Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης και η “Κλίμαξ” για τον Παράδεισο

Ο άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, που είναι πιο πολύ γνωστός ως ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακας, δεν είναι ακριβώς γνωστό που γεννήθηκε. Κατά τις πιθανολογίες βέβαια του Δημητρίου Ροστοβίας, ο άγιος Ιωάννης καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη, στην οποία και σπούδασε, ως τέκνο του Ξενοφώντος και της Μαρίας. Άλλοι όμως ερευνητές υποθέτουν ότι καταγόταν πιθανότατα από την περιοχή της Παλαιστίνης ή της Αιγύπτου, εφόσον στην ηλικία των δεκαέξι μόλις ετών ανέβηκε στο όρος Σινά, για να γίνει μοναχός. Άγνωστος όμως δεν είναι μονάχα ο τόπος, αλλά και ο χρόνος της γέννησης του αγίου, όπως επίσης και του θανάτου του. Άλλοι, υποστηρίζουν ότι ο άγιος έδρασε μεταξύ των ετών 525 και 600 μ.Χ. Άλλοι τοποθετούν τη γέννηση του αγίου προ του 579 μ.Χ. και το θάνατό του γύρω στο 649 μ.Χ. Πιθανότερο όμως φαίνεται να γεννήθηκε κατά το 525 μ.Χ. και να εκοιμήθη κατά το 610 μ.Χ. ή ίσως και λίγο αργότερα. Όπως και να έχει το πράγμα πάντως, ένα οπωσδήποτε είναι βέβαιο, το ότι ο άγιος μορφώθηκε κατά την παιδική και νεανική ηλικία του πάρα πολύ και για το λόγο αυτό χαρακτηρίσθηκε αργότερα, εξαιτίας των συγγραμμάτων του, όχι μονάχα ως “νέος Μωυσής”, ως σχεδιάσας την “θεοτύπωτον νομοθεσίαν και θεωρίαν”, δηλαδή, την Κλίμακα, αλλά και ως “σχολαστικός”, εξαιτίας της μεγάλης σχολαστικότητας, με την οποία επεξεργάζεται τα θέματά του ή σωστότερα ακρίβειας. Παρά τη μεγάλη σοφία του όμως, ο άγιος παρέμεινε, μέχρι το θάνατό του, απλός και ταπεινός, χαρακτηρίζοντας για τούτο τον εαυτό του πάντοτε ως αμαθή και στους λόγους του ως ιδιώτη. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 30 Μαρτίου.

ΣχετικάΆρθρα

Όταν ήταν Ηγούμενος, έλαβε γράμμα από τον Ιωάννη, Ηγούμενο της Μονής Ραϊθού το οποίο ζητούσε από τον Άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη λόγους πνευματικούς και συμβουλές για την ασκητική ζωή. Ο Άγιος Ιωάννης τότε, σε απάντηση αυτού του αιτήματος από τον Ιωάννη της Ραϊθού, έστειλε ένα σύγγραμμα το οποίο ονόμασε “Κλίμαξ Θείας Ανόδου”. Αυτός ο Λόγος ο Ασκητικός ο επονομαζόμενος “Πλάκες Πνευματικές” είναι οι συμβουλές του Ιωάννου του Σιναΐτου προς τον Ιωάννη Ραϊθού και τους Μοναχούς του. Αυτό το σύγγραμα παραμένει και στις μέρες μας ένας φάρος για τους Μοναχούς αλλά και για όλους τους Χριστιανούς που θέλουν να φτάσουν στον Θεό.

Η Κλίμαξ Θείας ανόδου, Κλίμακα του Ιωάννου ή και απλά Κλίμακα (λατ.: Scala Paradisi) χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα και θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της Εκκλησιαστικής Γραμματείας.

Το βιβλίο είναι διαιρεμένο σε τριάντα κεφάλαια – “Λόγους” οι οποίοι εξηγούν τις διάφορες αρετές, και ξεκινώντας από τα χαμηλότερα, ανεβάζουν κλιμακωτά στα ψηλότερα. Κάθε κεφάλαιο-Λόγος είναι σαν βαθμίδα (σκαλοπάτι) η οποίο ανεβάζει τον Χριστιανό ολοένα και πιο ψηλά στην κλίμακα των αρετών. Τα τριάντα αυτά κεφάλαια, έχουν ως εξής:

1. Περί αποταγής
2. Περί απροσπαθείας
3. Περί ξενιτείας
4. Περί υπακοής
5. Περί μετανοίας
6. Περί μνήμης θανάτου
7. Περί του χαροποιού πένθους
8. Περί αοργησίας
9. Περί μνησικακίας
10. Περί καταλαλιάς
11. Περί πολυλογίας και σιωπής
12. Περί ψεύδους
13. Περί ακηδίας
14. Περί γαστριμαργίας
15. Περί αγνείας
16. Περί φιλαργυρίας
17. Περί αναισθησίας
18. Περί ύπνου και προσευχής
19. Περί αγρυπνίας
20. Περί δειλίας
21. Περί κενοδοξίας
22. Περί υπερηφανείας
23. Περί λογισμών βλασφημίας
24. Περί πραότητος και απλότητος
25. Περί ταπεινοφροσύνης
26. Περί διακρίσεως
1. Περί διακρίσεως λογισμών και παθών και αρετών
2. Περί διακρίσεως ευδιακρίτου
3. Σύντομος ανακεφαλαίωσις των προηγουμένων
27. Περί ησυχίας
1. Δια την ιεράν “ησυχίαν”, την ψυχικήν και την σωματικήν
2. Περί διαφοράς και διακρίσεως ησυχιών
28. Περί προσευχής
29. Περί απαθείας
30. Περί αγάπης, ελπίδος και πίστεως