Ο διαχρονικός Δημήτρης Ψαθάς και τα έργα του

Με αφορμή το διήμερο αφιέρωμα στον Δημήτρη Ψαθά από τη Θεατρική Ομάδα Γαυρίου Άνδρου στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων «Γαυριώτικα 2021» στις 16 και 17 Αυγούστου, ας θυμηθούμε την εργοβιογραφία του δημοσιογράφου, λογοτέχνη και θεατρικού συγγραφέα, με επιμέλεια από την Λένα Νίτσου (εκδότρια και επιμελήτρια των απάντων του).

1907:  Ο Δημήτρης Ψαθάς γεννιέται στην Τραπεζούντα του Πόντου, γιος του οινοπαραγωγού Ιωάννη Ψαθά από την Τένεδο και της γυναίκας του Μαρίας από την Τραπεζούντα. Τελειώνει το δημοτικό και τις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου στο φημισμένο «Φροντιστήριον Τραπεζούντας».

1923: Με τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαθίσταται στην Αθήνα, πρόσφυγας με την χήρα μητέρα του και τις τέσσερις αδερφές του, όπου ολοκληρώνει τις γυμνασιακές του σπουδές στο Α΄ Λύκειο Πλάκας και αφιερώνεται στη δημοσιογραφία, την ευθυμογραφία και το θέατρο.

1925:  Ξεκινάει τα πρώτα δημοσιογραφικά του βήματα μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας «Ελεύθερον Βήμα» (μετά την κατοχή μετονομάστηκε ως «Το Βήμα»). Μάλιστα το πρώτο του ρεπορτάζ στην εφημερίδα αφορούσε τους πρόσφυγες που φιλοξενούνταν στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.

1933: Σε ηλικία 26 ετών γνωρίζει στην εφημερίδα «Ελληνική» την αγαπημένη του σύζυγο Αγγελική Οικονομίδου, πολύτιμη σύντροφο ως το τέλος της ζωής του, με την οποία θα παντρευτούν το 1937 και θα αποκτήσουν αργότερα δύο κόρες, την Μαρία και την Ρίτα και τρία εγγόνια, τον Οδυσσέα Καρτάλο, την Λένα Νίτσου και την Λίζα Νίτσου.

1935:  Αρχίζει να γράφει στην εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα» στιγμιότυπα από τα δικαστήρια με μεγάλη επιτυχία.

1937: Αναλαμβάνει το κεντρικό χρονογράφημα στην εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα», η οποία μετά την κατοχή μετονομάστηκε ως «Τα Νέα», στην οποία εφημερίδα και παρέμεινε για 40 περίπου χρόνια. Το χρονογράφημά του με τίτλο «Εύθυμα και Σοβαρά», που δέσποζε στην πρώτη σελίδα έμεινε θρυλικό για την τεράστια απήχησή του στο αναγνωστικό κοινό. Ήταν τόσο μεγάλη η απήχησή του στους αναγνώστες που οι πολιτικοί το έτρεμαν καθότι όπως λεγόταν «μπορούσε να κατεβάσει κυβερνήσεις»…

1937: Κυκλοφορεί το πρώτο χιουμοριστικό του βιβλίο «Η Θέμις έχει κέφια», με θέμα τα ευτράπελα των δικαστηρίων το οποίο συγκεντρώνει τους επαίνους των μεγαλύτερων λογίων της εποχής, Σπύρου Μελά, Παύλου Νιρβάνα, Γρηγορίου Ξενόπουλου, Αιμίλιου Χουρμούζιου.

1938: Κυκλοφορεί το δεύτερο best-seller του «Η Θέμις έχει νεύρα».

1938-40: Ο Δημήτρης Ψαθάς παρουσιάζει επί δύο χρόνια στο περιοδικό «Θησαυρός» τη θρυλική «Μαντάμ Σουσού», σε μορφή ευθυμογραφήματος.

1940: Το πρώτο θεατρικό του έργο «Το στραβόξυλο» ανεβαίνει στο θέατρο «Αργυροπούλου», με τον κορυφαίο κωμικό της εποχής Βασίλη Αργυρόπουλο, γνωρίζοντας θριαμβευτική επιτυχία.

1940: Μέσα στην κήρυξη του ελληνο-ιταλικού πολέμου κυκλοφορεί σε βιβλίο η «Μαντάμ Σουσού» με τεράστια επιτυχία.

1941-42: Η κωμωδία του «Ο εαυτούλης μου» με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Λογοθετίδη ανεβαίνει στο θέατρο «Κοτοπούλη».

1942: Μέσα στην ιταλο-γερμανική κατοχή, η κωμωδία του «Μαντάμ Σουσού» ανεβαίνει στο θερινό θέατρο «Κατερίνας», με πρωταγωνιστές την μεγάλη κυρία του θεάτρου Κατερίνα Ανδρεάδη (Σουσού) και τον κορυφαίο Αιμίλιο Βεάκη (Παναγιωτάκη). Ο Τύπος της εποχής μιλάει για πρωτοφανή προσέλευση κοινού!

1942-43: Γράφει για το «Φανό των Συντακτών» τα μονόπρακτα: «Ο νευρικός κύριος» (γνωστό ως «Η τσάντα και το τσαντάκι»), «Η γαλάζια χελώνα» και «Ιφιγένεια εν… μαύροις» που παρουσιάζονται μέσα στην κατοχή από το θίασο Κώστα Μαυρέα-Μαρίκας Νέζερ. Γράφει, επίσης, για τον Αιμίλιο Βεάκη με αφορμή τον εορτασμό της 40χρονης καλλιτεχνικής του σταδιοδρομίας το μονόπρακτο «Ο κηφισοφών» που ανεβαίνει στο θέατρο «Κατερίνας» με τεράστια επιτυχία.

1943: Η κωμωδία του «Οι ελαφρόμυαλοι» παρουσιάζεται από τον θίασο Κοτοπούλη, με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Λογοθετίδη στο κατάμεστο θέατρο «Κοτοπούλη».

1945: Κυκλοφορούν τα βιβλία του «Χειμώνας του 41», «Αντίσταση» και «Το χιούμορ μιας εποχής». Σε αυτά ο συγγραφέας δίνει με τον δικό του χιουμοριστικό τρόπο τη δραματική περίοδο της ιταλο-γερμανικής κατοχής.

1946: Τον Απρίλη του ’46 (όταν ήταν ακόμα πολύ νωπά τα «Δεκεμβριανά» και άρχιζε ο μεγάλος Εμφύλιος του 1946-1949) παρουσιάζεται στο θέατρο από το θίασο των «Ενωμένων Καλλιτεχνών» η κορυφαία κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά «Φον Δημητράκης», με τους Αιμίλιο Βεάκη και Αντώνη Γιαννίδη, σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη. Το έργο αυτό αποτελεί ύμνο στην Εθνική Αντίσταση.

 

1948: Γυρίζεται για τον κινηματογράφο η «Μαντάμ Σουσού» από τη Μέγα Φιλμ, σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη με πρωταγωνιστές τους Μαρίκα Νέζερ (Σουσού), Βασίλη Λογοθετίδη (Παναγιωτάκη), Γιώργο Παππά (Καντακουζηνό)

 

1950-51: Ο συγγραφέας ταξιδεύει στην Αμερική, Αγγλία, Γαλλία, Τουρκία, Αίγυπτο και περιλαμβάνει τις εύθυμες ταξιδιωτικές του εντυπώσεις σε τρία βιβλία: «Κάτω απ’ τους ουρανοξύστες», «Στη χώρα των μυλόρδων» και «Παρίσι, Σταμπούλ και άλλα εύθυμα ταξίδια».

1951: Την ίδια περίοδο παρουσιάζονται στην Κωνσταντινούπολη από τον θίασο Άννας και Μαρίας Καλουτά-Μαρίκας Νέζερ-Βασίλη Αυλωνίτη-Ορέστη Μακρή-Λάμπρου Κωνσταντάρα τα σκετς του «Κηφισοφών», «Τρελοί της εποχής», «Ο νευρικός κύριος» και «Μαντάμ Σουσού» με μεγάλη όπως πάντοτε επιτυχία.

1953: Η κωμωδία του «Το στραβόξυλο» μεταφέρεται στον κινηματογράφο από τη «Σπέντζος Φιλμ», σε σενάριο και σκηνοθεσία Χρήστου Αποστόλου, με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Αργυρόπουλο και συμπρωταγωνιστές τους Μαρίκα Νέζερ, Γεωργία Βασιλειάδου και Γιάννη Γκιωνάκη.

1953-54: Τον Αύγουστο του 1953 ανεβαίνει στο θέατρο από το θίασο Μαρίκας Κοτοπούλη η κωμωδία του «Ζητείται ψεύτης», σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυράτ, με πρωταγωνιστές τους Ντίνο Ηλιόπουλο, Άννα Συνοδινού και Παντελή Ζερβό με τεράστια επιτυχία.

1954: Η επόμενη κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά οι «Μικροί Φαρισαίοι» παρουσιάζεται στο θέατρο «Σαμαρτζή» από το θίασο Ντίνου Ηλιόπουλου-Μίμη Φωτόπουλου-Άννας Συνοδινού, σε σκηνοθεσία Πέλου Κατσέλη.

1956: Τη χρονιά αυτή κυκλοφορεί το χιουμοριστικό βιβλίο του συγγραφέα «Οικογένεια Βλαμμένου».

1956-57: Ο Δημήτρης Ψαθάς παρουσιάζει στο θέατρο «Αθηνών» την κωμωδία του «Ένας βλάκας και μισός» με το θίασο Βασίλη Λογοθετίδη, που αποτέλεσε ένα έργο θρύλο, αγγίζοντας τις 450 παραστάσεις, ρεκόρ για την εποχή εκείνη! Με την κωμωδία αυτή, σε παραγωγή Θόδωρου Κρίτα, ο θίασος Λογοθετίδη (Ίλια Λιβυκού, Σμάρω Στεφανίδου, Ευάγγελος Πρωτοπαπάς, Βύρων Πάλλης) περιόδευσε με μία άνευ προηγουμένου επιτυχία στις ΗΠΑ και Καναδά όπου μετέβει με το υπερωκεάνειο «Ολυμπία». Το θίασο συνόδευσε και ο συγγραφέας με την σύζυγό του, δίνοντας και δύο διαλέξεις «Περί χιούμορ» στη Νέα Υόρκη και το Σικάγο. “Σε μέρες άλλωστε τόσο χαλεπές κι ανήσυχες, ας ξεχαστούμε για λίγην ώρα, μιλώντας για τις ωραιότερες στιγμές του ανθρώπου, τις πιο κεφάτες, τις στιγμές που ο άνθρωπος γίνεται πιο άνθρωπος, τις στιγμές που ο άνθρωπος γελά…”.  τόνιζε ο Δημήτρης Ψαθάς στη διάλεξη του. Ασφυκτικά γεμάτο το 3.000 θέσεων θέατρο «Κάρνεγκι Χολ» της Νέας Υόρκης, με εξαντλημένα τα εισιτήρια, πολλές μέρες πριν από την πρεμιέρα, καθώς και η ανάλογης χωρητικότητας «Στίβικ Όπερα» του Σικάγου, δύο από τα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου την εποχή εκείνη. Διθυραμβικές οι κριτικές των αμερικανικών εφημερίδων. Οι «New York Times» σε άρθρο τους στις 25.5.1957 (που σώζεται στο αρχείο του συγγραφέα) εξαίρουν τον Δημήτρη Ψαθά και τον αποκαλούν «Noel Κoward της Ελλάδας!».

1957:  Τον Αύγουστο του ’57 ο Λογοθετίδης ανεβάζει τη νέα κωμωδία του συγγραφέα «Προς Θεού μεταξύ μας», μια σάτιρα του κουτσομπολιού και των επιπτώσεών του, στο θέατρο «Παρκ», σε καλλιτεχνική διεύθυνση Θόδωρου Κρίτα.

1958: Ο Δημήτρης Ψαθάς παρουσιάζει στο θέατρο μια νέα κωμωδία του: την πολιτική σάτιρα «Φωνάζει ο κλέφτης» που ανεβαίνει στο θέατρο «Κοτοπούλη-Ρεξ»  από το θίασο Μαίρης Αρώνη-Ντίνου Ηλιόπουλου-Διονύση Παπαγιαννόπουλου, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία της εποχής!

1959: Η επόμενη κωμωδία του είναι η «Εταιρία θαυμάτων», νέα επιτυχία, με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Χορν στο θέατρο «Κεντρικόν».

1959: Η κωμωδία «Ένας βλάκας και μισός» μεταφέρεται στον κινηματογράφο από την εταιρεία παραγωγής «Αφοί Ρουσσόπουλοι-Λαζαρίδης-Σαρρής-Ψαρράς», σε σενάριο και σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη με τους Χρήστο Ευθυμίου, Ρίκα Διαλυνά, Διονύση Παπαγιαννόπουλο.

1960: Μια ακόμη κωμωδία του συγγραφέα μεταφέρεται στον κινηματογράφο: Οι «Μικροί Φαρισαίοι» σε διασκευή με τον τίτλο «Να πεθερός… να μάλαμα» και σκηνοθεσία Μάριου Νούσια με τους Ντίνο Ηλιόπουλο, Βασίλη Διαμαντόπουλο και Κάκια Αναλυτή στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

 

1960: Νέα κωμωδία του συγγραφέα παρουσιάζεται στο θέατρο «Ακροπόλ» από τον θίασο Μαίρης Αρώνη-Μίμη Φωτόπουλου με τίτλο «Η Μαίρη τα λέει όλα».

1960-61: Ο Δημήτρης Ψαθάς παρουσιάζει στο θέατρο «Κοτοπούλη-Ρέξ» την κωμωδία του «Εξοχικόν Κέντρον ο Έρως» που ανεβαίνει από το θίασο Ντίνου Ηλιόπουλου και Κάκιας Αναλυτή με τεράστια επιτυχία. Ποιος δεν θυμάται τις θρυλικές ατάκες «Στρίβειν δια του αρραβώνος» και «Είμαστε μία ωραία ατμόσφαιρα» που ακούγονται μέσα στο έργο και έμειναν κλασικές.

 

1961: Η θρυλική κωμωδία του συγγραφέα «Ζητείται ψεύτης» μεταφέρεται στον κινηματογράφο από τη Φίνος Φιλμ, σε σενάριο και σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη, με πρωταγωνιστές τους Ντίνο Ηλιόπουλο, Άννα Κυριακού, Παντελή Ζερβό, Θανάση Βέγγο.

1961: Μια ακόμα μεγάλη θεατρική επιτυχία του συγγραφέα, το «Εξοχικόν Κέντρον ο Έρως» μεταφέρεται στον κινηματογράφο με τον τίτλο «Ο ατσίδας», σε σενάριο και σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη και πρωταγωνιστές τους Ντίνο Ηλιόπουλο, Ζωή Λάσκαρη, Θανάση Βέγγο και Παντελή Ζερβό.

1962: Ο Δημήτρης Ψαθάς παρουσιάζει στο θέατρο «Παπαϊωάννου» την κωμωδία του «Εμπρός να γδυθούμε» που ανεβαίνει από το θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη.

1962: Την ίδια χρονιά ο παραγωγός Τζέιμς Πάρις μεταφέρει στον κινηματογράφο την κωμωδία «Εταιρεία θαυμάτων» σε σενάριο και σκηνοθεσία Στέφανου Στρατηγού με πρωταγωνιστές τους Δημήτρη Παπαμιχαήλ και Γκέλυ Μαυροπούλου.

1963: Ο συγγραφέας παρουσιάζει στο θέατρο «Κατερίνας» τη θρυλική κωμωδία του «Η χαρτοπαίχτρα» με τον θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη σε μία εκπληκτική διανομή: Κατερίνα Ανδρεάδη, Σαπφώ Νοταρά, Σπύρος Μουσούρης, Γιώργος Κωνσταντίνου, Έλλη Φωτίου και Στέφανος Ληναίος σημειώνοντας ρεκόρ παραμονής έργου στην ελληνική σκηνή την εποχή εκείνη! Την επόμενη χρονιά, μεταφέρεται στον κινηματογράφο από τη Φίνος Φιλμ, σε σενάριο-σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη, με πρωταγωνιστές τους Ρένα Βλαχοπούλου, Λάμπρο Κωνσταντάρα, Κώστα Βουτσά και Σαπφώ Νοταρά.

1964: Μία ακόμη κωμωδία του συγγραφέα μεταφέρεται στον κινηματογράφο: «Ο εαυτούλης μου» από τη Νόβακ Φιλμ, σε σενάριο-σκηνοθεσία Ορέστη Λάσκου, με πρωταγωνιστές τους Λάμπρο Κωνσταντάρα και Μπεάτα Ασημακοπούλου.

1965: Η κωμωδία «Φωνάζει ο κλέφτης» μεταφέρεται στον κινηματογράφο από τη Φίνος Φιλμ, σε σενάριο-σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη, με πρωταγωνιστές τους Ντίνο Ηλιόπουλο, Ρένα Βλαχοπούλου και Διονύση Παπαγιαννόπουλο.

1965-67: Η κωμωδία «Ξύπνα Βασίλη», η πολιτική σάτιρα με την οποία ο Ψαθάς καυτηριάζει τις πολιτικές ιδεολογίες που υπόκεινται σε μεταστροφές, ανεβαίνει στο θέατρο «Γκλόρια» από το θίασο του Ντίνου Ηλιόπουλου σημειώνοντας τεράστια επιτυχία με νέο ρεκόρ παραστάσεων και παραμονής έργου στην ελληνική σκηνή.

1966: Ο Ψαθάς σε ώριμη πλέον ηλικία, αναγνωρισμένος ως απαράμιλλος ευθυμογράφος και θεατρικός συγγραφέας, αλλάζει θέμα και ύφος γραφής και σκύβοντας κατανυκτικά στη μοίρα των ανθρώπων της ιδιαίτερης πατρίδας του, συγγράφει το βιβλίο «Γη του Πόντου». Ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο από τη ζωή, τους διωγμούς και την αντίσταση των αγωνιστών του Πόντου, 500 σελίδων με χαρακτήρα αυτοβιογραφικό που χαρακτηρίστηκε από τον Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο ως «Η Βίβλος του Ποντιακού Ελληνισμού».

1967: Η κωμωδία «Ο αχόρταγος» μεταφέρεται στον κινηματογράφο, σε παραγωγή Διονύση Κουρουνιώτη, σκηνοθεσία Ντίμη Δαδήρα, με πρωταγωνιστές τους Γιάννη Γκιωνάκη, Διονύση Παπαγιαννόπουλο, Μάρω Κοντού.

1967-70: Το καθημερινό μαχητικό χρονογράφημα του Δημήτρη Ψαθά στην εφημερίδα «Τα Νέα» (όπου στη στήλη του «Εύθυμα και Σοβαρά» καυτηριάζει τα «κακώς κείμενα» του δημόσιου βίου) προκαλεί την οργή και τη σύλληψή του από τη δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967. Αρχικά κρατήθηκε σε περιορισμό σε στρατόπεδο στο Γουδή και σε ξενοδοχείο στο Πικέρμι  μαζί με κορυφαίους παράγοντες της πολιτικής ζωής του τόπου, μεταξύ αυτών ο Γέρος της Δημοκρατίας, Γεώργιος Παπανδρέου. Όταν ο Ψαθάς αφήνεται ελεύθερος από την κράτηση, τίθεται σε κατ’ οίκον περιορισμό, ενώ τα «Νέα» κυκλοφορούν υπό καθεστώς σκληρής λογοκρισίας, τα όργανα της οποίας απαιτούσαν να συνεχίσει να υπάρχει το χρονογράφημά του στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας, απειλώντας πως διαφορετικά θα την έκλειναν. Μην μπορώντας να αγνοήσει την τύχη τόσων άλλων συναδέλφων του, ο Ψαθάς συνέχισε να γράφει.

1968-70: Τα δύο επόμενα χρόνια, ωστόσο (1968-1970), ως ένδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στη δικτατορία και την αυστηρή λογοκρισία, διακόπτει κάθε επαφή με τη δημοσιογραφία. Αρθείσης της λογοκρισίας ξαναγυρίζει στη στήλη του και συνεχίζει τον αγώνα του κατά της δικτατορίας. Το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel αναδημοσιεύει μεταφρασμένο το χρονογράφημά του «Προτιμώ …κουλούρια» (Τα Νέα, 10.8.1971) ως χαρακτηριστικό του αγώνα των Ελλήνων δημοσιογράφων κατά της χούντας.

1968: Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, στρέφεται σε πιο ανώδυνα θέματα στο θέατρο και παρουσιάζει την κωμωδία του «Προίκα μου αγαπημένη» στο θέατρο «Αμιράλ», με το θίασο της Σμαρούλας Γιούλη-Γιώργου Πάντζα-Γιάννη Βογιατζή και σκηνοθεσία Κωστή Μιχαηλίδη.

1969: Η κωμωδία «Ξύπνα Βασίλη» μεταφέρεται στον κινηματογράφο από τη Φίνος Φιλμ, σε σενάριο-σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη, με πρωταγωνιστές τους Γιώργο Κωνσταντίνου, Έλενα Ναθαναήλ, Αλέκο Αλεξανδράκη, Τασσώ Καββαδία.

1969-70 Τη σεζόν αυτή παρουσιάζεται στον κινηματογράφο μία νέα μεταφορά της θρυλικής του κωμωδίας «Το στραβόξυλο», σε σενάριο-σκηνοθεσία Ορέστη Λάσκου, με πρωταγωνιστές τους Γιάννη Γκιωνάκη, Ανδρέα Μπάρκουλη και Κατερίνα Γιουλάκη.

1970: Ο Δημήτρης Ψαθάς παρουσιάζει στο θέατρο «Φλορίντα» τη νέα του κωμωδία «Οι ατίθασοι» με τον θίασο Νίκου Ρίζου-Κώστα Βουτσά-Μάρως Κοντού-Νόνικας Γαληνέα σε σκηνοθεσία Δημήτρη Νικολαϊδη.

1972: Η “Μαντάμ Σουσού”, το έργο-θρύλος του Δημήτρη Ψαθά μεταφέρεται για πρώτη φορά στην τηλεόραση: Η πρώτη τηλεοπτική μεταφορά της, πραγματοποιείται σε σενάριο του ιδίου του συγγραφέα της και σε σκηνοθεσία του Μήτσου Λυγίζου. Η σειρά προβλήθηκε σε ασπρόμαυρο σήριαλ 65 επεισοδίων από την ΥΕΝΕΔ, σε παραγωγή Γιώργου Ράλλη. Στο ρόλο της Σουσούς η αξέχαστη Άννα Παϊταζή, με Παναγιωτάκη τον Ιάκωβο Ψαρρά και Καντακουζηνό τον Δημήτρη Καλλιβωκά. Η σειρά δυστυχώς δεν σώζεται στις μέρες μας. Όμως το 1982-1983 ακολουθεί μία δεύτερη εξίσου επιτυχημένη τηλεοπτική μεταφορά της Σουσούς από την ΕΤ2, σε σκηνοθεσία Θανάση Παπαγεωργίου, σε 26 έγχρωμα επεισόδια. Στο ρόλο της θρυλικής «πυργοδέσποινας του Βούθουλα» η Άννα Παναγιωτοπούλου, Παναγιωτάκης ο Θανάσης Παπαγεωργίου, Καντακουζηνός ο Άγγελος Αντωνόπουλος.

1973: Νέα κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά παρουσιάζεται στο θέατρο «Απόλλων», «Ο αφελής» με πρωταγωνιστή τον Γιάννη Γκιωνάκη.

1974: Η κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά «Το ανθρωπάκι» ανεβαίνει στο θέατρο «Μπρόντγουαιη» από το θίασο του Γιάννη Γκιωνάκη, σε σκηνοθεσία Μήτσου Λυγίζου.

1975: Ο Δημήτρης Ψαθάς υπογράφει το σενάριο για την τηλεοπτική μεταφορά των best-sellers του «Η Θέμις έχει κέφια» και «Η Θέμις έχει νεύρα» που τον καθιέρωσαν στο λογοτεχνικό στερέωμα το 1937 και τον έκαναν γνωστό. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συγγραφέας στη νέα του αυτή συνεργασία στην τηλεόραση συμμετέχει ενεργά όχι μόνο γράφοντας το σενάριο αλλά επιλέγοντας τους ηθοποιούς και παρακολουθώντας τα γυρίσματα. Η σειρά προβλήθηκε από την κρατική τηλεόραση σε τέσσερις κύκλους και ολοκληρώθηκε σε συνολικά 108 επεισόδια (με τους τίτλους «Η Θέμις έχει κέφια» (1975), «Η Θέμις έχει νεύρα» (1975), «Ορκίζομαι να είπω την αλήθειαν» (1976) και «Χωρίς φόβο και πάθος» (1977) σε σκηνοθεσία Μήτσου Λυγίζου, τηλεσκηνοθεσία Πώλ Σκλάβου, με τον αξέχαστο Τάκη Μηλιάδη στον ρόλο του προέδρου του δικαστηρίου. Σπουδαίοι ηθοποιοί παρέλασαν στους ρόλους των κατηγορουμένων και μαρτύρων, όπως η Μαρίκα Νέζερ, ο Νίκος Σταυρίδης η Λήδα Πρωτοψάλτη και άλλα κορυφαία ονόματα του ελληνικού θεάτρου. Η σειρά αυτή που γνώρισε πρωτοφανή επιτυχία, δυστυχώς δεν σώζεται.

1976: Στις αρχές της χρονιάς αυτής ο Δημήτρης Ψαθάς μεταπηδά από τα «Νέα» στη νεοσύστατη εφημερίδα «Ελευθεροτυπία». Η μεταγραφή του θεωρήθηκε ως η μεγαλύτερη μεταγραφή που έγινε ποτέ στον ελληνικό Τύπο! Αξίζει να σημειωθεί πως ο Δημήτρης Ψαθάς ως δημοσιογράφος παρέμεινε στις επάλξεις για περισσότερο από 54 χρόνια (1925-1979), δίνοντας με το καθημερινό του χρονογράφημα τη μάχη του με τα «κακώς κείμενα».

1978: Ο κρατικός εκδοτικός οίκος της Ρουμανίας μεταφράζει και εκδίδει τη «Μαντάμ Σουσού». Η πρώτη έκδοση κυκλοφόρησε σε 60.000 αντίτυπα, σημειώνοντας τεράστια απήχηση στο ρουμανικό αναγνωστικό κοινό.

1979: Ο Θύμιος Καρακατσάνης ιδρύει τη «Νέα Ελληνική Σκηνή» και ανεβάζει το αριστούργημα του Δημήτρη Ψαθά, «Φον Δημητράκης», στο θέατρο «Αλάμπρα», σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα. Μαζί του ένα λαμπρό επιτελείο ηθοποιών: Ηλίας Λογοθέτης, Τίμος Περλέγκας, Μάρθα Βούρτση, Τιτίκα Βλαχοπούλου, Αθηνά Ζαφόλια. Πανηγυρική πρεμιέρα ορίζεται η 10η Οκτωβρίου 1979, αφιερωμένη στην «Αντίσταση». Σύσσωμος ο πολιτικός και πνευματικός κόσμος δίνει το παρών σε μία κατάμεστη πλατεία που αποθεώνει τον Δημήτρη Ψαθά. Ένα μήνα περίπου μετά, στις 13 Νοεμβρίου του 1979 ο Δημήτρης Ψαθάς πεθαίνει ξαφνικά από καρδιακή προσβολή ακριβώς τη χρονική στιγμή που γνώρισε τη μεγαλύτερη αναγνώριση μαζί με τη λατρεία του κοινού του. Η Ελλάδα θρηνεί το χαμό του… Το τελευταίο του χρονογράφημα με τίτλο «Άλλοτε και τώρα…»  δημοσιεύτηκε την επόμενη μέρα 14.11.1979 στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία». Το τέλος του σήμανε και το τέλος του παραδοσιακού χρονογραφήματος.

Μετά το θάνατο του συγγραφέα κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά τα αγαπημένα χρονογραφήματά του σε τρεις συλλογές με τους τίτλους «Στο καρφί και στο πέταλο» (1999), «Στου κουφού την πόρτα» (2000) και «Το εύθυμο καρνέ» (2001) καθώς και η σειρά των Απάντων του από τις Εκδόσεις Μαρίας Δ. Ψαθά. Μέχρι και σήμερα, με την άξια προσπάθεια που κάνουν η Μαρία Ψαθά και η Λένα Νίτσου, τα διαχρονικά έργα του Δημήτρη Ψαθά, συνεχίζουν να διαβάζονται και να γίνονται θεατρικές παραστάσεις με τεράστια επιτυχία. Ο Δημήτρης Ψαθάς, όχι μόνο δεν ξεχάστηκε, αλλά είναι κάθε χρονιά, πιο επίκαιρος από ποτέ!

Ψαθάς στην Άνδρο: Διήμερο αφιέρωμα από τη Θεατρική Ομάδα Γαυρίου

 

[crp[