ΤΩΡΑ |
Ο Άρης Κακλέας ανήκει στη νεότερη γενιά σκηνοθετών, για τους οποίους η σκηνοθεσία δεν αποτελεί απλώς επαγγελματική επιλογή, αλλά οργανική συνέχιση μιας θεατρικής παιδείας που έχει διαμορφωθεί εκ των έσω. Γιος των καταξιωμένων Γιάννη Κακλέα και Φρόσως Λύτρα κινείται μέσα στο θεατρικό χώρο με φυσικότητα, αλλά και με σαφή επίγνωση του βάρους της παράδοσης που φέρει, ενός βάρους που δεν τον εγκλωβίζει, αλλά λειτουργεί ως εφαλτήριο για προσωπική σκηνοθετική αναζήτηση. Η πορεία του δείχνει ότι η σκηνοθεσία υπήρξε σχεδόν μονόδρομος, όχι ως κληρονομικό προνόμιο αλλά ως συνειδητή επιλογή μεθοδικής εµβάθυνσης. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της δουλειάς του είναι ο άψογος χειρισμός της ελληνικής γλώσσας, στοιχείο που μαρτυρεί όχι μόνο γλωσσική ευχέρεια αλλά και ουσιαστική δραματουργική κατανόηση. Η σχέση του με το κείμενο δεν είναι επιφανειακή- αντιθέτως, αποκαλύπτει εμβρίθεια, ακρίβεια και σεβασμό στη δομή και στον εσωτερικό ρυθμό του θεατρικού λόγου. Αυτή η ποιότητα καθίσταται εμφανής στη σκηνοθετική του προσέγγιση, όπου ο λόγος, το σώμα και η σκηνική δράση συνυπάρχουν σε λειτουργική ισορροπία. Η επιλογή του να ανεβάσει το ”Τρέμω” του Ζοέλ Πομερά στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, συστήνει στο κοινό της Θεσσαλονίκης έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους Γάλλους θεατρικούς δημιουργούς, φέρνοντάς το αντιμέτωπο με ένα κείμενο που συνδυάζει μαγεία, σκληρότητα και μια βαθιά υπόγεια κωμική φύση. Πρόκειται για ένα δυναμικό, τρομακτικά σύγχρονο έργο που προτείνει μια νέα δομή αφήγησης και απαιτεί σκηνοθετική καθαρότητα, τόλμη και λεπτό χειρισμό των μετατοπίσεων ανάμεσα στο δραματικό και το κωμικό στοιχείο. Ο ίδιος ο Άρης Κακλεας επισημαίνει ότι η συνεργασία του με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος υπήρξε μια ευχάριστη εμπειρία, τονίζοντας το κλίμα συλλογικότητας και την αμέριστη αγάπη με την οποία όλοι συνέβαλαν στο ανέβασμα του έργου- στοιχεία που αντανακλούν και τη σκηνοθετική στάση του απέναντι στη διαδικασία της παράστασης ως κοινό τόπο δημιουργίας… Παράλληλα, με τη δική του ομάδα ” Catharsis”, ο Άρης Κακλέας συνεχίζει να διερευνά σκηνικές φόρμες και αφηγηματικές δομές, αναζητώντας έναν λόγο σύγχρονο, ανοιχτό στο διάλογο με το παρόν. Η επιθυμία του να κινηθεί εκτός συνόρων μαρτυρεί ένα σκηνοθέτη που δεν επαναπαύεται, αλλά στοχεύει σε μια διαρκή εξέλιξη, τόσο αισθητική όσο και θεσμική. Ανήκει σε εκείνους τους δημιουργούς που διαθέτουν σαφές καλλιτεχνικό στίγμα, θεατρολογική συνείδηση και ουσιαστικό μέλλον στο χώρο, προσεγγίζοντας το θέατρο ως ζωντανό οργανισμό, ικανό να συνομιλεί με την εποχή του και να ανανεώνει διαρκώς τα εκφραστικά του μέσα!
– Οι γονείς σου ήταν η αιτία για να γίνεις σκηνοθέτης;
Ζούμε σε μία χώρα όπου το να ασχοληθεί κάποιος επαγγελματικά με τον χώρο της τέχνης φαντάζει ένα άπιαστο όνειρο. Σίγουρα, το ότι μεγάλωσα σε ένα έντονα καλλιτεχνικό περιβάλλον συνέβαλε στο να αναπτυχθεί μέσα μου η αγάπη για αυτόν τον κόσμο. Είχα την τύχη και οι δύο μου γονείς να βιοπορίζονται από την τέχνη τους, γεγονός που μου έδινε δύναμη και θάρρος όσο μεγάλωνα για να πάρω την απόφαση να ασχοληθώ με τη σκηνοθεσία. Παρόλα αυτά, οι γονείς μου ποτέ δεν με πίεσαν να πάρω καμία απόφαση όσον αφορά το επάγγελμα το οποίο θα ακολουθούσα. Νομίζω, πως το να γίνω σκηνοθέτης ήταν απλώς μία ευτυχής συγκυρία.
– Γιατί επέλεξες να ανεβάσεις το έργο ”Τρέμω” σε πανελλήνια πρώτη, ήθελες τόσο πολύ να το γνωρίσει το ελληνικό κοινό και για ποιο λόγο;
Πιστεύω πολύ στη σύγχρονη δραματουργία και δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε χάσει μία άμεση επαφή με την ευρωπαϊκή πρωτοπορία, είτε λόγω της μη επιχορήγησης μεταφράσεων σύγχρονων ευρωπαϊκών κειμένων, είτε λόγω της μη επαφής μας με τα σύγχρονα ευρωπαϊκά θεατρικά κέντρα. Το ελληνικό κοινό έχει ανάγκη από καινούργια κείμενα και από σύγχρονα ανεβάσματα κλασικών κειμένων, και αυτό φαίνεται από τις παραστάσεις που επιλέγει να τιμήσει με την παρουσία του. Το “Τρέμω” πιστεύω πως έρχεται να συμπληρώσει ακριβώς αυτό το κενό. Είναι ένα δυναμικό έργο, τρομακτικά σύγχρονο που έρχεται να προτείνει μία νέα δομή αφήγησης. Ήθελα να φέρω το κοινό της Θεσσαλονίκης αντιμέτωπο με ένα τέτοιο κείμενο, ευελπιστώντας να τους ενεργοποιήσει με την μαγεία του, την σκληρότητά του αλλά και με τη βαθιά κωμική φύση του.
-Σύστησε μας το συγγραφέα Ζοέλ Πομερά.
O Ζοέλ Πομερά είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Γάλλους θεατρικούς δημιουργούς. Ξεκίνησε να ασχολείται με το θέατρο όταν ήταν ακόμα έφηβος και παράτησε το σχολείο για να γίνει ηθοποιός. Σύντομα, όμως, κατάλαβε πως αυτό που τον ενδιέφερε ήταν η συγγραφή θεατρικών κειμένων. Απογοητευμένος από την πρώτη του απόπειρα λόγω της ελλιπούς επικοινωνίας του με τον σκηνοθέτη του πρώτου του έργου, αποφάσισε να ιδρύσει την Compagnie Louis Brouillard και να σκηνοθετεί από εδώ και πέρα εκείνος τα δικά του έργα. Έτσι, αποφάσισε να φέρει στο θέατρο την ιδιότητα του auteur που υπήρχε μέχρι τότε κυρίως στο κινηματογράφο και να αυτο-οριστεί με τη διπλή του ιδιότητα ως συγγραφέας και σκηνοθέτης, ¨δημιουργός παραστάσεων¨. Ο Ζοέλ Πομερά και η ομάδα του είναι ακόμα εν ενεργεία και συνεχίζουν να δημιουργούν μία παράσταση τον χρόνο για πάνω από δύο δεκαετίες.
– Πώς είναι να συνεργάζεσαι με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος;
Είναι μία πολύ ευχάριστη εμπειρία. Όλα τα τμήματα υποδέχθηκαν θερμά τις ιδέες μου και έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν έτσι ώστε να φτάσουμε στο βέλτιστο επιθυμητό αποτέλεσμα και τους ευχαριστώ για αυτό. Πρόκειται για ένα περιβάλλον όπου ακόμα κυριαρχεί η ομαδικότητα και η βαθιά αγάπη για την τέχνη μας. Είναι εντυπωσιακό να βλέπεις τόσο κόσμο με τόσες διαφορετικές ιδιότητες να συνεργάζεται για να φέρει εις πέρας την παράσταση που έχεις οραματιστεί. Στάθηκα πολύ τυχερός και ως προς την ομάδα των ηθοποιών οι οποίοι πραγματικά βούτηξαν μέσα σε αυτό το έργο και πάλεψαν να αναμετρηθούν με τις εκάστοτε δυσκολίες του χωρίς να χάσουν το κέφι τους για τη δουλειά μας. Χωρίς αυτούς, δεν θα υπήρχε η παράσταση. Εύχομαι να μπορέσω να τους ξανασυναντήσω επαγγελματικά!
– Ο Πομερά ξεχωρίζει για τη βαθιά ανθρωποκεντρική του γραφή και την κινηματογραφική αίσθηση που διαπερνά τα έργα του. Εσύ με ποιο τρόπο το προσέγγισες;
Πιστεύω πως έμεινα πιστός ως προς αυτά τα χαρακτηριστικά του, όχι για λόγους ευλάβειας αλλά γιατί η βαθιά ανθρωποκεντρική γραφή του και η κινηματογραφική αίσθηση του ήταν αυτά που με τράβηξαν εξαρχής προς το έργο του. Μιλώντας μαζί του εκφράσαμε την κοινή μας αγάπη για τον David Lynch και για τον σουρεαλισμό και έτσι κατάλαβα πως οδεύω προς την σωστή κατεύθυνση. Εκείνος δεν επέβαλε τίποτα ως προς την τήρηση του αρχικού κειμένου και μου έδωσε πλήρη ελευθερία να δημιουργήσω τη δική μου εκδοχή. Πράγμα που έγινε.
– Τι είδους έργα σε κεντρίζουν το ενδιαφέρον και θέλεις να σκηνοθετείς;
Πέρασα ένα διάστημα, όπου δεν έβρισκα κάτι που να μου κεντρίζει πραγματικά το ενδιαφέρον. Για αυτό και τον περασμένο Απρίλιο σκηνοθέτησα ένα δικό μου κείμενο, τον “Θεό των Σκουπιδιών” μαζί με την ομάδα Catharsis όπου δημιούργησα το 2023 μαζί με την Τατιάνα Υφαντή, τον Χρήστο Τσάβο, τον Γιάννη Σύριο και την Ρωξάνη Στρουμπούλη. Νομίζω ,πως ο Πομερά ήρθε ως μία λογική συνέχεια καθώς είναι ένας δημιουργός που λειτουργεί με μεγάλη ελευθερία. Υπάρχουν πολλά θεατρικά κείμενα που εκτιμώ και αγαπώ. Αν έπρεπε να διαλέξω κάποια κοινά τους συστατικά θα διάλεγα: το σκοτάδι, τη μαγεία και φυσικά… το χιούμορ!
– Τι σκέφτεσαι για το μέλλον σου; Ποια είναι τα καινούργια σου σχέδια;
Θα ήθελα να δημιουργήσω μία ακόμα παράσταση με την ομάδα μου στο άμεσο μέλλον. Έχω επίσης κάποια σχέδια για το χειμώνα που χρειάζονται προεργασία. Ταυτόχρονα νιώθω έτοιμος να εκδώσω την πρώτη μου νουβέλα με τίτλο «Η ψευδαίσθηση του ενιαίου χρώματος» αλλά αυτό το όνειρο αργεί ακόμα. Αν μπορούσα να πω κάτι για το πως φαντάζομαι το μέλλον μου θα ήθελα να βρω τρόπο να παρουσιάσω κάποια δουλειά μου στην Ευρώπη και να ανοίξω ένα διάλογο δημιουργίας μεταξύ της Ελλάδας και της Ευρώπης.
– Η εποχή της ανεξέλεγκτης ασυδοσίας και βίας που ζούμε επηρεάζει το θέατρο; Τι είναι το θέατρο για εσένα;
Φυσικά και το επηρεάζει. Ζούμε μια εποχή όπου η ακρίβεια έχει εγκατασταθεί ως η νέα πραγματικότητα, η στεγαστική κρίση είναι στα κόκκινα και ο πόλεμος ενάντια στη μνήμη γίνεται ολοένα και πιο σκληρός. Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να αντισταθούμε στην κοινωνική απομόνωση, να μεταβούμε από το εγώ στο εμείς και να παλέψουμε για ένα καλύτερο μέλλον. Έρχονται δύσκολοι καιροί… Το να υπηρετήσουμε τα όνειρα μας φαντάζει ολοένα και πιο ουτοπικό. Όμως, υπάρχει ελπίδα. Αρκεί να ξέρεις που να κοιτάξεις… Το θέατρο είναι μία συλλογική πολιτική πράξη. Για αυτό και σε κάθε ανθρωπιστική κρίση πλήττεται βαθιά από τα υψηλά κοινωνικά στρώματα που επωφελούνται από την απομόνωση μας και αισχροκερδούν από τη μοναξιά μας.
Σχόλια για αυτό το άρθρο