Το φετινό 11ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης, ένα διεθνές φεστιβάλ πενθήμερης διάρκειας, άνοιξε αυλαία από το Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας. Παράλληλα, γιορτάζονται τα 10 Χρόνια Θράκα, οι εκδόσεις που άλλαξαν τη ματιά της σύγχρονης ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας και ποίησης. Αναδεικνύει νέα πρόσωπα, νέα ταλέντα και νέες φωνές που αξίζει να ακουστούν σε όλο τον κόσμο αλλά τιμά και τους ανθρώπους που έχουν βάλει τη σφραγίδα τους στην ποίηση.
Ψυχή, εμπνευστής, διευθυντής και διοργανωτής όλων αυτών, είναι ο Θάνος Γώγος, ένας αξιόλογος άνθρωπος, ευφυής, τελειομανής, καλλιτέχνης με τη βαθιά έννοια της λέξης που παρά το νεαρό της ηλικίας του, έχει κερδίσει το σεβασμό και την εκτίμηση σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο και καταφέρνει κάθε χρόνο στο Φεστιβάλ να ενώσει καλλιτέχνες που αν και δεν μιλάνε την ίδια γλώσσα, μιλάνε τη γλώσσα της ποίησης που δεν γνωρίζει σύνορα. Δίπλα του ο Θάνος Γώγος έχει μία ομάδα που ξέρει πολύ καλά τη δουλειά της και δεν αφήνει τίποτα στην τύχη του. Η Marija Dejanović, η Ευσταθία Π., ο Χρήστος Κολτσίδας και οι εθελοντές που κάθε χρόνο τους πλαισιώνουν, δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό και ανεβάζουν τον πήχη κάθε χρόνο στο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης. Τους αξίζουν πολλά συγχαρητήρια και μπράβο!
Το Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης (Συνδιοργάνωση Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών Δήμου Λαρισαίων και ΑΜΚΕ Θράκα) πραγματοποιείται στη Λάρισα, στο Βόλο, στα Τρίκαλα και στην Καρδίτσα. Το Φεστιβάλ οργανώνεται με την υποστήριξη και υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Θεσσαλίας, καθώς και με την υποστήριξη του Δήμου Τρικκαίων, του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, της Μαγνήτων Κιβωτός, του Διαχρονικού Μουσείου της Λάρισας, του Γαλλικού Ινστιτούτου Λάρισας και του Πολιτιστικού Κέντρου Εκπαιδευτικών Ν. Λάρισας, του Ξενοδοχείου Kierion, του Ξενοδοχείου Διόνυσος και του Βιβλιοπωλείου Καλτσάς. Κάθε χρόνο, περισσότεροι από εβδομήντα Έλληνες και διεθνείς ποιητές συμμετέχουν στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ, παράλληλα με μουσικά δρώμενα, εκθέσεις και εκδηλώσεις.
Η αγάπη είναι το φετινό θέμα του Φεστιβάλ. Η έναρξη στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, ξεκίνησε με την εικαστική έκθεση «Love Stories» που σχεδίασε και επιμελήθηκε η Αντιγόνη Καψάλη. Παρουσίασε τα ημερολόγια αγάπης ή αλλιώς artist books όπως λέγονται. Τα artist books είναι έργα τέχνης που αξιοποιούν τη μορφή ή την έννοια του βιβλίου και αποτελούν τρισδιάστατες κατασκευές σε διάφορα εικαστικά στιλ ανάλογα με το ύφος του δημιουργού τους. Οι εικαστικοί καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση, δημιούργησαν πρωτότυπα «εικαστικά βιβλία» τα οποία παρουσιάζονται εντός μουσειακών προθηκών. Στη λεζάντα των στοιχείων της έκθεσης βρίσκεται Qr code που οδηγεί σε βιντεοσκοπημένο «ξεφύλλισμα» του εικαστικού με το artist book του. Έτσι, η έκθεση αποτελείται από δύο ειδών εκθέματα. Η φυσική, τρισδιάστατη, παρουσία του έργου διατηρεί την «παραδοσιακή αμεσότητα» που χαρακτηρίζει τη σχέση εικαστικού έργου-κοινού. Η ψηφιακή εκδοχή του, διεισδύει στον προσωπικό χώρο του θεατή-αποδέκτη, δημιουργώντας ένα ακόμη επίπεδο διάδρασης. Τα βίντεο των καλλιτεχνών αποτελούν προσωπικές αφηγήσεις, που άλλοτε κυριαρχεί το χάδι του δημιουργού και άλλοτε η φωνή, οι ήχοι, οι μελωδίες και το παιχνίδι. Σημείο τομής η αγάπη που σε κάθε artist book εκδηλώνεται μια διαφορετική πτυχή της. Η εκθεση Love Stories αποτελεί ένα ακόμη σχόλιο ως προς την διαχρονικότητα και την εξέλιξη του βιβλίου, ενισχύοντας την σύνδεση της έκθεσης τόσο με το Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας όσο και με το 11ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης. Ο σχεδιασμός και η επιμέλεια της έκθεσης έγινε από την Αντιγόνη Καψάλη (Ιστορικός τέχνης/ Ανεξάρτητη Επιμελήτρια/Εικαστικός) και συμμετέχουν οι: Παναγιώτης Βούλγαρης, Πένυ Γκέκα, Δήμητρα Εξάρχου, Σοφία Κυριακού, Έλλη Κυριαζή, Μαρία Λαγού, Γιάννης Πέτρου, Ελένη Σαρλη, Θεοδώρα Τσιάτσιου, Βιβή Τσιόγκα, Karl Grümpe & Rene p.g.
Η Χρύσα Βουλγαράκη παρουσίασε την έναρξη του Φεστιβάλ, ενώ την εκδήλωση συνόδευσαν με ζωντανή μουσική οι Δημήτρης Μπουρνάκας και Κώστας Κωστούλης. Η Σίσσυ Παπαθανασίου, Ιστορικός, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Γραμμάτων του ΥΠΠΟ, ο Πάνος Σάπκας, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Eπιστημών Δήμου Λαρισαίων, ο Βασίλειος Πινακάς, Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας, η Σταυρούλα Σδρόλια, Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας και ο Διευθυντής του Φεστιβάλ Θάνος Γώγος, μίλησαν για την αξία του Πανθεσσαλικού Φεστιβάλ Ποίησης και τα 10 Χρόνια Θράκα.
Ακολούθησε το Βραβείο Πρώτης Ανέκδοτης Συλλογής Θράκα, θεσμός που μετρά ήδη τέσσερα χρόνια και στόχος του είναι να προσφέρει την ευκαιρία σε συγγραφείς όλων των ηλικιών να συμμετέχουν στο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης και να εκδώσουν δωρεάν το πρώτο τους βιβλίο ποίησης, που θα ξεχωρίσει στο διαγωνισμό. Φέτος το βραβείο έλαβε η Αθανασία Κακαράντζα για τη συλλογή της “Στο κέντρο του γεωμετρικά ελλειπτικού απείρου”. Η Αθανασία Κακαράντζα γεννήθηκε στην Καρδίτσα στο τέλος της δεκαετίας του 90, με επιρροές και βιώματα στη Μαραθέα. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και στο ΑΠΘ, στο τμήμα φυσικής. Η τέχνη και η επιστήμη αποτελούν τις δύο μεγάλες αγάπες της από μικρή. Η επιτροπή για το βραβείο, αποτελούνταν από τον Βασίλη Λαμπρόπουλο (Ομότιμο καθηγητή της Νεοελληνικής Έδρας Κ.Π. Καβάφης στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν), τον Θάνο Γώγο (εκδόσεις Θράκα), και την Ευσταθία Π. (περσινή νικήτρια). Το βραβείο δόθηκε από τον Θάνο Γώγο (Θράκα) και τον αντιδήμαρχο πολιτισμού και επιστημών Λάρισας, Πάνο Σάπκα. Φιναλίστ ήταν επίσης η Μελίνα Ντουχανιάρη και ο Γιώργος Χριστόπουλος. Από το Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης δεν θα μπορούσαν φυσικά να λείψουν τα ποιήματα. Έλληνες και διεθνείς ποιητές και ποιήτριες διάβασαν τα ποιήματά τους στη γλώσσα τους, ενώ υπήρχε μετάφραση στα αγγλικά και η Χρύσα Βουλγαράκη διάβαζε την ελληνική μετάφραση. Μια άψογη οργανωμένη βραδιά που καθήλωσε όλους όσοι την παρακολουθήσαμε.
Ποιήματα διάβασαν οι: Joël Vernet από τη Γαλλία, η Ardita Jatru από την Αλβανία, ο Ron Winkler από τη Γερμανία, η Marija Dejanović από την Κροατία, η Tatev Chakhian από την Αρμενία (η μόνη που απήγγειλε τα ποιήματά της χωρίς να τα διαβάζει), ο Κώστας Λάνταβος από τη Λάρισα, ο Σωτήρης Παστάκας από τη Λάρισα, η Δήμητρα Χριστοδούλου από την Αθήνα και η Νίκη Χαλκιαδάκη από την Κρήτη που ζει στη Σκωτία. Όλα τα ποιήματα ήταν αξιόλογα και αξιοσημείωτα.
Ξεχώρισα το ποίημα του Joël Vernet για τον ποταμό Κονγκό (Μην αποκοιμηθείς, ανέβα στο κανό μου, θα σε κάνω να ανακαλύψεις το αλφάβητο των οριζόντων, τη μουσική των απέραντων τοπίων, αλλά μη μου ζητήσεις να σβήσω τα χρώματα της γης με το τίμημα του αίματος, γιατί αν το αίμα του σπιτιού μου είναι κόκκινο, εκεί πέρα, κόκκινο είναι επίσης. Ο άνθρωπος είναι παντού το ίδιο αλφάβητο, η ευγλωττία της ντροπής και της δυστυχίας, η εξέγερση της πείνας και της δίψας, της αγάπης και του χωρισμού, του παιδικού γέλιου, των λαχανιασμάτων των ζώων που διασχίζουν τους θάμνους, τους ωκεανούς) και το ποίημα “Ψάρι” της Marija Dejanović που σας το παραθέτω ως επίλογο της έναρξης του 11ου Πανθεσσαλικού Φεστιβάλ Ποίησης:
Μου λέει: έτσι πιάνεται το ψάρι
Τοποθετείς τις παλάμες σου μαζί σχηματίζοντας μια μικρή βάρκα
και έπειτα σε αυτό το πιάτο κλαις
Το ψάρι καθαρίζεται ανοίγοντας το δέρμα του
με τη γλώσσα του μαχαιριού
βγάζεις τα σωθικά και τα βάζεις στο τραπέζι
Έπειτα στην κάθε σου πληγή βάζεις ένα αγκίστρι
Οι πληγές υπάρχουν από πριν
αυτό είναι το θέμα
Φροντίζεις να είναι ο φούρνος πιο καυτός από τον ήλιο
και γρήγορα βάζεις μέσα το ψάρι
Το ψάρι πρέπει να ψηθεί γρήγορα
αλλιώς θα ξεχάσει ότι είναι ψάρι
Ενώ ετοιμάζεται το ψάρι
εσύ κάρφωσε το βλέμμα σου στον δίσκο
και συνέχισε να του λες πως είσαι ψάρι
είσαι ψάρι
είσαι ψάρι
Marija Dejanović
Joël Vernet
Ron Winkler
Ardita Jatru
Κώστας Λάνταβος
Σωτήρης Παστάκας
Δήμητρα Χριστοδούλου
Νίκη Χαλκιαδάκη
Tatev Chakhian
Χρύσα Βουλγαράκη, Joël Vernet
Θάνος Γώγος (διευθυντής του Πανθεσσαλικού Φεστιβάλ ποίησης), Πάνος Σάπκας (αντιδήμαρχος πολιτισμού και επιστημών του δήμου Λάρισας), Αθανασία Κακαράντζα (νικήτρια του βραβείου Θράκα), Βασίλειος Πινακάς (Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας)
Οι τρεις φιναλίστ για το φετινό βραβείο Θράκα: Γιώργος Χριστόπουλος, Αθανασία Κακαράντζα, Μελίνα Ντουχανιάρη
Βασίλειος Πινακάς (Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας)
Πάνος Σάπκας (αντιδήμαρχος πολιτισμού και επιστημών του δήμου Λάρισας)
Σταυρούλα Σδρόλια (Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας)
Χρύσα Βουλγαράκη, Βασίλειος Πινακάς, Πάνος Σάπκας, Σταυρούλα Σδρόλια, Αντιγόνη Καψάλη
Ευσταθία Π., Marija Dejanović
Χρήστος Κολτσίδας
Λεπτομέρειες της έκθεσης
10 Χρόνια Θράκα
Με τους αγαπημένους μου Κυριακή Μπεϊόγλου και Νίκο Κουρμουλή (“Η καλοσύνη διαχωρίζει τη μέρα από τη νύχτα” Από το ομώνυμο ποίημα της Marija Dejanović )
Φωτογραφίες: Νίκος Κατσαρός
Σχόλια για αυτό το άρθρο