Η φιλία είναι η μόνη περιουσία που μας έχει μείνει αυτή την\ δύσκολη εποχή. Μην ξεγελιέστε με τους έρωτες και τα λουλούδια. Δεν κρατάνε για πάντα. Έρχεται μια στιγμή που χτυπάς το κεφάλι σου στον τοίχο και αναρωτιέσαι πως ήταν δυνατό να είχες ποντάρει σε ένα τόσο ασταθές πράγμα όπως ο έρωτας. Σου παίρνει όλη την ενέργεια, πολλές φορές και τα λεφτά και δεν σου επιστρέφει πίσω τίποτα. Και το χειρότερο είναι πως πρέπει πάντα εσύ να τροφοδοτείς αυτόν τον έρωτα, να είσαι πάντα εσύ που θα κουβαλάς το κάρβουνο για τη φωτιά…
Με τον Γιώργο Ευσταθίου και τον Γιώργο Χρονά που βλέπετε σε αυτή τη φωτογραφία είμαστε φίλοι 40 χρόνια. Για ένα διάστημα υπήρξαμε και συγκάτοικοι, σε μια μονοκατοικία στον περιφερειακό του Φιλοπάππου. Αρχικά την είχαμε νοικιάσει με τον Ευσταθίου. Ήταν ένα μεγάλο σπίτι και ο καθένας είχε το δικό του δωμάτιο, αλλά το σπουδαιότερο ήταν ότι είχε τηλέφωνο, πράγμα δύσκολο για εκείνη την εποχή. Ο Ευσταθίου ήταν ο ιδανικός συγκάτοικος, ήταν ήσυχος, διακριτικός, φρόντιζε να είναι όλα καθαρά και τακτοποιημένα, ήταν καταπληκτικός μάγειρος και έδινε το νοίκι στην ώρα του. Εκεί έζησε ο καθένας μας τις ερωτικές του ιστορίες, εκεί κλάψαμε, γελάσαμε, τραγουδήσαμε, μεταμφιεστήκαμε, φιλοξενήσαμε φίλους και έρωτες. Εκεί διαβάσαμε τα αγαπημένα μας βιβλία, γράψαμε στίχους, ονειρεύτηκαμε.
Ενα απόγευμα μπαίνει ο Ευσταθίου “Ετοιμάσου” μου λέει, “θα πάμε να γνωρίσεις τον Γιώργο Χρονά. Θα είναι και ο Τσαρούχης εκεί”. Γινόταν λαϊκό προσκύνημα. Σε ένα τραπέζι, καθισμένος ο Τσαρούχης με ένα ψαλίδι στο χέρι, έκοβε αγγέλους από χαρτόνι, τους ζωγράφιζε από πάνω και τους έκανε δώρο στους παρισταμένους. “Θέλω κι εγώ! Θέλω κι εγώ!” του έλεγαν όλοι. Γυρίζει σε εμένα “Εσύ δεν θέλεις;” “Θέλω αλλά ντρέπομαι να ζητήσω” του λέω. “Άμα δεν ζητήσεις, δεν λαμβάνεις” ήταν η απάντηση του και ο Χρονάς που ήταν δίπλα μου ξέσπασε σε γέλια.
Ήρθε να μείνει μαζί μας, τρείς Γιώργηδες, ο καθένας με την τρέλα του. Στην αρχή τον έβλεπα με δέος. Μέχρι τότε, συνηθισμένος στη “δημιουργική τεμπελιά” που μας είχε διδάξει ο Μάνος Χατζιδάκις, νόμιζα πως ποιητής είναι αυτός που κάθεται με τις ώρες και περιμένει να του έρθει η έμπνευση. Ο Χρονάς όμως δεν ήταν έτσι. Ξύπναγε από τις έξι, έπαιρνε αντίτυπα του βιβλίου του – εκείνη την εποχή είχαν κυκλοφορήσει τα “Μαύρα τακούνια”- έφευγε από το σπίτι και δεν ξαναγύριζε αν δεν τα είχε πουλήσει όλα. Τα βράδια καθόταν και απομαγνητοφωνούσε τα “Σχόλια του Τρίτου” με τον Μάνο Χατζιδάκι. Αν περνούσες μπροστά από το δωμάτιό του μπορούσες να ακούσεις την ιδιότυπη φωνή του Χατζιδάκι να λέει ξανά και ξανά τις ίδιες φράσεις μέχρι να τις καταγράψει.
Σιγά-σιγά γνωριστήκαμε καλύτερα, κατάλαβα ότι αυτή η συνεχής απασχόληση του με δουλειές και γραψίματα ήταν το αντίδοτο σε μια βαθιά μελαγχολία που τον περιβάλλει ακόμα και στις πιο χαρούμενες στιγμές. Μια μέρα ήρθε σπίτι με ένα πανέμορφο αγόρι. “Αυτός είναι ο φίλος μου, ο Γιώργος Πανόπουλος. Είναι από την Αρκαδία, όπως κι εγώ!” μας είπε με καμάρι και το τρίο των Γιώργηδων έγινε κουαρτέτο. Ο Πανόπουλος ήταν ένα ήσυχο παιδί, με ρομαντική διάθεση και πηγαίο χιούμορ. Τον θυμάμαι τα καλοκαίρια με ένα ψάθινο καπέλο, να έρχεται να πάρει τον Χρονά, και το τρανταχτό του γέλιο να γεμίζει το σπίτι. Διάβαζε πολύ και ήταν ενημερωμένος για τα καλλιτεχνικά πράγματα περισσότερο από εμάς που μας άρεσαν οι παραδοσιακές αξίες. Πηγαίναμε όλοι μαζί στο Ηρώδειο και επειδή δεν είχαμε λεφτά ανεβαίναμε ένα δρομάκι και φτάναμε επάνω ψηλά, στο άνω διάζωμα, και από εκεί βλέπαμε τις παραστάσεις και γνωρίζαμε και άλλους σαν κι εμάς που ήταν άφραγκοι και φιλότεχνοι.
Ξαναβρεθήκαμε πριν μέρες στο Ζόναρς. Ο Χρονάς μας έφερε δώρο το καινούργιο τεύχος της Οδού Πανός, ένα από τα μακροβιότερα περιοδικά λογοτεχνίας που κυκλοφορούν στην Ελλάδα. Ο χώρος και ο χρόνος της συνάντησης δεν ήταν τυχαίος. Τα τελευταία χρόνια, ο Ευσταθίου γράφει και δημοσιεύει στο facebook κάτι υπέροχα ποιήματα, γεμάτα δύναμη και ευαισθησία. Είναι το μόνο κέρδος του από έρωτες που φύγαν και περάσανε σαν τα τρελλά πουλιά.
Κάναμε λοιπόν μια μικρή συνομωσία και τον καλέσαμε σε αυτόν το χώρο με τη διακριτική πολυτέλεια που ξέρουμε πόσο απολαμβάνει, για να του ζητήσουμε να τα εκδόσει. Τον παρατηρώ με το ίδιο δέος όπως όταν τον πρωτογνώρισα. Αυτή τη φορά όχι για την εργατικότητά του, αλλά γιατί πλέον, μπορώ να το πω καθαρά και χωρίς ίχνος υπερβολής, ο Χρονάς είναι ο σπουδαιότερος εν ζωή Ελληνας ποιητής. Δεν χρειάστηκε να πούμε πολλά. Μόλις ξεκινήσαμε να του λέμε ότι ο Ευσταθίου γράφει πολύ ωραία ποιήματα, “το ξέρω, τα διαβάζω, θα τα εκδόσω”, μας λέει και ανοίγει τον κατάλογο. Πανευτυχείς πίνουμε κρασί και ευχόμαστε στη φιλία, που όταν αντέχει, μπορεί να κάνει θαύματα. Δεν προλαβαίνουμε να πούμε τις αναμνήσεις μας και έρχονται στην παρέα ο Χάρης Κωνστάντιος και ο Αλέξανδρος Αλεξάνδρου, καινούργιοι φίλοι μας. Βγάζουμε αναμνηστική φωτογραφία. Ποιος ξέρει; Μετά από χρόνια αυτή η φωτογραφία μπορεί να έχει ιστορική αξία. Εμείς πάντως περιμένουμε με αγωνία να κυκλοφορήσει το βιβλίο με τα ποιήματα του Γιώργου Ευσταθίου που θα έχει τον τίτλο “Η τρυφερότητα των άκρων”…
Βαρέθηκα το μέσα... αποφάσισα να βγαίνω μέσα στην παύρη νύχτα, να βλέπω λίγη κίνηση του δρόμου, να συναντάω ανθρώπους, να φεύγει λίγο το μυαλό... ότι βλέπω, ότι σκέφτομαι, ότι μου αρέσει, θα το γράφω το βράδυ και κάθε βράδυ στην cosmopoliti... εκεί μπορείτε να ακούτε "το τρίτο στεφάνι" του Κώστα Ταχτσή, τραγούδια σε αποκλειστική πρώτη μετάδοση, παρουσιάσεις βιβλίων και παραστάσεων... ευχαριστώ Χριστίνα Πολίτη, που με έβγαλες από το σπίτι και με έκανες cosmopoliti!
Σχόλια για αυτό το άρθρο
Κλείστε διακόπες με σκάφος απο την BednBlue.com και λάβετε έκπτωση χρησιμοποιώντας το κούπονι: cosmopoliti
Σχόλια για αυτό το άρθρο