ΤΩΡΑ |
Το είχα γράψει παλιά, προβλέποντας τη μεγάλη εξέλιξη και επιτυχία του, αλλά όλα συνέβησαν περίπου μέσα σε τρία χρόνια σχεδόν αστραπιαία. Όχι ότι δεν το περίμενα αλλά η τελευταία του δουλειά με συγκλόνισε, όπως και το φιλοθεάμον κοινό και τους κριτικούς, αφού απέσπασε διθυραμβικές κριτικές! Από την πρώτη κιόλας στιγμή που είδα σκηνοθεσία του διέβλεψα τις ατέρμονες ικανότητες του, την αξία του, τις γνώσεις του, το πάθος του και την αφοσίωση του στο αντικείμενο του, που είπα δεν μπορεί το χαρισματικό αυτό παιδί που ανήκει στη νέα γενιά των σκηνοθετών σε λίγα χρόνια θα μας αποδείξει αναφανδόν το μεγάλο ταλέντο του και θα μεγαλουργήσει και θα δώσει στο θέατρο μεγαλειώδεις παραστάσεις! Και ο άξιος Ένκε Φεζολλάρι με διέψευσε όχι με τις δουλειές του αλλά με τη χρονική διάρκεια . Το περυσινό του σκηνοθετικό εγχείρημα που μετέφερε στο θέατρο το πολυδιαβασμένο βιβλίο ‘’Η αγάπη άργησε μια μέρα’’ της μεγάλης Λιλής Ζωγράφου- είναι πολύ δύσκολη η μεταφορά λογοτεχνικών κειμένων στο θέατρο καθώς και δραματουργικά-που ανέβηκε στο θέατρο ‘’Αργώ’’- συνεχίζεται και την φετινή σεζόν- στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία ενώ ο ίδιος έδρεψε δάφνες! Κατόρθωσε να μεταφέρει επί σκηνής αυτό το απαιτητικό μυθιστόρημα τόσο άρτια θεατρικά, με αριστοτεχνική καλοκουρδισμένη και σφιχτή δομή ,να ζωντανέψει τις ηρωϊδες του με απόλυτη μαεστρία που λες και ξεπήδησαν μέσα από τις σελίδες του βιβλίου και ανέβηκαν στη σκηνή και να δημιουργήσει μία υποβλητική παράσταση, μία παράσταση κέντημα- από τις καλύτερες της τελευταίας πενταετίας που έχω δει-ένα διαμάντι! Δημιούργησε μία ποιητική ατμόσφαιρα, με έντονες δραματικές κορυφώσεις αλλά και κάποιες πινελιές τρυφεράδας – αυτό απαιτούν άλλωστε οι χαρακτήρες του έργου-, με έντονους συμβολισμούς ,αναδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο το λαμπρό cast,το κείμενο, τα μηνύματα, το ύφος αλλά και την εποχή για την οποία το έγραψε η συγγραφέας, χωρίς το παραμικρό ίχνος νεωτερίστικης σκηνοθετικής παρέμβασης – βλέπε διανοουμενίστικη και μοντέρνα τακτική- που αποδομεί τα πάντα… Δεν μπορώ να μην αναφέρω τα λειτουργικά σκηνικά και κοστούμια, την θαυμάσια μουσική και τους υπέροχους φωτισμούς και προ πάντων τις συγκλονιστικές ερμηνείες όλων των ηθοποιών , ξεχωρίζουν ιδιαίτερα δύο από αυτές, αλλά δεν θα αναφέρω ονόματα για να μην φανώ μεροληπτικός… Εύγε Ένκε και εις ανώτερα! Η παράσταση μεταφέρεται στη Θεσσαλονίκη στο θέατρο ΡΑΔΙΟ ΣΙΤΥ για δύο- δυστυχώς- μόνο παραστάσεις στις 6 και 7 Οκτωβρίου και είναι ήδη sold out .Εξασφαλίστε έγκαιρα το εισιτήριο σας! Ο Ένκε Φεζολλάρι θα συνεργαστεί και φέτος με το θέατρο ‘’Αργώ’’ και θα σκηνοθετήσει το διαχρονικό αστυνομικό θρίλερ του Ρομπέρ Τομά ’’Οκτώ γυναίκες κατηγορούνται’’ και θα υποδυθεί τον σπουδαίο Πιερ Πάολο Παζολίνι υπό τη σκηνοθετική μπαγκέτα της Αγγελικής Καρυστινού. Θαυμάστε τον σε μία συνέντευξη που βάζει βαθιά το μαχαίρι στο κόκκαλο από το Α έως το Ω!
Ανεκτικότητα: Η ανοχή ως μειονέκτημα ,συνηθίσαμε πολλά ως άνθρωποι και πολίτες αυτής της χώρας σε μια άθλια καθημερινότητα, συνηθίσαμε τις φασίζουσες συμπεριφορές, ανεχόμαστε την καταπάτηση της αξιοπρέπειας, γίναμε έρμαιοι των βασικών αναγκών ,ανεχόμαστε τα πολιτικά παιχνίδια που παίζονται σε βάρος των πολιτών, κάτι σαν κατσαρίδες επιβιώνοντας σε χαμένες αξίες και πρότυπα. Η ανοχή ως προτέρημα, μάθαμε να ζούμε με τα ελάχιστα και να δημιουργούμε ,να λέμε δεν πειράζει και να προχωράμε με δυσκολίες με το κεφάλι ψηλά. Ανεχόμαστε όμως την ”ασχήμια” που μας περιβάλλει κλεισμένοι στο μικρόκοσμο μας και αναρωτιέμαι τι θα αφήσουμε ως παρακαταθήκη στη νέα γενιά.
Βωμολοχία: Η δυσωδία στις ανθρώπινες σχέσεις , απεχθάνομαι τη λεκτική βία που κυριαρχεί μασκοφορεμένη στην τηλεόραση, στα δελτία ειδήσεων, στο μετρό , στα λεωφορεία, αποκτηνωθήκαμε και η χρήση των λέξεων καθρεφτίζει τη χαμένη ανθρωπιά μας , βρίζουμε καταγγέλουμε , θεωρούμε τα social media ως ένα βήμα για τις πιο νοσηρές μας εξομολογήσεις είτε σε μια διαρκή προβολή του είναι μας είτε ως επαναστατική πένα και το μόνο που κάνουμε είναι να κράζουμε την ηττημένη μας ύπαρξη.
Γενική δοκιμή: Αγωνία, στρες, χαρμολύπη, όταν φτάνει εκείνη η ώρα πάντα ο ρόλος μου ως σκηνοθέτη με λυπεί και ταυτόχρονα αγαλλιάζει την ψυχή μου, είναι οι ώρες που παραδίδω το έργο , είναι εκείνες οι πινελιές που προσθέτω πριν την τελική υπογραφή, αγωνιώ και τρέμω σαν παιδάκι σαν την πρώτη μέρα στο σχολείο, είναι η ώρα που αφήνεις το παιδί σου , αποχωρισμός και περηφάνεια μαζί. Kάνουμε πρεμιέρα και σηκώνεις την παντιέρα της ομάδας στους ώμους σου και προχωράς στο τέλος με τις άριες της Κάλλας στους βροχερούς δρόμους των Αθηνών γυρνώντας σπίτι με την χαρά ότι τα καταφέρατε παρά τις δυσκολίες γιατί όπως λέει και η Λιλή Ζωγράφου ”Η ζωή νικά”.
Έμπνευση: Είναι απαραίτητο συστατικό, τεχνική, είναι ένα μίξερ που χωράς όλα τα υλικά για τη δημιουργία ενός έργου. Σε επισκέπτεται τις πιο περίεργες ώρες, τη βρίσκεις μπροστά σου, κατοικεί στην καρδιά σου, στην ψυχή σου, στην παιδική ηλικία, στους φίλους σου στους συνεργάτες, στον έρωτα σου, στις αποτυχίες στα λάθη, στη χαρά, στις αμαρτίες στο ποτό, στα βιβλία, στις ταινίες, είναι πάντα δίπλα σου αρκεί να την καλωσορίσεις και να συμφιλιωθείς μαζί της.
Ζωή: Η ζωή είναι αγρίως απίθανη που λέει και η Καραπάνου, είναι ατέρμονη, απύθμενη πρέπει να είμαστε ευγνώμονες και να το λέμε κάθε μέρα, είναι το μόνο που έχουμε, να σηκώνεις το σταυρό και να προχωράς… Περιπέτεια, λούνα παρκ, φως και σκοτάδι, έρως και απώλεια.
Η αγάπη άργησε μια μέρα: Ο έρωτας που ανθίζει στο υπόγειο και στον πόλεμο , ο έρωτας συνυφασμένος όμως με την nτροπή. Μια κοινωνία που γεννά Τυραννίες. Σώματα στοιβαγμένα ,κρυμμένα στο ‘υπόγειο” για τα μάτια του κόσμου. Θηλυκά και Αρσενικά. Πλάσματα που οι ζωές τους δεν τους ανήκουν. Το έγκλημα του έρωτα ,οι καταστροφικές συνέπειες των κλειστών κοινωνιών που ορίζουν την μοίρα σου. Η προοπτική μιας ευτυχισμένης ζωής που συνθλίβεται όταν εισβάλλουν οι ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, η βία, η φτώχια, η στέρηση, ο φθόνος. Καταπάτηση ,τι σημαίνει ευτυχία; Όταν χαθεί η σωστή στιγμή ολόκληρη η πιθανότητα μιας ευτυχισμένης ζωής εξαφανίζεται διαπαντώς. Η σκληρότητα του χρόνου πάνω στους ανθρώπους. Αγάπη-βία-ελευθερία.
Άκαρδος και άνοστος κόσμος. Ο λόγος της Ζωγράφου καταγγέλλει ο,τιδήποτε περιορίζει την ελευθερία του ατόμου, στέκει στην κάθε ανθρώπινη οντότητα ,στην αυτοτέλεια και στην αυθυπαρξία του ατόμου. Η άνοδος και η πτώση των ψευδεπίγραφων κοινωνικών συμβάσεων. Η ιστορία της καταπίεσης των γυναικών στην Ελλάδα και γενικότερα στα Βαλκάνια.
Η σκληρή μοίρα των κατατρεγμένων και καταπιεσμένων γυναικών.
Θέατρο: Για να κάνεις τέχνη πρέπει να σηκώνεις το σταυρό σου, στην ουσία να έχεις πίστη. Δηλαδή ο δρόμος είναι στρωμένος με αγκάθια , πρέπει να επιμένεις να μην το βάζεις κάτω και νομίζω ότι αυτό εκφράζει κι εμένα . Ως καλλιτέχνες καλούμαστε μέσα από αντιξοότητες να κάνουμε τέχνη και να επιμένουμε να θυσιάζουμε πράγματα που ο απλός κόσμος δεν το κάνει . Δεν έχουμε προσωπική ζωή, ασχολούμαστε 24 ώρες με το θέατρο, έχουμε πεινάσει, έχουμε πέσει και έχουμε σηκωθεί και τανάπαλιν. Η πίστη και η επιμονή στην ουσία είναι όπλα που τα χρειαζόμαστε στην φαρέτρα μας για να μην το βάζουμε κάτω. Να προχωράμε κοιτώντας κατάματα την Ζωή, να είμαστε ευγνώμονες που αντικρίζουμε το αττικό φως, αυτόν τον ουρανό, να έχουμε ελπίδα ….Το θέατρο μου δίνει κουράγιο, ζωή… Η Νίνα στο Γλάρο του Τσέχωφ λέει: ..Αυτό που έχει σημασία δεν είναι ούτε η δόξα ούτε η λάμψη αλλά να υπομένεις.Να μην φοβόμαστε τη ζωή.
Ιδανικά: Η ελευθερία , η αγάπη και η ανθρωπιά…
Κρατικά θέατρα: Τα Κρατικά θέατρα ήταν ανέκαθεν ένα απροσπέλαστο φρούριο αλλά υπάρχει και το ελεύθερο θέατρο. Εμένα αυτό με καταξιώνει, Μακάρι να υπήρχε ένας φορέας να στήριζε όλα τα όνειρα αλλά στα χρόνια που διανύουμε η παιδεία και ο πολιτισμός είναι στον απόπατο. Μόνος σου ορίζεις και θα ορθοποδήσεις. Δεν θα μπορούσα , αν ήξερα, ότι ας πούμε αυτήν τη δουλειά τη χρωστώ στο τάδε πολιτικό βύσμα. Θα έπαιρνα ζάναξ για να κοιμάμαι ήσυχος. Όχι ,λοιπόν, δεν θα θυσίαζα τη δική μου ελεύθερη ύπαρξη για να μπω σε Κρατικό Οργανισμό . Δεν χρειάστηκε και ούτε θα χρειαστεί, πιστεύω.
Λογοκρισία: Δεν υπάρχει για μένα, ακόμη και όταν χρειάστηκε στον Άμλετ στα Τίρανα που σκηνοθέτησα να κάνω περικοπή, δεν το δέχτηκα .Ο καλλιτέχνης δεν λογοδοτεί, δεν του επιτρέπεται…
Μεταμοντέρνο θέατρο: Για τους ατάλαντους και ημιμαθείς.
Νεωτερισμοί ( σκηνοθετικοί ) : Κάνω εμετό, για μένα υπάρχει το κείμενο, οι ηθοποιοί και οι συνεργάτες και το έρημο κοινό που ταλαιπωρείται με την τρέλα του καθενός .Έχουμε έργο και λογοδοτούμε μόνο στο εαυτό μας . Μπορείτε να μας πείτε μια ιστορία στη σκηνή με σοβαρότητα, αγάπη και απλότητα;
Ξένοι: «Δός μοι τούτον τον Ξένον, όν ομόφυλοι μισούντες θανατούσι ως Ξένον»
Οκτώ γυναίκες κατηγορούνται: Ανυπομονώ για την πρώτη μου μαύρη αστυνομική κωμωδία, σασπένς και άρωμα Αλμοδοβάρ.
Παζολίνι: Υπό τις σκηνοθετικές μπαγκέτες της Αγγελικής Καρυστινού και μαζί με τον Γιάννη Σολδάτο όπου επιμελείται το κείμενο με την σκηνοθέτιδα αναρωτιόμαστε ποιος σκότωσε τον Ποιητή .Οι ποιητές σκοτώνονται στη μέση της λεωφόρου μόνοι. Για μια ώρα επί σκηνής αφηγούμαι τη ζωή του Μέγα αιρετικού Πιερ Πάολο. Μια χώρα που σκοτώνει τους ποιητές της είναι μια άρρωστη χώρα.
Ρεαλισμός: Εγώ θέλω μαγεία που λέει η Μπλανς (χε χε χε), Με ενδιαφέρει ο ποιητικός ρεαλισμός να μπορείς μέσα στη δυσωδία και την ασχήμια να δεις την ομορφιά, να βλέπεις πέρα από σύμβολα και λέξεις, να απαντάς στην καθημερινότητα με ποίηση, να ατενίζεις την ομορφιά ,να διατηρείς την αθωότητα στη λάσπη που εκκρίνει η άθλια ζωή μας που βρωμάει κάτουρο και κυλιέται στις εγκαταλελειμμένες πλατείες που μυρίζουν θάνατο…Έχω αποφασίσει στο θέατρο που υπηρετώ να μην εισχωρεί η Χυδαιότητα , η Ανεπάρκεια, η Ηλιθιότητα που μας περιτριγυρίζει. Παλεύω εσαεί με το σκοτάδι και το φως….
Σκηνοθεσία: Αυτό που με ιντριγκάρει στη σκηνοθεσία είναι ότι μπορείς να μιλήσεις για μεγάλα πράγματα, έχεις μία συνολική ευθύνη, δεν είσαι μόνο ένα εκτελεστικό όργανο ούτε ένα άδειο δοχείο που γεμίζει κάθε φορά με έργα. Οφείλεις να αφουγκραστείς, να δημιουργήσεις και να φτιάχνεις κόσμους ονειρικούς και πλασματικούς. Τα έργα που επιλέγω είναι πολιτικά, υπαρξιακά, έχουν επίκεντρο τον άνθρωπο. Υπάρχει έμφαση στην ελληνική δραματουργία και το κλασσικό ρεπερτόριο. Έχω σκηνοθετήσει εφτά ελληνικά κείμενα, κινηματογραφικά, λογοτεχνικά. Τα κείμενα που έχω καταπιαστεί μιλούν για την περιρρέουσα κατάσταση, είναι κλασσικά. Είναι έργα που με αφορούν, αντλώ υλικό από εκείνα μέσα από τα βιώματά μου.
Τραγωδία: Οι πολιτικοί μας…
Υπόληψη: Υπέμεινα και επέμενα αλλά πάντα έκανα αυτό που πίστευα, ήμουν πιστός ως προς το όραμα και το καλλιτεχνικό προϊόν .Έχω την ακεραιότητα του είναι, έχω πει’’ όχι ‘’, υπάρχουν στιγμές φυσικά που λέω αχ να έκανα ένα εμπορικό με τον τάδε αλλά ξέρω ότι δεν είμαι εγώ. Θέλω να παραμένω τίμιος και καθαρός ,είμαι προλεταριάτο εγώ…. Με ενδιαφέρει μόνο η εργασία μου, να υπηρετώ το θέατρο με όποιο κόστος και πίστεψε με το κοινό το νιώθει αυτό, καταλαβαίνει πότε είσαι ειλικρινής, το πότε είσαι ο Ένκε. Υπάρχουν αδικίες και δεν υπάρχει δικαιοσύνη, αλλά από την άλλη μεριά, εμείς την απονέμουμε στον εαυτό μας την δικαιοσύνη. Πιστεύω στην προσωπική διαδρομή και επανάσταση, εκείνα με όπλο την καθαρή καρδιά και ηθική θα σε οδηγήσουν στην Ιθάκη.
Φαντασία: Μόνο αυτή μας σώζει!!!
Χειραγώγηση: Υπάρχει πολλή υποκρισία και σιωπή στη Τέχνη, παλεύουμε θα έλεγα με τους Θεματοφύλακες που μας κουνούν το δάχτυλο τι είναι σωστό και τι λάθος και αν πρέπει να αγγίζουμε έργα και να μιλήσουμε, Χάρυβδη σου λέω. Με τρομάζει, δεν βλέπω την παλιά γενιά να δίνει στη νέα τη σκυτάλη, φοβούνται, οχυρώνονται πίσω από ιδρύματα και δεν τους αφορά. Αυτό το μαζί που κρύβει ένα μεγάλο Εγώ, που μου είπε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος πρόσφατα σε ένα ταξίδι στα Τίρανα, αυτό χάθηκε, αυτό το εμείς. Η συμμαχία είναι η λέξη να ανταλλάζουμε, να διαμορφώνουμε ,να πηγαίνω σε μια παράσταση άλλου δημιουργού και να συνομιλώ όχι να λέω :’’ εγώ θα το έκανα καλύτερο…’’
Ψυχισμός: Πληρώνω το λάβαρο της ανεξαρτησίας μου, δεν ανήκω σε κανένα κόμμα, αν και θεωρώ ότι η αριστερά με εκφράζει όχι ,όμως, αυτή και όχι με την κομματική έννοια , δεν ανήκω σε παρέες, ούτε είμαι στα τραπεζώματα, θέλω αξιοπρέπεια, παλεύω από τα 15 μου δουλεύοντας σε ταβέρνες και μπαρ, ζω με ελάχιστα, έχω μάθει σε αυτό , δεν έχω υλιστικές τάσεις, μένω σε ένα σπίτι που πληροί τα απαραίτητα , η ανεξαρτησία είναι δίκοπο μαχαίρι, αλλά ξέρεις κάτι , κοιμάμαι ήσυχος πέφτω στο κρεβάτι και λέω σήμερα τα κατάφερες ή σήμερα έκανες βλακεία, πλήγωσες!… Είμαι εγώ και ο εαυτός μου, διαλέγω τους συνεργάτες ακόμα και την απόρριψη θέλω να τη διαχειρίζομαι, με ενδιαφέρει ο Άνθρωπος, αγαπώ τους ανθρώπους , πιστεύω ακόμα στην Τέχνη που αλλάζει, μετατοπίζει τον άλλον, στην παιδεία και στο χρέος που έχουμε να γαλουχήσουμε τη νέα γενιά, στην Αγάπη για τα έργα και στο σεβασμό. Δεν μου χαρίστηκε κάτι ,πάλευα και παλεύω γιατί, όταν έχεις καθαρίσει τουαλέτες , όταν δεν έχεις να φας , όταν η μοναξιά γίνεται θηλιά στο λαιμό και εσύ συνεχίζεις απτόητος πρέπει να είσαι ευγνώμων στο ότι αντικρύζεις το φως. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, γιατί στην Ελλάδα έχτισα ζωές, έζησα το όνειρο και το πραγματοποίησα , κάνω θέατρο πότε με τα πολλά πότε με τα λίγα. Έχω συνεργαστεί με ωραίους ανθρώπους και μαζί αυτό το μαζί μας πήγε κάπου, έρωτες, θάλασσες , ατέλειωτα καλοκαίρια και στις πίκρες πάντα βάζω στη διαπασών το ‘’ Βαριέμαι ‘’που λέει και το άσμα της Μαίρης Λω.
Ωραία παραγωγή: Οι σκηνοθεσίες του Τερζόπουλου και του Ίβο Βαν Χόβε.
Σχόλια για αυτό το άρθρο