Στη Δήλο για τα μοναδικά γλυπτά του Antony Gormley

Ο αρχαιολογικός χώρος της Δήλου φιλοξενεί φέτος για πρώτη φορά μια μοναδικής σύλληψης έκθεση σύγχρονης γλυπτικής τέχνης από τον Βρετανό καλλιτέχνη Antony Gormley, προϊόν σύμπραξης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και του ΝΕΟΝ.

ΣχετικάΆρθρα

Διθεματικό μουσείο με βασιλικά αυτοκίνητα στο Τατόι

17 Νοεμβρίου 2024

Έκθεση φωτογραφίας Mon Afrique: Uganda | Bonds of Humanity στην Blank Wall Gallery

15 Νοεμβρίου 2024

Αλεξάνδρα Αθανασιάδη: Εγκαίνια Έκθεσης στο Κολλέγιο Αθηνών

15 Νοεμβρίου 2024

Μέχρι 31 Οκτωβρίου 2019, οι ανθρωπόμορφες γλυπτικές εγκαταστάσεις του θα «επαναποικίσουν» το νησί της Δήλου μετά από χιλιάδες χρόνια, στο πλαίσιο της έκθεσης SIGHT. Η επιμέλεια είναι της Ελίνας Κουντούρη, Διευθύντριας του ΝΕΟΝ και της Iwona Blazwick, OBE, Διευθύντριας της Whitechapel Gallery του Λονδίνου.

Οι 29 γλυπτές ανθρώπινες μορφές από σίδηρο (ανάμεσά τους και πέντε νέα έργα που είναι αναθέσεις του ΝΕΟΝ ειδικά για την έκθεση) φιλοδοξούν να «αποκαταστήσουν» την ανθρώπινη παρουσία και να δημιουργήσουν ένα φυσικό μονοπάτι που οδηγεί πίσω στη μυθολογία και την ανθρώπινη δραστηριότητα του παρελθόντος της Δήλου.

Τα έργα ζωντανεύουν τα γεωλογικά και αρχαιολογικά χαρακτηριστικά του νησιού: ένας βράχος από γρανίτη στη μέση του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων στο Αιγαίο, µε μήκος µόνο πέντε χιλιόμετρα και πλάτος ενάμισι, που διαθέτει ένα παρελθόν γεμάτο μύθους, τελετές, θρησκείες, πολιτική, πολυπολιτισμικότητα και εμπόριο. Οι αλληλοδιαπλεκόμενες και αντιφατικές ταυτότητες του νησιού ως ιερού τόπου αλλά και πόλης εμπορίου, σε συνδυασμό µε την τοπογραφία και τη γεωγραφική του θέση, το κατέστησαν µία μοναδική και κοσμοπολίτικη ελληνιστική πόλη.

Η μυθολογία µας λέει ότι το πρώτο όνομα της νήσου ήταν «Άδηλος», που σημαίνει µη ορατή – ένας βράχος που επιπλέει στη θάλασσα δίχως συγκεκριμένη θέση. Έγινε «Δήλος», η ορατή, όταν ο Δίας φρόντισε η Λητώ, η θνητή του ερωμένη, να βρει εκεί καταφύγιο και ασφάλεια από την οργή της συζύγου του, της θεάς Ήρας. Όταν η Λητώ γέννησε τους διδύμους Απόλλωνα, τον θεό του φωτός, και Αρτέμιδα, τη θεά του κυνηγιού, το πεπρωμένο και η μελλοντική ευημερία του νησιού διασφαλίστηκαν. Αυτή η μοναδική ιστορία έχει αποτυπωθεί στην αρχιτεκτονική, τα ιερά και τις κατοικίες της Δήλου, όπως και στις τελετές που δόξαζαν τους θεούς και προστάτευαν το νησί. Αργότερα, χτίστηκαν εδώ τα ιερά ξένων θεοτήτων, ανάμεσα τους του Σεράπιδος και της Ίσιδας.

Ο Gormley επανερμηνεύει εκ βάθρων τη λειτουργία και τον σκοπό της γλυπτικής, μετασχηματίζοντας τα παραδοσιακά αγάλματα και τα τοτέμ του αρχαίου κόσμου που κάποτε κοσμούσαν τις δημόσιες πλατείες, τους ναούς και τις ιδιωτικές κατοικίες σε χώρους ενσυναίσθησης και προβολής της φαντασίας. Η πρώτη σύνδεση ανάμεσα στους επισκέπτες και τα έργα δημιουργείται πριν ακόμα οι πρώτοι πατήσουν το πόδι τους στη Δήλο. Καθώς πλησιάζουν την τραχιά βορειοδυτική ακτή, βλέπουν μια μοναχική φιγούρα (από τη σειρά του Gormley Another Time, 1999-2013), να στέκεται φρουρός σε ένα βραχώδες ακρωτήριο στην άκρη του νερού. Δυο ακόμα έργα από την ίδια σειρά -που επίσης ατενίζουν τον μακρινό ορίζοντα- δεσπόζουν στην κορυφή Πλάκες και στο όρος Κύνθος, και άλλο ένα παρόμοιο έργο στέκεται στα νερά του λιμανιού. Άλλα γλυπτά ενσωματώνονται σε αρχαιολογικούς χώρους σε όλο το νησί, από το Στάδιο μέχρι τη συνοικία του Θεάτρου και από τα εμπορικά καταστήματα μέχρι την τοποθεσία όπου βρίσκεται το Μουσείο.

Οι επισκέπτες της Δήλου προσκαλούνται να συνδεθούν µε το χρόνο, το χώρο και τη φύση, που αναπόφευκτα μας συνδέουν με το κοινό μας μέλλον. Η έκθεση SIGHT παρουσιάζεται σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σε ανάθεση και διοργάνωση από τον ΝΕΟΝ.

Ο Antony Gormley (1950) είναι ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της εποχής μας. Στη διάρκειας μιας καριέρας μεγαλύτερης των σαράντα χρόνων, τα γλυπτά του, οι εγκαταστάσεις του και τα έργα τέχνης δημόσιων χώρων του έχουν αμφισβητήσει τον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνουμε τον χώρο και το ανθρώπινο σώμα. Οι σπουδές του στην αρχαιολογία, την ανθρωπολογία και την ιστορία της τέχνης στο Trinity College του Cambridge τον εφοδίασαν με μια βαθιά κατανόηση της ποικιλίας της ανθρώπινης φύσης και της καταγωγής της.

H Δήλος έχει ένα παρελθόν γεμάτο μύθους, τελετές, θρησκείες, πολιτική, πολυπολιτισμικότητα και εμπόριο. Σήμερα, με εξαίρεση τους αρχαιολόγους που προστατεύουν και μελετούν το νησί και αυτούς που διεξάγουν επιστημονικές έρευνες, η Δήλος είναι ακατοίκητη. Τα ερείπια της, όπως αυτά της Πομπηίας, στέκουν κενά από ανθρώπινη παρουσία. Όπως αναφέρει ο Gormley, η Δήλος είναι ένα μέρος «όπου ένας άνθρωπος κάποτε στάθηκε και οποιοσδήποτε θα μπορούσε να σταθεί όρθιος».

Η χαρακτηριστική προσέγγιση του καλλιτέχνη παραπέμπει άμεσα στην παραδοσιακή γλυπτική του αρχαίου κόσμου. Τα σύγχρονα γλυπτά του είναι σύγχρονες επικλήσεις των αγαλμάτων και των τοτέμ που κάποτε κατοικούσαν στους δημόσιους χώρους, τους ναούς και τις ιδιωτικές κατοικίες αλλά τώρα είναι απόντα ή απομονωμένα.

Τα 29 καλλιτεχνικά έργα αναπαριστούν ανθρώπινες φιγούρες σε φυσική κλίμακα σε όρθια, καθιστή ή ξαπλωτή θέση και θα τοποθετηθούν σε διαφορετικές θέσεις στον Αρχαιολογικό χώρο της Δήλου, από τη βραχώδη ακτή που πρωτοαντικρίζει ο επισκέπτης φτάνοντας στο νησί, μέχρι το εσωτερικό του Μουσείου.