Η φετινή καλοκαιρινή παραγωγή της 5ης Εποχής Τέχνης σε συνεργασία με την Ars Aeterna της Ευριπίδειας τραγωδίας ”Ιφιγένεια εν Αυλίδι” είναι μία από τις καλύτερες τραγωδίες και μάλιστα 5 αστέρων που έχω δει μέχρι τώρα. Ο εμπνευσμένος και ευφάνταστος σκηνοθέτης, Θέμης Μουμουλίδης, επέλεξε να ανεβάσει τη βαθιά πολιτική αυτή τραγωδία και να την παραλληλίσει με τα σημερινά τεκταινόμενα της εποχής μας. Η σκηνοθεσία του, όπως πάντα, χωρίς ανούσιους και άσκοπους νεωτερισμούς- μόνο μερικές αδιόρατες φρέσκες πινελιές έδιναν μια πιο σύγχρονη ματιά στην τραγωδία- κινήθηκε σε μια εικαστική ποιητική ατμόσφαιρα, αναδεικνύοντας τις ερμηνείες των ηθοποιών, χωρίς να αποδομήσει το κείμενο, χρησιμοποιώντας πολλούς συμβολισμούς από τα κοστούμια του χορού που συμβόλιζαν την αθωότητα της Ιφιγένειας και ήταν άσπρα, μέχρι το συγκλονιστικό μονόλογο της, όπου μεταμορφώνεται σε ελάφι. Πρώτη φορά συμβαίνει αυτό επί σκηνής, αλλά και σκηνοθετικά, δείχνοντας με σαφήνεια τι επακολούθησε μετέπειτα… Η μάσκα του ελαφιού ήταν περίτεχνα φιλοτεχνημένη και άξια θαυμασμού! Η σκηνή της μεταμόρφωσης αυτής θα μου μείνει αξέχαστη, γιατί όπως είναι γνωστό, η θεά Άρτεμις δεν επέτρεψε να θυσιαστεί το αγαπημένο της πλάσμα, η ευνοούμενη και προστατευόμενη της Ιφιγένεια, αλλά έβαλε στη θέση της για να θυσιαστεί ένα εξίσου αγαπημένο της πλάσμα, το ελάφι, το ιερό της σύμβολο. Αυτό εξιστορείται με λόγια και όχι με αναπαράσταση…
Η παράσταση καλοκουρδισμένη , θα την χαρακτήριζα υψηλής αισθητικής, απέσπασε διθυραμβικά σχόλια, και όχι άδικα, από κοινό και ειδήμονες. Ο άξιος και ευρηματικά δημιουργικός, Θέμης Μουμουλίδης, είχε όμως και ένα επιτελείο σημαντικών ηθοποιών αλλά και ταλαντούχων νέων συντελεστών με τους οποίους δούλεψε άψογα, δημιουργώντας αυτό το άρτιο αποτέλεσμα! Γιατί, όλοι οι ηθοποιοί που επέλεξε διέθεταν ταλέντο πείρα και τεχνική και ήταν πρώτης γραμμής! Χρησιμοποίησε τη σύγχρονη , ποιητική μετάφραση της Παναγιώτας Πανταζή και -όπως όλοι οι σκηνοθέτες τη φετινή σεζόν στις τραγωδίες- απέφυγε το πομπώδες και στομφώδες ύφος και μετέτρεψε την εκφορά του λόγου σε καθημερινούς απλούς διαλόγους.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να επισημάνω, ότι αυτό με βρίσκει λίγο αντίθετο, γιατί η τραγωδία είναι πασίγνωστο σε όλους ότι ξεχωρίζει εκτός του τεράστιου ποιητικού της λόγου για τη φωνή και την κίνηση που υπάρχει σε αυτή και για αυτό διαφέρει από οποιοδήποτε έργο ρεπερτορίου αλλά και σύγχρονο. Δεν θα ήθελα βέβαια, και τον υπερβολικό στόμφο, αλλά κάτι ανάμεσα στα δύο, στη πιο σημερινή προσέγγιση σε συνάρτηση με την παλαιά. Γιατί, με αυτόν τον τρόπο δεν μπορούν να ξεχωρίσουν- ένα απλό παράδειγμα φέρνω- και να αναδειχθούν η ανώτερη τάξη από τους απλούς ανθρώπους: τους δούλους, τους αγγελιαφόρους, τους κήρυκες, και τους τροφούς, μεταξύ άλλων…
Ο Χορός ήταν μαγικός, θαρρείς και άκουγες φωνές αγγέλων! Η κίνηση της Σεσίλ Μικρούτσικου, εξαιρετική από τις καλύτερες που έχω δει σε τραγωδία, η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου απόλυτα εναρμονισμένη με τη σκηνοθεσία και υπέροχη, όπως και τα σκηνικά του Γιώργου Γαβαλά άκρως λειτουργικά και τα κοστούμια της Νίκης Ψυχογιού. Οι φωτισμοί του Νίκου Σωτηρόπουλου δημιουργούσαν μια υπερβατική , εικαστική και σαγηνευτική ατμόσφαιρα!
Ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος στο ρόλο του στρατηλάτη Αγαμέμνονα αγέρωχος και εντυπωσιακός, ο Μενέλαος του Άκη Σακελλαρίου ήταν κομμένος και ραμμένος στα μέτρα του, συναινετικός και ”υποταγμένος” στον αδελφό του γιατί γνώριζε τη ματαιότητα της θυσίας αυτής, η Κλυταιμνήστρα της Ιωάννας Παππά επιβλητική, ο Παντελής Δεντάκης στους ενοποιημένους ρόλους του πρεσβύτη και των αγγελιαφόρων, όπως πάντα έξοχος, και ο Γιώργος Χρυσοστόμου ευθύβολος ως Αχιλλέας.
Εκείνη , στην οποία θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα και να την υμνήσω με τα καλύτερα λόγια που υπάρχουν, είναι η πρωταγωνίστρια που αναδείχθηκε μέσα από αυτή την τραγωδία. Γεννήθηκε, μια αδαμάντινη, χαρισματική πρωταγωνίστρια με λάμψη, με φως αυτόφωτο και δυνατό σαν τον ήλιο, και όχι ένας διάττων αστέρας. Η Μαρία Πετεβή, μια ηθοποιός της νέας γενιάς με ανεκτίμητη καλλιτεχνική αξία, που εκτός από το μεγάλο μπαμ που έκανε με το ρόλο αυτό, την έκπληξη που δημιούργησε, ήταν ερμηνευτικά ένα ποίημα και χάρμα οφθαλμών! Δεν δίστασε να βουτήξει στα βαθιά νερά και όχι μόνο κολύμπησε, αλλά βγήκε πρώτη, έκανε πρωταθλητισμό, αποσπώντας δάφνες και περγαμηνές! Αισθαντική, αέρινη, ονειρική, θεσπέσια, μαγευτική, με πηγαία εσωτερικότητα, εκφραστικά μέσα, ευρεία γκάμα και στόφα μεγάλης θεατρίνας! Αιχμαλώτισε το κοινό με την ερμηνεία της, το συνεπήρε, το καθήλωσε. Προκάλεσε ρίγη συγκίνησης και ακτινοβολούσε ταλέντο! Της αξίζουν χίλια μπράβο! Η καλύτερη Ιφιγένεια που είδα μέχρι σήμερα. Στο συναρπαστικό μονόλογό της, περνά βίαια την οδυνηρή φάση της ενηλικίωσης, την οποία ανατροπές δραματικές την επιβάλλουν, χάνοντας την παιδική της αθωότητα, όταν αποφασίζει να θυσιαστεί…
Η ηρωίδα τυλιγμένη στο λευκό των ενδυμάτων της υποχρεούται εκ των πραγμάτων να αφήσει πίσω της την ασφάλεια της παιδικότητας και την αφέλεια της αθωότητας και να περάσει σε ανοίκειες διαδικασίες και καταστάσεις. Έτσι λοιπόν, στο συγκλονιστικό της μονόλογο , απαλλαγμένη από τα στενά όρια της νεοελληνικής απόδοσης, απογειώνει ένα από τα πιο τολμηρά θέματα , που δύσκολα αγγίζει η παγκόσμια λογοτεχνία αγγίζοντας με προσοχή επίμονη τις τρυφερές χορδές του θεατή. Με έντονες συναισθηματικές εναλλαγές περνάει από τη χαρά, τον ενθουσιασμό, το γέλιο στη θλίψη, στην οργή κι από εκεί στο φόβο του θανάτου, το ξάφνιασμα, την απογοήτευση , ισορροπώντας σοφά και μετρημένα… Κι ,όμως, αποφασίζει να θυσιαστεί, μάταια παρόλα αυτά, αλλά θέλει να σώσει την πατρίδα της. Είναι ώριμη, γυναίκα πια. Άραγε, η θυσία της θα αποφέρει καρπούς; Θα ξαναγεννηθεί κάτι καινούργιο; Θα λάμψει το φως; Ή όλα θα εξακολουθήσουν να συμβαίνουν επί ματαίω χάρις στις πολιτικές σκοπιμότητες και όχι μόνο…. Η απάντηση; Δική σας! Μην χάσετε την τραγωδία αυτή!
Σχόλια για αυτό το άρθρο