξει.
Κάνε μου έναν απολογισμό από τις εμπειρίες που έχεις συλλέξει αυτά τα 4 χρόνια.
Όσο περνάει ο καιρός πιο πολύ μπερδεμένος είμαι, παρά ξεδιαλύνονται τα πράγματα. Τα ερωτήματα γίνονται μεγαλύτερα. Για ποιο λόγο κάνω αυτό που κάνω; Για ποιο λόγο ασχολήθηκα με αυτό το πράγμα; Σε τελική ανάλυση έχει νόημα αυτό που κάνω; Πόσο μπορεί να ακούσει ο άλλος και αντίστροφα πόσο εγώ μπορώ να αφουγκραστώ τον άλλον;
Για παράδειγμα, αυτή την περίοδο τελειώσαμε τις παραστάσεις του «Μεφίστο». Μία πολιτική παράσταση. Πόσο πραγματικά αγγίζει αυτόν που έρχεται να το δει; Πώς επεξεργάζεται την άνοδο του ναζισμού που βλέπει στο «Μεφίστο», να συμβαίνει σήμερα στη χώρα μας; Τι κάνει αυτός για να το αλλάξει και τι κάνουμε εμείς οι ίδιοι; Ωραία να τα λέμε στη σκηνή και στο θέατρο, αλλά ο τρόπος ζωής πρέπει να συνάδει με το καλλιτεχνικό περιεχόμενο αυτών που λες. Αν δεν συνάδει, τότε κοροϊδεύεις τον κόσμο και πρώτα πρώτα τον εαυτό σου.
Για να είναι κάποιος ολοκληρωμένος καλλιτέχνης, νομίζω παίζει μεγάλο ρόλο και πως φέρεται στη ζωή του και τι στάση κρατάει απέναντι στα κοινά. Ένας καλλιτέχνης οφείλει να είναι πολιτικοποιημένος.
Συμμετέχεις σε πορείες και διαδηλώσεις;
Κοίτα, κάπως έχω αποστασιοποιηθεί. Συμμετείχα και συμμετέχω, όποτε μου δίνετε ευκαιρία, αλλά νομίζω λιγότερο από ότι παλιά. Δε φταίει η δουλειά, αυτά είναι δικαιολογίες. Ο φόβος νομίζω είναι μεγάλος παράγοντας. Όσο μεγαλώνω τόσο περισσότερο φοβάμαι. Αυτό είναι κάτι που με προβληματίζει έντονα, γιατί θα ήθελα να συμμετέχω περισσότερο στα κοινά, στις διαδηλώσεις, στις συνελεύσεις γειτονιών κλπ.
Στα έργα που έχεις παίξει, το κοινό, αλλά και οι κριτικοί λένε κυρίως θετικά σχόλια. Σε γεμίζει παραπάνω άγχος αυτό;
Δεν θεωρώ ότι έχω κάνει κάποια επιτυχία. Κάθε φορά που κάνεις κάτι έχεις το άγχος του να κάνεις κάτι καλύτερο ή να κάνεις κάτι αντίστοιχο. Αυτό σε γεμίζει άγχος, σε προσωπικό επίπεδο, για να μπορέσεις να φανείς αντάξιος στους σκηνοθέτες που σε έχουν εμπιστευτεί. Πρέπει να βελτιώνεσαι και να βρίσκεις διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης σε ένα έργο ή σε έναν ρόλο.
Διαβάζεις τις κριτικές που γράφονται για τις παραστάσεις που συμμετέχεις;
Όποιος ηθοποιός πει ότι δεν διαβάζει καθόλου τις κριτικές, είναι ψέματα! Στα καμαρίνια θα έρθεις κάποιος με μία κριτική, στο internet θα διαβάσεις μία άλλη κριτική. Είναι πολύ μεγάλη πληροφορία που δεχόμαστε στις μέρες μας, συνεχώς παίρνουμε κριτικές… Κάθε ηθοποιός είναι ευχαριστημένος με μία καλή κριτική. Από την άλλη είναι τόσο μικρό το μέγεθος σε αυτό που κάνουμε, είμαστε χωριουδάκι… Τις κριτικές περισσότερο τις διαβάζουν οι συντελεστές και οι ηθοποιοί, παρά ο κόσμος.
Σε ένα μήνα σχεδόν θα παρουσιάσετε «Το Βιτριόλι» στο Φεστιβάλ της Αβινιόν.
Είναι πολύ σπουδαία εμπειρία. Για την Αβινιόν ακούγαμε όταν ήμασταν ακόμα στη σχολή και το έχουμε σαν κάτι πολύ μεγάλο. Είναι ένα Παγκόσμιο θεατρικό γεγονός που συμβαίνει στην Ευρώπη. Είχαμε την τύχη ο σκηνοθέτης της παράστασης, ο Olivier Py, να είναι και ο διευθυντής του Φεστιβάλ και έτσι μας προσκάλεσε να παίξουμε για δέκα παραστάσεις (6-19 Ιουλίου). Ανυπομονώ!
Μίλησε μου λίγο γι’ αυτή την παράσταση και τον ρόλο σου.
Είναι ένα έργο του Γιάννη Μαυριτσάκη και παίζουν οι: Μηνάς Χατζησάββας, Νίκος Χατζόπουλος, Δημήτρης Λάλος, Μαρία Κεχαγιόγλου, Κίττη Παϊταζόγλου.
Πρόκειται για την ιστορία ενός ψυχοσικού αγοριού που πραγματεύεται τη θέση του στη κοινωνία, πώς είναι αποδεκτός από τη μητέρα του, την κοπέλα του, τη σεξουαλικότητα του και τι ακριβώς συμβαίνει με αυτή… Μία ιδιαίτερη παράσταση που έχει πολλές αναγνώσεις.
Δέχεσαι τους κανόνες στη ζωή σου;
Οι κανόνες χρειάζονται. Το θέμα είναι τι συμφωνία κάνεις με τον εαυτό σου και με τους γύρω σου. Είναι κανόνες οι οποίοι είναι κοινώς αποδεκτοί; Επιβάλλονται από το περιβάλλον; Αν είναι κοινή συναίνεση χρειάζονται, για να μπορείς να έχεις ένα πλαίσιο ελευθερίας, αλλιώς υπάρχει ασυδοσία. Όμως, πάντα, οι κανόνες είναι για να σπάνε και να τεντώνεις το σχοινί, να σπάνε και να φτιάχνεις καινούργιο κάθε φορά.
Ο Χάρης τι κανόνες βάζει για τον ίδιο και τη ζωή του;
Προσπαθώ να είμαι δίκαιος με τους γύρω και τον εαυτό μου. Η δικαιοσύνη είναι κάτι που με αφορά. Φυσικά δε τα κατέφερνω πάντα! Όμως, δε νομίζω ότι έχω κάποιους κώδικες που ακολουθώ.
«Μεφίστο» σε σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη. Μία παράσταση που ανέβηκε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και από το Σεπτέμβρη στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.
Φοβερή συνεργασία! Δουλέψαμε πολύ ωραία, πολύ ευχάριστα… Μεγάλος σκηνοθέτης ο Νίκος Μαστοράκης! Μόνο καλά έχω να πω γι’ αυτή την παράσταση, η οποία είναι άκρως πολιτική και μας αφορά όλους. Δείχνει όλη την πορεία ενός θιάσου, πως αντιδρούν ενάντια στο ναζισμό, πως κάποιοι φοβούνται, συμβιβάζονται, συνεργάζονται… Όλο αυτό που συμβαίνει σήμερα.
Ονειρεύεσαι να κάνεις κάποιο ρόλο;
Αγαπώ πάρα πολύ τον Τσέχωφ –η πρώτη μου παράσταση ήταν ο «Γλάρος» και έκανα τον Τρέπλιεφ. Θα ‘θελα να το ξανά κάνω κάποια στιγμή. Οτιδήποτε από Τσέχωφ, Σαίξπηρ, Μολιέρο, αρχαίο θέατρο… Υπάρχουν πολλοί ρόλοι που θα ‘θελε ένας ηθοποιός.
Σε έχουμε δει πιο πολύ σε κοινωνικό-δραματικά έργα. Επιθυμείς να κάνεις και κωμωδία;
Θα ήθελα, αλλά να σου πω την αλήθεια δεν με παίρνουν για κωμωδίες. Μάλλον δεν τους το βγάζω. Θα ‘θελα βέβαια να δοκιμάσω τη τύχη μου στη κωμωδία και είναι μεγάλη πρόκληση. Η καλή κωμωδία είναι δύσκολο πράγμα.. Ειδικά στις μέρες μας όλοι έχουμε άφθονη τη θλίψη και είναι δύσκολο να κάνεις τον άλλον να γελάει.
Περισσότερο γελάς ή πέφτεις σε κατάθλιψη;
Και τα δύο. Η κατάθλιψη είναι κάτι κοινό, γιατί όλοι το έχουμε στις μέρες μας, είτε αυτό εκφράζεται είτε όχι. Το καλό είναι ότι έχω αυτοσαρκασμό. Μου αρέσει το χιούμορ και το αναγνωρίζω όταν μου το κάνουν. Πάντως όταν λέω ανέκδοτα δε γελάει κανένας!
Ταλέντο ή εμφάνιση;
Για να λέμε τα πράγματα όπως είναι, η εμφάνιση είναι σημαντικό πράγμα. Αλλά δεν είναι το μόνο. Έχω γνωρίσει ανθρώπους που είναι πολύ ωραίοι και με το που ανοίγουν το στόμα τους, δεν θέλεις να τους ξανά δεις. Έχω δει ανθρώπους που δεν είναι το πρότυπο του ωραίου, των περιοδικών, αλλά είναι τόσο πηγαίοι και ευχάριστοι που ομορφαίνουν όλο το περίγραμμα του ανθρώπου. Αυτό για μένα ονομάζεται ταλέντο. Όσο περνάει ο καιρός πιστεύω περισσότερο σε αυτό. Αν δεις πάνω στη σκηνή, αυτό «γράφει» με κάποιο ανεξήγητο τρόπο, μεταφέρεται…
Τηλεόραση ή θέατρο;
Το θέατρο είναι η Τέχνη. Η τηλεόραση είναι μέσο βιοπορισμού. Έχω κάνει ελάχιστα πράγματα στην τηλεόραση. Μακάρι πάντως να ξεκινήσουν να γίνονται καλές δουλειές και να έχουν απήχηση στο κοινό. Αν μη τι άλλο, η τηλεόραση είναι ένα μέσο απορρόφησης ηθοποιών, σκηνοθετών, τεχνικών… Έχουν γίνει πολύ ωραίες δουλειές στη τηλεόραση, όπως το «Δέκα», «Το Νησί» και άλλες.
Σε ενδιαφέρει η τηλεόραση;
Κάθε πρόταση θα με ενδιέφερε από τη στιγμή που δουλεύω επαγγελματικά σε αυτό το κομμάτι. Κάθε φορά βλέπεις τι έχεις, κρίνεις και αν σου αρέσει το κάνεις, αλλιώς όχι. Είμαι ανοιχτός σε προτάσεις.
Χάρη, ποιος πραγματικά είσαι;
Είμαι ένας άνθρωπος με όνειρα και απογοητεύσεις. Δεν ξέρω τι ακριβώς κάνουμε σε αυτό τον κόσμο… είναι η συνεχής αναζήτηση
Σχόλια για αυτό το άρθρο