Πρεμιέρα στην Ερμούπολη της Σύρου, στο κατάμεστο Θέατρο Απόλλων, έκανε η παράσταση Ο καιρός των χρυσανθέμων του Μάνου Ελευθερίου σε σκηνοθεσία της Κίρκης Καραλή. Οι θεατές της παράστασης, που αφιερώθηκε από τους συντελεστές, στον σπουδαίο συγγραφέα που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ερμούπολη, της επεφύλαξαν ιδιαιτέρως ζεστή υποδοχή, πολλές αυλαίες και παρατεταμένα χειροκροτήματα. Το ίδιο συνέβη και την επόμενη μέρα, η Σύρος τίμησε με το παραπάνω τον Καιρό των Χρυσανθέμων και είμαι βέβαιος ότι θα γέμιζε το θέατρο και τρίτη μέρα! Η μεγάλη προσέλευση του κόσμου και τις δύο μέρες, είναι η απόδειξη ότι το θεατρόφιλο κοινό της Ελλάδας, θέλει να βλέπει καλές παραστάσεις, πόσο μάλλον όταν έχουν άμεση σχέση με τον τόπο τους. Ο καιρός των χρυσανθέμων με πρωταγωνιστές τους (αλφαβητικά) Κώστα Κάππα, Αλίνα Κοτσοβούλου, Δημήτρη Μαύρο, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Ολυμπία Σκορδίλη, Ελένη Τσεφαλά, Γιώργο Ψαλτου και τον Σταμάτη Τζελέπη, αναφέρεται στην Ευαγγελία Παρασκευοπούλου και το θίασό της που έρχονται στη Σύρο, να δώσουν παράσταση στο Θέατρο Απόλλων το 1896. Ποια ήταν όμως η Ευαγγελία Παρασκευοπούλου;
Η Ευαγγελία Παρασκευοπούλου ήταν Ελληνίδα ηθοποιός και από τις πρώτες μεγάλες “κυρίες” και πρωταγωνίστριες του ελληνικού θεάτρου που μεσουράνησε στη τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα. Γεννήθηκε το 1865 και πέθανε στις 19 Ιανουαρίου 1938. Στη θεατρική σκηνή πρωτοεμφανίστηκε στη Χίο το 1881. Δύο χρόνια αργότερα ήρθε στην Αθήνα όπου και προσλήφθηκε στο θίασο των αδελφών Ταβουλάρη. Τότε παντρεύτηκε τον επίσης ηθοποιό Νικόλαο Παρασκευόπουλο. Διακρίθηκε αμέσως κυρίως σε τραγικούς και δραματικούς ρόλους. Διακρίνοντας το ταλέντο της ο Νικόλαος Λεκατσάς την προσέλαβε στο θίασό του και της ανέθεσε όλους τους γυναικείους τραγικούς πρωταγωνιστικούς ρόλους των έργων που ανέβαζε.
Μεγάλες της επιτυχίες ήταν η Φαύστα, η Κυρία με τις καμέλιες, η Κοντέσσα Βαλέραινα και ο Άμλετ, που ερμήνευσε το 1904. Εκείνη την εποχή, το θεατρόφιλο κοινό είχε χωριστεί σε Παρασκευοπουλιστές” και σε “Βερωνιστές“, τους θαυμαστές δηλαδή της επίσης μεγάλης κυρίας του Θεάτρου, Αικατερίνης Βερώνη. Η Ευαγγελία Παρασκευοπούλου αποσύρθηκε από το θέατρο το 1910, κάνοντας λίγο αργότερα κάποιες έκτακτες εμφανίσεις. Πέθανε σχεδόν ξεχασμένη από όλους, παρόλο που είχε χαρακτηριστεί ως Ελληνίδα Σάρα Μπερνάρ.
Η Ευαγγελία Παρασκευοπούλου ήξερε να προκαλεί την προσοχή και να γοητεύει το κοινό. Έβγαζε λόγους και δεν σταματούσε να διαφημίζει ακόμα και την κάθε της αδιαθεσία (και είχε πολλές!). Διαβάζουμε σε εφημερίδα της εποχής: Την προχθεσινή τελειότατη παράσταση, διεξήγαγε πάσχουσα από νευραλγία και πυρετό. Δεν είναι εντελώς καλά, αλλά δεν θα λείψει κι απόψε από τη σκηνή κάνοντας κατάχρηση των δυνάμεών της. Το χαρακτηριστικό της ιδίωμα ήταν η απαγγελία της. Δεν ήταν φυσική, αλλά ούτε ψεύτικη. Ήταν κάτι ανάμεσα. Δεν είχα καμία σημασία για εκείνη οι λέξεις, οι φράσεις, τα κόμματα και οι τελείες. Όλα τα έλεγε στον ίδιο τόνο, χωρίς να αναπνεύσει. Η Παρασκευοπούλου είχε έναν εχθρό, την καθαρεύουσα γλώσσα. Οι παραστάσεις της ήταν με γλώσσα καθαρεύουσα κι αυτό δημιουργούσε προβλήματα. Ο Κωστής Παλαμάς έγραψε στην Εστία το 1893, ότι η γλώσσα αυτή, ακουόμενη από την ελληνική σκηνή, είναι ύβρις προς την Τέχνη…
Η ζωή της ήταν η έμπνευση για να γράψει ο Μάνος Ελευθερίου το έργο του “Ο καιρός των χρυσανθέμων”.
Γνώμη μου: H Kίρκη Καραλή σκηνοθέτησε μια παράσταση με φλογερή ατμόσφαιρα που -παρά τις δυσκολίες που έχει κάθε πρεμιέρα- είχε αδρότητα, φροντίδα και πνευματική ευγένεια. Δεν υπάρχει καμια αμφιβολία ότι η νέα σκηνοθέτιδα έχει γνήσιο ταλέντο και περιμένουμε από εκείνη κάθε φορά, το αρτιότερο θεατρικό της έργο. Φτάνει να ακολουθήσει το σωστό δρόμο που τώρα ακολουθεί, πέρα από τα τετριμμένα. Χαρακτηριστικές πινελιές -όπως η χορογραφημένη κίνηση των ηθοποιών και το στοπ καρέ των ηρώων με τις αληθινές τους σκέψεις- αποτελούν τα δυνατά στοιχεία της παράστασης, που δεν κάνει τον θεατή να “δονείται” αλλά δεν τον απωθεί κιόλας. Το αντίθετο συμβαίνει, τονίζοντας περισσότερο τα ποιητικά παρά τα ρεαλιστικά στοιχεία, η σκηνή του θεάτρου γίνεται ένας κόσμος ονείρου μιας άλλης εποχής που γοητεύει. Tο έργο δεν θα αργήσει να πάρει το δρόμο του, όταν θα παρουσιαστεί -ελπίζουμε- και στην Αθήνα. Το γεμάτο θέατρο Απόλλων στη Σύρο -που το κοινό της περιφέρειας είναι πιο απαιτητικό- ήταν η απόδειξη ότι αξίζει να ζήσουμε τον καιρό των χρυσανθέμων και σε Αθηναϊκή σκηνή.
Ο καιρός των χρυσανθέμων ερμηνεύτηκε από θίασο που αποτελεί μια πειστική ομάδα. Οι ηθοποιοί ανταποκρίθηκαν ικανοποιητικά στις αξιώσεις του ρόλου τους με δημιουργική αφομοίωση του κειμένου. Η Αλίνα Κοτσοβούλου -που μαζί με την Κίρκη Καραλή έκαναν τη θεατρική διασκευή- είχε την αισθαντικότητα μιας μεγάλης θεατρίνας στη σκηνή και στα παρασκήνια, όπως ήταν η Παρασκευοπούλου, ο Δημήτρης Μαύρος είναι κάθε φορά καλύτερος και αρτιότερος, η Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου αφήνει το ερμηνευτικό της στίγμα σε κάθε παράσταση που συμμετέχει, ο Κώστας Κάππας είχε καλές στιγμές ως αφηγητής, ο Σταμάτης Τζελέπης έχει τη θεατρική πείρα που απαιτεί ο ρόλος του και η Ολυμπία Σκορδίλη ήταν η ευχάριστη έκπληξη της παράστασης. Της ταιριάζει πάρα πολύ αυτή η εποχή, είναι λες και βγήκε από πίνακα του περασμένου αιώνα. Άξιοι στους ρόλους τους η Ελένη Τσεφαλά και ο Γιώργος Ψάλτου. Τα εντυπωσιακά κοστούμια, παραχώρηση από το Εθνικό Θέατρο, αποδίδουν επιτυχημένα την ατμόσφαιρα της εποχής
Φεύγοντας από την παράσταση, λίγο το κείμενο, λίγο η απουσία του Μάνου Ελευθερίου, λίγο το γεγονός ότι είμαστε στη Σύρο, ένιωθα σαν να ήμουν κομμάτι εκείνης της εποχής, εκείνου του θιάσου και σιγοτραγουδούσα το υπέροχο τραγούδι που έγραψε ειδικά για την παράσταση η Αλίνα Κωτσοβούλου: …Στον καιρό των χρυσανθέμων, έχω στέμμα χωρίς θρόνο, είμαι τρόπαιο πολέμων, έχω λάφυρο τον πόνο…
Η αφίσα της παράστασης δίπλα στην προτομη της Ελένης Παπαδάκης, στο εξωτερικό του θεάτρου
Το Cosmopoliti που πάει παντού -και μεταφορικά και ως φυσική υπόσταση- ήταν στην πρεμιέρα της παράστασης και σας έχουμε άφθονο φωτογραφικό αποκλειστικό υλικό. Στη φωτό πάων ο θίασος με φόντο το θέατρο Απόλλων.
Αλίνα Κοτσοβούλου, Γιώργος Ψαλτου, Σταμάτης Τζελέπης, Ελένη Τσεφαλά, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Ολυμπία Σκορδίλη, Δημήτρης Μαύρος. Κώστας Κάππας
Ολυμπία Σκορδίλη, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Δημήτρης Μαύρος και σε πρώτο πλάνο τα χρυσάνθεμα…
Δημήτρης Μαύρος
Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου
Κώστας Κάππας, Ολυμπία Σκορδίλη, Δημήτρης Μαύρος, Αλίνα Κοτσοβούλου
Ολυμπία Σκορδίλη
Μια …συνάντηση που δεν έγινε ποτέ στην πραγματικότητα! Η Ελένη Παπαδάκη και η Ευαγγελία Παρασκευοπούλου… δηλαδή η προτομή της Παπαδάκη και η Αλίνα Κοτσοβούλου που υποδύεται την Παρασκευοπούλου στην παράσταση
Δημήτρης Μαύρος, Κώστας Κάππας, Αλίνα Κοτσοβούλου, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Ολυμπία Σκορδίλη, Γιώργος Ψάλτου
Ολυμπία Σκορδίλη, Δημήτρης Μαύρος
Με την Ολυμπία Σκορδίλη και τον Δημήτρη Μαύρο… στον καιρό των χρυσανθέμων!
Ελένη Τσεφαλά, Γιώργος Ψάλτου, Σταμάτης Τζελέπης, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Ολυμπία Σκορδίλη, Δημήτρης Μαύρος, Κώστας Κάππας, Αλίνα Κοτσοβούλου
Φωτογραφικά στιγμιότυπα από την παράσταση
Ποιος μας φυλάκισε σε αυτό το σώμα που δεν έμαθε τίποτε και πάνω σε αυτό το τίποτε προχώρησε και με αυτό το τίποτε έφτιαξε όσα μπόρεσε…
Σταμάτης Τζελέπης
Αλίνα Κοτσοβούλου, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου
Ελένη Τσεφαλά, Γιώργος Ψάλτου, Σταμάτης Τζελέπης, Δημήτρης Μαύρος
΄Ηρθε η ώρα μου να λάμψω, να φανώ…
Οι ηθοποιοί παλεύουν συνέχεια με τρία θηρία… με το κοινό, με τους συναδέλφους και τον εαυτό τους. Και τα τρία είναι το ίδιο αιμοβόρα και μισητά!
Στο χιόνι γράφω τ’ όνομά μου, να μην λησμονηθεί η γενιά μου… Στον καιρό των χρυσανθέμων, των παλιών και των χαμένων, είδα την καταστροφή μου, όλα λάθος στη ζωή μου…
Ο ρόλος θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά από εσάς, ακόμη κι αν ξεχαστεί για λίγο διάστημα, δεν πρόκειται να χαθεί ποτέ…
Λίγα λόγια για το ιστορικό θέατρο Απόλλων
Τo Θέατρο Απόλλων κατασκευάστηκε το 1862-1864 σε σχέδια του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα Πιέτρο Σαμπό και η σχεδίαση του είναι επηρεασμένη από τέσσερα τουλάχιστον ιταλικά πρότυπα. Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου, το θέατρο κακοποιείται, γίνεται κινηματογράφος και στα χρόνια που ακολουθούν δεν θα έρθει ποτέ ξανά στην αρχική του κατάσταση. Η γενική του επισκευή άρχισε τελικά το 1970 και προκάλεσε μεγάλη αλλοίωση στο εσωτερικό του. Το θέατρο επαναλειτούργησε για πρώτη φορά το 1991.
Τις νέες οροφογραφίες φιλοτέχνησε το 1998 ο Δημήτρης Φόρτσας. Οι εργασίες αποκατάστασης ολοκληρώθηκαν το 2000, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Πέτρου Πικιώνη, εγκεκριμένα από το Υπουργείο Πολιτισμού, υπό την επίβλεψη και την συμβολή των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου. Η χωρητικότητα του θεάτρου σήμερα είναι 350 άτομα. Από το 2002, λειτουργεί στο χώρο του Θεάτρου ο «Χώρος Αναμνήσεων του Θεάτρου Απόλλων», με διάφορα εκθέματα, όπως αφίσες, κοστούμια διαφόρων παραστάσεων και άλλα.
Ο καιρός των χρυσανθέμων
Παίζουν (αλφαβητικά): Κώστας Κάππας, Αλίνα Κοτσοβούλου, Δημήτρης Μαύρος, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Ολυμπία Σκορδίλη, Ελένη Τσεφαλά, Γιώργος Ψάλτου
Συμπράττει ο Σταμάτης Τζελέπης.
Θεατρική διασκευή: Αλίνα Κοτσοβούλου – Κίρκη Καραλή
Σκηνοθεσία: Κίρκη Καραλή
Art direction/Σκηνικός χώρος: Σέργιος Κο
Κίνηση: Κωνσταντίνος Παπανικολάου
Ενδυματολογία: Μαργαρίτα Κωνσταντινίδου
Ηχητικό περιβάλλον: Αλέξανδρος Κόνιαρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Clive Sargent
Φωτογραφίες: Σταύρος Χαμπάκης
Επικοινωνία : Άντζυ Νομικού
Oργάνωση παραγωγής: Λευτέρης Πλασκοβίτης
Παραγωγή: K2L ΑΛΦΑ-ΙΔΕΑ Ε.Ε
