«Μητέρα Αράχνη» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Αδράχτι, που σ’ εχάρισε στις γνωστικές γυναίκες

η γλαυκομάτα η Αθηνά για νοικοκυροσύνη…

Να κλώθης νήματ’ απαλά, για των ανδρών τα ρούχα

και νήματα, για διάφανα φορέματα γυναίκεια…

 

“Μητέρα Αράχνη”

Η παράσταση διερευνά την πανάρχαια σχέση της Υφαντικής τέχνης με τη λογοτεχνία και τη μουσική.

Πρόκειται για ένα εικαστικό-θεατρικό-μουσικό δρώμενο, που περιλαμβάνει 12 σύγχρονα έργα Υφαντικής τέχνης, επιλεγμένα και επιμελημένα από την αρχαιολόγο και ιστορικό Τέχνης Ίριδα Κρητικού, καθώς και κείμενα που αποδίδονται από τον ηθοποιό και δημοσιογράφο Γιώργο Γιανναράκο και την ηθοποιό και σκηνοθέτιδα Κερασία Σαμαρά.

Τη σκηνική παρουσίαση και τα κοστούμια έχει αναλάβει η ζωγράφος Εύα Μελά.

Ο μουσικός Νίκος Κυριαζής, παίζει ζωντανά, με όργανα παραδοσιακά, (κιθάρα και τρίχορδο) δικές του συνθέσεις, αλλά και παραδοσιακά, όπως και σύγχρονα τραγούδια, τα οποία ερμηνεύονται από τους τρεις, επί σκηνής, συντελεστές.

Τα 12 υφαντά είναι φιλοτεχνημένα απότους σημαντικούς σύγχρονους εκπροσώπους της τέχνης του υφάσματος (textileartists): Ειρήνη Γκόνου, Μαρία Γρηγορίου, Στάθης Κατσαρέλης, Ελένη Κρίκκη, Μαρία Κώτσου, ΑναστάσηςΜαδαμόπουλος, Πανδώρα Μουρίκη, Γιάννης Παπαδόπουλος, Ισμήνη Σαμανίδου, Ερμιόνη Συρογιαννοπούλου, Ιωάννα Τερλίδου, Αργύρης Χατζημαλλής.

Τα έργα,στερεωμένα σε ανισομεγέθη τελάρα, σχεδιασμένα από την Εύα Μελά, λειτουργούν όχι μόνο ως αντιπροσωπευτικά δείγματα σύγχρονης της Υφαντικής τέχνης, αλλά και ως ένα δεύτερο, συνολικό έργο, που αποτελεί το σκηνικό της παράστασης.

Τα κείμενα, επιλεγμένα και δραματοποιημένα από τον Γιώργο Γιανναράκο, ο οποίος υπογράφει και τη σκηνοθεσία της παράστασης, διανύουν τις τρεις τελευταίες χιλιετίες και αναφέρονται στην ελληνική Υφαντική τέχνη, ανά τους αιώνες, μέσα από το έπος, τη μυθολογία, το θέατρο, την λογοτεχνία, τους θρύλους και την ποίηση, περνώντας από τον Όμηρο και τον ιστό της Αράχνης στη δημοτική ποίηση και καταλήγοντας σε πιο σύγχρονες λογοτεχνικές δημιουργίες, όπως του Παλαμά, του Παπαντωνίου και του Παπαδιαμάντη.

Τα τραγούδια, διασκευασμένα παραδοσιακά, ή σύγχρονα, ενωμένα με το θεματικό «νήμα» της παράστασης, τονίζουν τη συνέχεια της μουσικής, αλλά και τη σημασία της Υφαντικής τέχνης, μέσα στον χρόνο.

Το σύνολο των έργων θα λειτουργήσει ως έκθεση, η οποία θα ανοιχτή και με ελεύθερη είσοδο για το κοινό (πέραν του εισιτηρίου για τον χώρο του Μουσείου) και θα λάβει χώρα στην κλειστή αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, από 25 έως 31 Αυγούστου.

 

Η παραγωγή εντάσσεται στο πρόγραμμα του Θεσμού του Υπουργείου Πολιτισμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός».

-Σημείωμα από την Ίρις Κρητικού, Αρχαιολόγος, Ιστορικός της τέχνης, Επιμελήτρια της έκθεσης-διάδρασης

Συμπλέκοντας το Νήμα, Υφαίνοντας το Νόημα

 

«… αυτοί για γάμους νοιάζονται κι εγώ τους πλέκω δόλους.

Πρώτα με φώτισε ο θεός στον πύργο μου να στήσω

ένα αργαλειό κι εκεί πανί να πιάσω και να ΄φάνω

μεγάλο και ψιλόδιαστο. Και τότε σ’ όλους είπα·

«Νέοι, εσείς, μνηστήρες μου, αφού πια πέθανε, ο θεϊκός Δυσσέας,

σταθείτε, μη βιαζόσαστε, να κάμετε το γάμο,

όσο να ‘φάνω το πανί, να μη μου παν τα νήματα χαμένα…»

Ομήρου Οδύσσεια, Ραψωδία Τ¨ στίχοι 136 -156: Το τέχνασμα της Πηνελόπης

Μτφρ: Ζήσιμου Σιδέρη

 

Η λέξη «υφαίνω», σηματοδοτεί την πολύπλοκη πράξη της δημιουργίας ενός υφάσματος. Ενός πεδίου σκέψης, αισθήματος και ύλης όπου τα νήματα, συνδυασμένα και νοηματοδοτημένα από άξια χέρια στον αργαλειό, συμπλέκονται για να σχηματίσουν ένα υφαντό, ένα οργανικό υφασμένο σύνολο με ίχνη, γραφές και φυτικά, ζωόμορφα, ανθρωπόμορφα ή γεωμετρικά και σχηματοποιημένα μοτίβα.Με τρόπο αντίστοιχο, στον γραπτό λόγο, οι λέξεις, ακολουθώντας το νήμα της σκέψης, πλέκονται ως μίτος μαζί, για να δημιουργήσουν κλίμα και εικόνες, πλοκές και ραφές, ύφος και υφές, για να γεννήσουν αισθήματα και παράλληλα σύμπαντα όπου η αποτύπωση της εντοπιότητας, η ανάγκη της χρηστικότητας και η επινοητική χαρά της αισθητικής μέσα από το αλφαβητάριο και τα βασικά συστατικά μιας λιτής ύλης, συνυπάρχουν και λάμπουν.

Η Μητέρα Αράχνη, ένα αφήγημα διαδραστικό, αποτελούμενο από μια συρραφή κειμένων από διαφορετικές περιόδους της ελληνικής γραμματείας -από τα Ομηρικά έπηως τη νεότερη ελληνική ποίηση και λογοτεχνία-, θραυσμάτων στιλπνού ελληνικού λόγου που επελέγησαν με επίπονη ερευνητική φροντίδα από τον Γιώργο Γιανναράκο, προκειμένου να ερμηνευτούν αισθαντικά επί σκηνής από την Κερασία Σαμαρά και τον ίδιο, με τη συνοδεία έντεχνης μουσικής από τον Νίκο Κυριαζή, έχει ως επίκεντρό της την ύφανση και το μακρύ της ταξίδι από τον μύθο στη βιωμένη ύλη.

Καμβάς συνομιλίας, σκηνικό πεδίο διάδρασης και απτικός καθρέφτης του αφηγήματος αυτού, είναι τα δώδεκα υφαντά ισάριθμων διακεκριμένων εικαστικών πουεκτίθενται αρχικά ως αυτοτελής έκθεση στο Μουσείο, ενώ στη συνέχεια μετέχουν οργανικά στην παράσταση, ενεργοποιώντας τον κύκλο του Χρόνου και ενδύοντας τον λόγο και την ύλη, το νήμα και το νόημα της αφήγησης.

Τα δώδεκα υφαντά, φιλοτεχνημένα από τους σημαντικούς σύγχρονους εκπροσώπους της σπουδαίας αυτής και πανάρχαιας τέχνης, στερεωμένα σε ανισομεγέθη χειροποίητα ξύλινα τελάρα,σχεδιασμένα και κατασκευασμένα από την Εύα Μελά, με τη σκηνική επιμέλεια της ίδιας, απηχούν αμυδρά τη φόρμα του παραδοσιακού αργαλειού, αποτελούν ένα συναρπαστικό και ικανό δείγμα γραφής της σύγχρονης ελληνικής υφαντικής σκηνής. Και μαζί, μια πολυδιάστατη και ευέλικτη σκηνικήσυμμετοχική πράξη που συνομιλεί ιδανικά με τη σχεδιασμένη θεατρική αφήγηση.

Εκκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες έμπνευσης, επιστρατεύοντας τις σπουδές, την έρευνα, την εμπειρία των τεχνικών σε τόπους όπου αυτές εξακολουθούν να ασκούνται, την επιτόπια μελέτη σε αρχεία, μουσεία και ιδιωτικές συλλογές αλλά και τη δική τους καταγωγική μνήμη, επιλέγοντας υφές, χρώματα και μοτίβα, φόρμες και σύμβολα, χρησιμοποιώντας μαλλί, βαμβάκι, μετάξι, λινάρι, άχυρο, σπάρτο, χαρτί, πλαστικό, ψηφιακό τύπωμα, ράκη υφάσματος ή άλλα ένθετα υλικά αλλά και πλέγμα μετάλλου, δουλεύοντας με διαφορετικές κλίμακες, διαφορετικές μεθόδους και διαφορετικούς αργαλειούς ή και τρέποντας σε γοργούς αργαλειούς τα ίδια τα χέρια τους, συντονίζοντας χέρια, ψυχή και νου, οι εικαστικοί Ειρήνη Γκόνου, Μαρία Γρηγορίου, Στάθης Κατσαρέλης,Ελένη Κρίκκη,Μαρία Κώτσου, ΑναστάσηςΜαδαμόπουλος, Πανδώρα Μουρίκη, Γιάννης Παπαδόπουλος,Ισμήνη Σαμανίδου,Ερμιόνη Συρογιαννοπούλου, Ιωάννα Τερλίδουκαι Αργύρης Χατζημαλλής,δημιουργούν περίτεχνες και παλλόμενες οργανικές αυτοτέλειες που επιβεβαιώνουν τη θριαμβική διαχρονία και την εξακολουθητική έλξη και λάμψη της υφαντικής τέχνης.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σύλληψη-Σκηνοθεσία: Γιώργος Γιανναράκος

Εικαστική επιμέλεια: Ίρις Κρητικού

Πρωτότυπη μουσική σύνθεση – Ζωντανή μουσική εκτέλεση: Νίκος Κυριαζής

Textile artists: Ειρήνη Γκόνου, Μαρία Γρηγορίου, Στάθης Κατσαρέλης, Ελένη Κρίκκη, Μαρία Κώτσου, ΑναστάσηςΜαδαμόπουλος, Πανδώρα Μουρίκη, Γιάννης Παπαδόπουλος, Ισμήνη Σαμανίδου, Ερμιόνη Συρογιαννοπούλου, Ιωάννα Τερλίδου, Αργύρης Χατζημαλλής

Κατασκευή σκηνικών αντικειμένων – Σκηνική παρουσίαση-Κοστούμια: Εύα Μελά

Φωτισμοί: Βαγγέλης Μούντριχας

Σχεδιασμός αφίσας &προγραμματος: Πέτρος Αργυρός

Βοηθός σκηνοθέτη: Νικόλαος Κλάδης

Διεύθυνση παραγωγής:Τζένυ Αναγνωστοπούλου

Υπεύθυνη επικοινωνίας: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | ArtEnsemble

Υπεύθυνη socialmedia: Εύα Καραχάλιου

Φωτογράφιση – Trailer: Τζένυ Γαβρά

 

ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ

Διαβάζει κείμενα και παίζει, ο Γιώργος Γιανναράκος

Τραγουδά και παίζει,η Κερασία Σαμαρά

Επί σκηνής,ο Νίκος Κυριαζής παίζει δικές του, αλλά και παραδοσιακές συνθέσεις.

Παραγωγή:ΑΜΚΕ ΘΕΣΙΣ www.thesisproduction.gr

 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ & ΚΡΑΤΗΣΗ ΘΕΣΕΩΝ

Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Μανόλη Ανδρόνικου 6, Θεσσαλονίκη 546 21

Η κράτηση θέσης είναι υποχρεωτική. | Πληροφορίες και κρατήσεις στο www.allofgreeceoneculture.gr

Διάρκεια παράστασης: 1 ώρα

 

Η δράση υλοποιείται με χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού και πραγματοποιείται δωρεάν για το κοινό. Καταβάλλεται μόνο το αντίτιμο εισόδου του Αρχαιολογικού Χώρου, όπου υπάρχει.