ΤΩΡΑ |
Σήμερα η Εκκλησία γιορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη των Αγίων Κωνσταντίνου και της μητέρας του Ελένης. Μεγάλη διπλή γιορτή για τη χριστιανοσύνη. Γιατί όμως ένας αυτοκράτορας και η μητέρα του αγιοποιήθηκαν και γιορτάζουν;
Ο Άγιος Κωνσταντίνος αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μορφές κατά την διάρκεια της ιστορίας του Χριστιανισμού. Μεγαλώνοντας στην αυλή του Διοκλητιανού, έζησε από κοντά τις συγκρούσεις που γινόταν μεταξύ των Χριστιανών και των Εθνικών. Το γεγονός αυτό του έδωσε τη δυνατότητα να διαπιστώσει ότι το ήθος των Χριστιανών ήταν κατάλληλο για να στηριχτεί η αναδιοργάνωση του κράτους, που βρισκόταν σε παρακμή.
Ο νεαρός Κωνσταντίνος διακρινόταν για την ωραιότητα του σώματος, το εντυπωσιακό παράστημα, τη μεγάλη του δύναμη και τις φυσικές δεξιότητες, αλλά και τα έξοχα πνευματικά του χαρίσματα, τη σωφροσύνη, τη φρόνηση, τη σοφία και ευγένεια των τρόπων, που καθιστούσαν παντού αισθητή την παρουσία του. Οι ειδωλολάτρες τύραννοι τον ζήλευαν τρομερά για τα ποικίλα του χαρίσματα, και σχεδίαζαν να τον θανατώσουν με τρόπο πονηρό και μυστικό. Ο Θεός διαφύλαξε αβλαβή τον Κωνσταντίνο από τις δολοπλοκίες και πανουργίες τους και, τελικά, εξολόθρευσε τους φθονερούς εχθρούς του. Την εποχή που ο πατέρας του Κωνστάντιος υπηρετούσε στα Ανάκτορα, ο Κωνσταντίνος βρισκόταν στην αυλή του αυτοκράτορα Διοκλητιανού στη Νικομήδεια, κατέχοντας το αξίωμα του Χιλίαρχου. Όταν όμως οι δύο Αύγουστοι, Διοκλητιανός και Μαξιμιανός παραιτούνται από τα αξιώματά τους, στο αξίωμα του Αυγούστου προάγονται ο Κωνστάντιος για τη Δύση και ο Γαλέριος για την Ανατολή. Όταν πεθαίνει ο πατέρας του Κωνστάντιος (306) ο στρατός της δύσης αναγνώρισε ως Αύγουστο τον Κωνσταντίνο, ο οποίος σε ηλικία 18 ετών έγινε στρατιωτικός φτάνοντας γρήγορα στα ανώτατα αξιώματα του στρατού.
Στην συνέχεια όταν έφτασε στον αξίωμα του Ρωμαίου Αυτοκράτορα, η συμβολή του στην εξέλιξη της ιστορίας υπήρξε τεράστια αφού με δυο του διτάγματα δίνει τέλος στους διωγμούς των Χριστιανών. Αυτός είναι και ο λόγος που τελικά ονομάστηκε Μέγας. Λέγεται πώς ο Χριστός βλέποντας τον αγώνα του και αναγνωρίζοντας τις έντιμες προθέσεις του, θέλοντας να τον βοηθήσει κατά την διάρκεια μιας μάχης, έξω από την Ρώμη, στον αγώνα του κατά του Μαξεντίου και του Λικίνιου, εμφάνισε στον ουρανό μέσα σε έναν ολόφωτο κύκλο ένα Θεϊκό σημάδι: Σχημάτισε το σημείο του Σταυρού με την γνωστή σε όλους μας επιγραφή «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ». Αυτό ήταν ένα σημάδι ότι ο Χριστός ήταν με το μέρος του, γεγονός που όπλισε τον Κωνσταντίνο με την απαιτούμενη δύναμη να κατατροπώσει τους εχθρούς του και να βγει νικητής από τη μάχη. Έπειτα από πολλούς διωγμούς αλλά και πολλές και σφοδρές συγκρούσεις δυόμιση αιώνων, μεταξύ Χριστιανών και Εθνικών, ο τίμιος Σταυρός του Χριστού έγινε «ΟΠΛΟΝ ΕΙΡΗΝΗΣ» και «ΑΗΤΤΗΤΟΝ ΟΠΛΟΝ» της αυτοκρατορίας. Το 330 εγκαινίασε τη νέα πρωτεύουσα του κράτους του, που έκτισε στη θέση της αρχαίας αποικίας των Μεγαρέων, στο Βυζάντιο, στις ακτές του Βοσπόρου, τη «Βασίλισσα των Πόλεων» ονόμασε Κωνσταντινούπολη. Θέσπισε ευεργετικές νομοθεσίες για ανάκληση των εξορίστων και απελευθέρωση των καταδικασμένων για την πίστη τους στους προηγουμένους διωγμούς, καθώς και για την τιμή των Αγίων Μαρτύρων και την απόδοση των κατασχεθέντων εκκλησιαστικών κτημάτων στους νομίμους κατόχους τους (τις τοπικές Εκκλησίες). Ακόμη, με σχετικούς νόμους προήγαγε τους Χριστιανούς στα ποικίλα αξιώματα, έπαυσε τις ειδωλικές θυσίες και επιχορήγησε την ανοικοδόμηση νέων ναών, καθώς και τη διεύρυνση και συντήρηση παλαιοτέρων. Επίσης, με σχετικό του διάταγμα, προτρέπει, αλλά δεν εξαναγκάζει, τους παραμένοντες στην απιστία να γίνουν Χριστιανοί, και τέλος προστάζει να μην ενοχλεί πλέον κανείς κανένα για την πίστη του.
Οι ελεημοσύνες και ευεργεσίες του Κωνσταντίνου έρεαν προς τους πάντες, προκαλώντας το σεβασμό και την άμετρη εκτίμηση στο πρόσωπό του. Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος σε όλη του τη ζωή λάτρευε το θεό Ήλιο, λίγο πριν πεθάνει αποφάσισε να βαφτιστεί χριστιανός. Κατά το μυστήριο είπε και την περίφημη φράση: «Νυν αληθεί λόγω μακάριον οιδ’ εμαυτόν, νυν της αθανάτου ζωής πεφάναι άξιον, νυν του θείου μετειληφέναι φωτός πεπίστευκα». Από τότε και μέχρι την ημέρα της κοιμήσεώς του το 337 σε προάστιο της Νικομήδειας δεν ενδύθηκε βασιλικό μανδύα αλλά το λευκό χιτώνα του νεοφώτιστου. Η κοίμησή του σημειώθηκε εννέα χρόνια μετά την κοίμηση της μητέρας του σε ηλικία 63 ετών και έγινε την ημέρα της εορτής της Πεντηκοστής, όπως αναφέρει ο ιστορικός Ευσέβιος. Η Ιστορία ονόμασε τον Κωνσταντίνο Μέγα και η Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο και Ισαπόστολο.
Η Αγία Ελένη ήταν η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Γεννήθηκε στο Δρέπανο της Βιθυνίας (Γιάλοβα Μ. Ασίας) στα μέσα του 3ου αιώνα μ.Χ. Είκοσι περίπου χρόνια μετά τη γέννησή της, η Ελένη γνωρίστηκε με τον Κωνστάντιο Χλωρό, αξιωματούχο της Αυτοκρατορίας, τον οποίο παντρεύτηκε το 270, με βάση πρόνοια ειδικού νόμου, ο οποίος επέτρεπε το γάμο αξιωματούχων με γυναίκες λαϊκής καταγωγής. Καρπός του γάμου της Ελένης και του Κωνστάντιου ήταν ο Κωνσταντίνος, ο μετέπειτα μονοκράτορας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τον οποίο η Αγία Ελένη γέννησε στη Ναϊσό της Μοισίας (Νίσα Σερβίας). Προκειμένου, όμως, ο Κωνστάντιος να προβιβαστεί από τον Διοκλητιανό σε Καίσαρα Γαλατίας, Ισπανίας και Βρετανίας χώρισε την Αγία Ελένη και παντρεύτηκε την ανιψιά του Μαξιμιανού Θεοδώρα. Τότε, η Αγία Ελένη μαζί με τον Κωνσταντίνο παρέμειναν υπό φρούρηση του Διοκλητιανού και στη συνέχεια του Γαλέριου, για να μπορούν να ελέγχουν τον Κωνστάντιο. Ωστόσο, η ανάληψη του Καισαρικού αξιώματος από τον Κωνστάντιο λειτούργησε ευνοϊκά για την Εκκλησία, αφού ακόμη και κατά την περίοδο των διωγμών, που εξαπέλυσε ο Διοκλητιανός, οι πιστοί σε αυτή την περιοχή δεν καταδιώχτηκαν. Επίσης, με την άνοδο του Χλωρού στο αξίωμα αυτό ανοίχθηκε ο δρόμος και για τον γιό του Κωνσταντίνο.
Η Αγία Ελένη επανήλθε στη δημόσια ζωή κατά την ανάδειξη του Κωνσταντίνου σε Καίσαρα το 306, οπότε ο Κωνσταντίνος την έφερε κοντά του στα Τρέβηρα και ακολούθως την πήρε μαζί του στη Ρώμη, όταν επρόκειτο να ανακηρυχθεί σε Αύγουστο. Η Αγία ανακηρύχθηκε σε Αυγούστα από τον Κωνσταντίνο, όταν αυτός παρέμεινε μονοκράτορας νικώντας τον Λικίνιο, ενώ στην πορεία λειτούργησε ως σύμβουλος και συνεργάτιδά του. Αυτή η αγάπη και ο σεβασμός του Κωνσταντίνου προς την μητέρα του φάνηκε και με την ύψωση δύο στηλών στη μεγάλη πλατεία «Φόρος», η μία στο όνομα της Αγίας Ελένης και η άλλη στο όνομά του, και ανάμεσα τους ένας σταυρός, που έφερε την επιγραφή: «Εις Άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού πατρός, Αμήν». Επίσης, για να την τιμήσει, έκοψε νομίσματα με τ” όνομα και τη μορφή της και μετονόμασε το Δρέπανο σε Ελενόπολη.
Η δράση της Αγίας Ελένης ήταν πολύ μεγάλη και σημαντική, καθότι βοήθησε να χτιστούν οι πρώτοι μεγάλοι ιεροί ναοί της Χριστιανοσύνης. Ως αποτέλεσμα του μεγάλου ενδιαφέροντος του Μεγάλου Κωνσταντίνου για τα ιερά σεβάσματα των Χριστιανών, η μητέρα του η Αγία Ελένη αποφάσισε να μεταβεί στα Ιεροσόλυμα για να βρει τον Τίμιο Σταυρό του Χριστού. Πράγματι, η αποστολή της στέφτηκε από επιτυχία και μετά την εύρεσή του, η Αγία Ελένη, αφού διχοτόμησε τις κεραίες του δημιούργησε δύο Σταυρούς εκ των οποίων τον ένα μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη. Η Αγία Ελένη κοιμήθηκε με ειρήνη μάλλον το 327 μ.Χ. σε ηλικία ογδόντα ετών. Ο ιστορικός Ευσέβιος γράφει ότι η Αγία προαισθάνθηκε το θάνατό της και με διαθήκη άφησε την περιουσία της στον υιό της και τους εγγονούς της. Όπως ήταν φυσικό ο υιός της μετέφερε το τίμιο λείψανό της στην Κωνσταντινούπολη και την ενταφίασε στο ναό των Αγίων Αποστόλων.
Σχόλια για αυτό το άρθρο