H θλιβερή ιστορία της Λάικα

Με την καρδούλα της να χτυπά δυνατά και με γρήγορη ανάσα, η Λάικα μπήκε στην τροχιά της Γης – 2.300 χλμ πάνω από τους δρόμους της Μόσχας όπου γεννήθηκε και έζησε. Τρομαγμένη και στριμωγμένη μέσα στο μικρό θαλαμίσκο με την αυξανόμενη θερμοκρασία, πεινασμένη, έδωσε χωρίς συγκατάθεση τη ζωή της για το μεγαλείο της «πατρίδας της». Το αδέσποτο χάσκι-σπιτζ έγραψε ιστορία σαν ο μοναδικός επιβάτης του Σπούτνικ 2 που ανεφλέγη καθώς επανεισέρχονταν στη γήινη ατμόσφαιρα το 1957.

ΣχετικάΆρθρα

Οι σοβιετικοί μηχανικοί σχεδίασαν βιαστικά το διαστημικό όχημα μετά από την απαίτηση του ηγέτη Νικίτα Χρουστσέφ να συμπέσει η πτήση με την τεσσαρακοστή επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης. Με την εμπειρία που είχαν κερδίσει από την πτήση του Σπούτνικ 1 (του πρώτου αντικειμένου κατασκευασμένου από τον άνθρωπο που μπήκε σε τροχιά τον Οκτώβριο του 1957), συχνά χωρίς καν σχέδια, η ομάδα δούλεψε εντατικά για να κατασκευάσει γρήγορα ένα διαστημικό σκάφος. Με βάρος 6 φορές μεγαλύτερο του προκατόχου του (λίγο παραπάνω από μισό τόνο) οι κατασκευαστές θεώρησαν ότι θα ήταν καλό να ταϊστεί μόνο μία φορά το δύσμοιρο σκυλάκι. Θεωρούσαν ότι η Λάικα θα πέθαινε μετά από 7 ημέρες από έλλειψη οξυγόνου, ένας σχετικά ανώδυνος θάνατος. Μία φυσικός την λυπήθηκε και την τάισε λίγο πριν την απογείωση.

Οι υπάλληλοι της σοβιετικής διαστημικής υπηρεσίας έψαχναν το «σωστό» υποψήφιο σκυλάκι ανάμεσα στα αδέσποτα της πρωτεύουσας και πίστευαν ότι ένα θηλυκό θα ήταν πιο υπάκουο. Οι φιναλίστ έπρεπε να μείνουν σε ένα μικρό θαλαμίσκο για μέρες και κατόπιν για εβδομάδες συνεχόμενες. Οι γιατροί έλεγξαν τις αντιδράσεις τους στις μεταβολές πίεσης και στους δυνατούς θορύβους. Επίσης τους εφάρμοσαν μία στολή στην περιοχή της λεκάνης ώστε να συγκρατούνται τα περιττώματα. Στα σκυλάκια δεν άρεσαν αυτές οι στολές και πολλά έκαναν κατακράτηση ακόμη και μετά τη λήψη καθαρτικών, κάποια ωστόσο προσαρμόστηκαν.

Τελικά επιλέχτηκε η ήρεμη Κουντριάβκα («Κατσαρούλα») ως δεύτερη υποψήφια που αργότερα έγινε γνωστή ως «Λάικα» (αυτή που γαβγίζει). Η πρώτη ήταν η Αλμπίνα («άσπρη»), όμως επειδή είχε πρόσφατα γεννήσει γλίτωσε από τη μοιραία πτήση. Οι γιατροί έκαναν εγχείρηση και στα δύο σκυλιά και εμφύτευσαν ιατρικές συσκευές στα σώματα τους για να μετρούν τους σφυγμούς, την πίεση και τον αναπνευστικό τους ρυθμό. Λίγο καιρό πριν την πτήση ένας από τους φροντιστές της πήρε την Λάικα στο σπίτι του για να κάνει τις τελευταίες μέρες της λίγο πιο ευχάριστες.

Τρεις μέρες πριν την προγραμματισμένη απογείωση, η Λάικα μπήκε στο θαλαμίσκο που της επέτρεπε πολύ περιορισμένες κινήσεις. Καθαρή, εφοδιασμένη με τους αισθητήρες και με τη στολή της που την κρατούσε σχετικά ακίνητη. Στις 3 Νοεμβρίου και ώρα 5:30 το πρωί, ο πύραυλος απογειώθηκε με πιέσεις που έφτασαν 5 φορές πάνω από την φυσιολογική ατμοσφαιρική πίεση.

Η πίεση και οι θόρυβοι τρομοκράτησαν τη σκυλίτσα, ο σφυγμός της τριπλασιάστηκε και η αναπνοή της τετραπλασιάστηκε. Έφτασε σε τροχιά ζωντανή, κάνοντας μια πλήρη περιστροφή γύρω από τη Γη σε 103 λεπτά. Δυστυχώς όμως η καταστροφή της θερμικής ασπίδας του θαλαμίσκου προκάλεσε την απότομη άνοδο της θερμοκρασίας (κοντά στους 90 βαθμούς Κελσίου) και λίγο αργότερα πέθανε. Ο Σπούτνικ 2 συνέχισε την πτήση για 5 μήνες, όμως η επίσημη ενημέρωση έλεγε ότι η Λάικα επιβίωσε για κάποιες μέρες και κάποια δημοσιεύματα έλεγαν ότι μπορούσε και να σωθεί.

Με τη θυσία της έδωσε πολύτιμες πληροφορίες για την περιοχή πέρα από τα όρια της ανθρώπινης εμπειρίας σε συνθήκες πτήσης σε τόσο μεγάλο υψόμετρο και το πόσο αποπροσανατολιστική είναι αυτή. Και με το θάνατό της απέδειξε ότι είναι εφικτή η ζωή σε τέτοιες συνθήκες και έγινε μία διάσημη εκπρόσωπος του υπόλοιπου ζωικού βασιλείου που (εκτός των ανθρώπων) πέθαναν σε τεράστιους αριθμούς για τη βελτίωση της ζωής μας.