Όταν ξεκινά κανείς μια σχέση αισθάνεται έντονα συναισθήματα, τα οποία δεν είναι πάντα απαραιτήτως αγάπη. Ωστόσο, το ερωτευμένο άτομο συχνά δεν αναγνωρίζει ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο, και μπερδεύει αυτά τα συναισθήματα με την αληθινή αγάπη. Το αποτέλεσμα είναι ότι καταλήγει να βρίσκεται μπερδεμένο, απογοητευμένο, ή ακόμα και προδομένο από τον/τη σύντροφό του, γιατί έγινε παρεξήγηση και ο άλλος δεν εννοούσε αυτά που ο ερωτευμένος πίστεψε ότι άκουσε.
1. Πόθος/Ερωτική Έλξη Αυτό το έντονο συναίσθημα που τόσοι άνθρωποι έχουν νιώσει και σε τόσες πολλές περιπτώσεις το έχουν μπερδέψει με την αγάπη. Πρόκειται περισσότερο για έντονη «χημεία», οι φερομόνες (χημικά στοιχεία που έχει κάθε άνθρωπος) του ενός ατόμου που ταιριάζουν όπως το κλειδί στην κλειδαριά με τις φερομόνες ενός άλλου ατόμου και δημιουργούν τη σπίθα του σωματικού πάθους. Αυτό το συναίσθημα της έντονης ερωτικής έλξης συχνά το αποκαλούμε «έρωτας με την πρώτη ματιά» ή «κεραυνοβόλος έρωτας», αφού πράγματι η ένταση του συναισθήματος είναι τέτοια, που συγκλονίζει αυτόν που το αισθάνεται. Τρεις λόγοι που μπερδεύει κανείς τον πόθο με την αγάπη Όταν κάποιος αισθάνεται πόθο για κάποιο άλλο άτομο, συνήθως μπερδεύει αυτό το συναίσθημα με την αγάπη για τρεις λόγους: – η έλξη είναι ακαριαία και εντονότατη, επομένως μοιάζει να είναι «μοιραίο γεγονός». – Κατά δεύτερο λόγο, το ότι πρόκειται για δύο αγνώστους σημαίνει ότι κανείς μπορεί να φανταστεί ό,τι επιθυμεί για το άλλο άτομο (άρα δε βασίζεται στην πραγματικότητα του ποιος είναι ο άλλος, αλλά στο τι θα ήθελε να είναι ο άλλος) και, βέβαια, οι φαντασιώσεις είναι πάντα τέλειες! – Τέλος, ο ερωτοχτυπημένος δεν έχει αντικρίσει το ποιος στ’ αλήθεια είναι ο σύντροφός του, γιατί είναι παγιδευμένος στη δίνη της σεξουαλικής έντασης και του πάθους, οπότε βλέπει αυτό που θέλει να δει. Αν ο έρωτας είναι τυφλός, τότε το πάθος από μόνο του βγάζει τα μάτια αυτού που το αισθάνεται και δεν αφήνει χώρο για λογικές σκέψεις.
Είναι φυσιολογικό; Είναι λοιπόν φυσιολογικό να αισθάνεται κανείς πόθο και έντονη ερωτική έλξη; Η απάντηση είναι: βεβαιότατα!
Όμως, θα πρέπει κανείς να γνωρίζει τη διαφορά ανάμεσα στον πόθο και την αγάπη, ώστε να μην τα μπερδέψει. Τον πρώτο καιρό μιας σχέσης είναι φυσιολογικό να αισθάνεται κανείς έντονο ερωτικό πόθο και να μην μπορεί να «ξεκολλήσει» από τον άλλον, όμως, καθώς η γνωριμία προχωράει και βλέπει κανείς τον χαρακτήρα και τα ελαττώματα του άλλου, αποφασίζει αν πρόκειται για αγάπη ή για πάθος.
Συχνά, όταν κανείς «δει» το αντικείμενο του πόθου του στο φως της ημέρας, συνειδητοποιεί ότι δεν του αρέσει όσο νόμιζε ή φανταζόταν, με αποτέλεσμα η σχέση να πάρει τέλος.
Η αγάπη δεν είναι ταυτόσημε με την σκέτη σωματική έλξη (παρόλο που η ερωτική έλξη είναι σημαντικό στοιχείο της), αλλά χρειάζεται και άλλα συστατικά, και, κυρίως χρόνο και υπομονή για να καλλιεργηθεί.
Και βέβαια, πολλές φορές το ξεκίνημα της αγάπης και μιας βαθιάς, ουσιαστικής σχέσης ξεκινάει από έντονο σεξουαλικό πάθος (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το σεξουαλικό πάθος από μόνο του οδηγεί κάθε φορά στην αγάπη).
2. Έμμονη Ιδέα Όταν το άλλο άτομο γίνει έμμονη ιδέα στον ερωτευμένο, συνήθως αυτός το εκλογικεύει λέγοντας «αφού δεν μπορώ να σκεφτώ κανέναν άλλον, άρα είμαι ερωτευμένος/η με και αγαπάω αυτό το άτομο».
Η εμμονή είναι παρόμοια με το πάθος, αλλά είναι ακόμα πιο παραπλανητική και καταστροφική.
Ενώ ο πόθος είναι περαστικός και ξεθωριάζει όταν οι ερωτευμένοι γνωριστούν καλύτερα και διαπιστώσουν τις διαφορές τους, η έμμονη ιδέα παραμένει, ακόμα και όταν ο ερωτευμένος δει τα ελαττώματα του άλλου. Και ενώ το σεξουαλικό πάθος μπορεί να οδηγήσει σε μια ουσιαστική ερωτική σχέση, η εμμονή σκοτώνει την αγάπη.
Η εμμονή σκοτώνει την αγάπη
Όσο περισσότερο χρόνο και προσπάθεια επενδύσει κανείς σε μια άρρωστη εμμονή για ένα πρόσωπο ή μια σχέση, τόσο πιο σίγουρο είναι ότι τα πράγματα θα πάνε από το κακό στο χειρότερο. Οι άνθρωποι που είναι σε κατάσταση έμμονης ιδέας με κάποιον άλλον, λόγω του ότι σκέφτονται μόνο σχετικά με τον άλλο και τη σχέση τους, συχνά χάνουν την επαφή με τον ίδιο τους τον εαυτό.
Αυτή η απώλεια του εαυτού και της ατομικότητας δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο συμπεριφοράς όπου το άτομο με την εμμονή γίνεται όλο και πιο εξαρτημένο από το αντικείμενο του έρωτά του και από τη σχέση.
Έρωτας χωρίς ανταπόκριση Ακόμα και η αγάπη χωρίς ανταπόκριση (όπου ο ένας είναι μόνος ερωτευμένος και του έχει γίνει έμμονη ιδέα ο άλλος, ο οποίος δεν είναι ερωτευμένος) μπορεί να γίνει έμμονη ιδέα με καταστροφικές ψυχολογικές συνέπειες.
Όταν το ένα άτομο είναι ερωτευμένο φουλ και το άλλο δεν είναι, όταν πιστεύει ότι έχει μια σχέση και το άλλο άτομο δεν το πιστεύει, όταν το ένα άτομο είναι αφοσιωμένο και το άλλο δεν το έχει πάρει στα σοβαρά, τότε υπάρχει η βάση για να δημιουργηθεί εμμονή.
Τα σημάδια της εμμονής
Αν όλος ο χρόνος και κόπος σας πηγαίνει σε ένα άτομο (που δεν ανταποκρίνεται)
Αν διαρκώς προσπαθείτε να ευχαριστήσετε τον/τη σύντροφό σας
Αν η σχέση σας δεν έχει αμοιβαιότητα (από άποψη σεβασμού, βαθμό αφοσίωσης) και διαρκώς κάνετε συμβιβασμούς και υποχωρήσεις, τότε, πιθανότατα η σχέση σας βασίζεται σε έμμονα συναισθήματα και όχι σε αληθινή αγάπη.
3. Ριμπάουντ (Rebound) Όπως ο γνωστός όρος στο μπάσκετ, έτσι και στις σχέσεις: όταν μια σχέση ξεκινά ξαφνικά, πριν καλά-καλά τελειώσει η προηγούμενη.
Αυτές οι σχέσεις σπάνια βασίζονται στην αγάπη και αποτελούν έναν τρόπο για να τονώσει το άτομο -του οποίου τελείωσε η σχέση- την αυτοπεποίθησή του και να νιώσει όμορφα και συντροφικά.
Πολλές φορές το συναίσθημα μοιάζει με αγάπη, γιατί οι άνθρωποι που τελειώνουν μια σχέση θέλουν να ξαναγαπήσουν, όμως όταν αυτό γίνεται πολύ σύντομα, δεν προλαβαίνει να τελειώσει μέσα του η συναισθηματική αναταραχή της προηγούμενης σχέσης για να επενδύσουν στην επόμενη.
Το άτομο που βγαίνει από την προηγούμενη σχέση και αμέσως κάνει μια νέα, έχει συνηθίσει να είναι ερωτευμένο, θέλει να έχει μια σχέση και, χωρίς πολλή σκέψη, επιλέγει κάποιο νέο πρόσωπο για να είναι μαζί του, πείθοντας τον εαυτό του ότι έχει ερωτευτεί ξανά.
Συχνά το άτομο αυτό επιθυμεί και αναπολεί ακόμα την προηγούμενή του σχέση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θέλει πίσω τον παλιό του σύντροφο, απλώς θέλει μια σχέση. Σε μια τέτοια ριμπάουντ φάση, το άτομο θέλει απλώς κάποιον, οποιονδήποτε σύντροφο και δεν είναι έτοιμο να επενδύσει πραγματικά σε μια νέα σχέση. Έτσι, πρόκειται για σχέση-ψυχολογικό τραυμαπλάστ, αφού οι παλιές πληγές δεν έχουν ακόμα επουλωθεί.
Σημάδια της ριμπάουντ σχέσης
Όταν η παλιά σχέση με κάποιον τρόπο μπερδεύεται με τη νέα
Το άτομο φέρνει τα προβλήματα της προηγούμενης στη νέα σχέση
Υπάρχουν εκκρεμότητες από την προηγούμενη σχέση
Ο/η σύντροφος από την προηγούμενη σχέση επανεμφανίζεται (είτε ως φυσικό πρόσωπο είτε ως παράδειγμα)
Είναι λοιπόν σημαντικό να μπορεί κανείς να αξιολογήσει αν τα συναισθήματά του εμπίπτουν σε μία από τις τρεις κατηγορίες της (1) έντονης ερωτικής έλξης, (2) της εμμονής, ή (3) της ριμπάουντ σχέσης, ώστε να ξέρει που βρίσκεται, τι ζητάει, και -κυρίως- τι μπορεί να πάρει από τη σχέση του.
Γράφει η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος
Πηγή
Τρία συναισθήματα που μοιάζουν με αγάπη αλλά δεν είναι…
