ΤΩΡΑ |
Τον κατατάσσω -και είναι- ως έναν από τους δέκα σπουδαιότερους σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς! Στα έργα του εμπεριέχονται όλα τα λογοτεχνικά είδη: διήγημα, μυθιστόρημα, θέατρο, ποίηση, παραμύθι, αισθητικά δοκίμια, πολιτικά άρθρα, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Διέπονται από κοινωνική ευαισθησία, ουμανισμό, ιδεολογική εγρήγορση και διακρίνονται για το ιδιάζον λογοτεχνικό τους ύφος. Θα ήθελα να σταθώ, όμως, ιδιαίτερα στον χαρισματικό και ιδιοφυή θεατρικό Θανάση Τριαρίδη. Και, αναντίρρητα , στο καινούργιο θεατρικό του έργο ‘’ Το περίσσιο παιδί’’ με μία άκρως συγκινητική υπόθεση και ένα μήνυμα- καταγγελία που αφορά όλο τον πλανήτη… Αφορά στα εγκαταλειμμένα μωρά της Αφρικής από τις εκτρώσεις, λόγω μη χρηματικής επιδότησης, ανύπαρκτης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και του υπερπληθυσμού της. Ο Θανάσης Τριαρίδης σε κάθε θεατρικό του έργο δημιουργεί το δικό του σύμπαν, όπου συνυπάρχουν ή όχι- εννοώ το κάθε ένα ξεχωριστά-ο ρομαντισμός, ο αισθητισμός, το μεταφυσικό, η αλληγορία,ο μαγικός ρεαλισμός, η παραβολή, το παραμύθι, στοιχεία από το θέατρο του παραλόγου, της καθημερινότητας, της επικαιρότητας,πολιτικά, των ανθρωπίνων σχέσεων,δικά του αμιγώς πρωτότυπα θέματα,άλλα σχετικά με το μέλλον, όλα αποτυπωμένα με μία μεταμοντέρνα ματιά και με το δικό του στίγμα. Παρότι τα κείμενα του θεωρούνται δύσκολα, ακόμη και οι μη μυημένοι μπορούν να καταλάβουν τα μηνύματα που θέλει να περάσει γιατί η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι καθαρή και εύληπτη. Δείτε αυτήν την παράσταση και βοηθήστε έμπρακτα με όλη σας την ψυχή στην επίλυση αυτού του προβλήματος, μήπως και ευαισθητοποιηθούν οι μεγάλοι… Πρόκειται για αθώες ψυχές… Η παράσταση ανεβαίνει στο θέατρο ‘’Αυλαία’’ στις 20 Ιανουαρίου.
Ο λόγιος της εποχής μας και διαχρονικός Θανάσης Τριαρίδης από το Α ως το Ω!
Αφρική: Στα χρόνια 2016-2017 βρέθηκα για αρκετό καιρό στην Αιθιοπία στα πλαίσια της διαδικασίας της διακρατικής υιοθεσίας (μαζί με την γυναίκα μου Χαρά Σύρου υιοθετήσαμε την κόρη μας από εκεί). Έτσι ήρθα σε άμεσα επαφή με το φριχτό πρόβλημα του υπερπληθυσμού που με την σειρά του γεννά αδιανόητη φτώχεια, απερίγραπτη δυστυχία και κατάργηση κάθε (δεδομένης για τους ανθρώπους της Δύσης) ανθρώπινης αξίας. Η εμπειρία της Αφρικής προφανώς άλλαξε την ζωή μου – και προφανώς σχημάτισε τον κεντρικό άξονα σε ό,τι έχω γράψει έκτοτε. Ανάμεσα σε αυτά που ήδη έχουν παρασταθεί ή δημοσιευτεί είναι η θεατρική τριλογία Leopold, Football και HIV, το έργο Nastasia, η συλλογή «ποιημάτων» Θα σας περιμένω και το παραμύθι Τα περίσσιο παιδί.
Βιβλία: Είναι οι πολλαπλασιαστές της ζωής μας, οι πολλαπλασιαστές των ονείρων μας. Τίποτε δεν μπορεί να πάει πιο μακριά την πιθανότητα της ανθρώπινης κατάστασης από τον κόσμο των βιβλίων.
Γενναιόκαρδος: Αρετή που την θαυμάζω απεριόριστα. Ίσως γιατί νιώθω στην περίπτωσή μου την ολοκληρωτική απουσία της.
Διανοούμενος: Αυτός που αποφασίζει –που οφείλει– να μιλήσει ενάντια στην ομοφωνία, την συναίνεση, την κατάφαση. Και να πληρώσει το κόστος.
Ελληνική πεζογραφία: Για 200 χρόνια βρέθηκε εγκλωβισμένη σε διάφορες ηθογραφικές εκδοχές που ήταν το ζητούμενο από αυτήν. Όπου μπορούσε και όποτε τόλμησε να διαφύγει από ετούτη την ηθογραφική στοχοθεσία έδωσε σημαντικότατα έργα – ας πούμε τον Καραγάτση. Τα τελευταία 40 χρόνια η ελληνική πεζογραφία προσπαθεί να κερδίσει το χαμένο έδαφος.
Ζωή: Είναι σπάνιο δώρο το να κατανοήσει τη ζωή του ως υποσύνολο της σύνολης ζωής που γυρεύει από σένα να ζήσεις. Δεν είναι εύκολο να το καταφέρεις αυτό.
Ήθη: Οφείλουμε να κατανοήσουμε την ηθική ως μια διαδρομή απέναντι στα ήθη. Τα ήθη σκλαβώνουν τους ανθρώπους.
Θεία Δίκη: Δεν πιστεύω στον Θεό. Πιστεύω στη δικαιοσύνη των ανθρώπων.
Ιθάκη: Ο Καβάφης μας καθορίζει. Αξία έχει η διαδρομή. Κυρίως το να χαθείς ανάμεσα στους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες.
Κοινωνία: Δεν υπάρχει πια κοινωνία – υπάρχει πλέον ολόκληρος ο κόσμος. Ζούμε σε ολόκληρο τον κόσμο – μέσα στις σπαρακτικές και τραγικές του ανισότητες. Τα σύνορα που μας εξασφαλίζουν είναι ένα ψέμα, μια φενάκη.
Λογοτεχνία: Η θηριώδης αγωνία του ανθρώπου να επινοήσει και να αφηγηθεί ιστορίες, φαινομενικά για να ψυχαγωγηθεί – στην ουσία όμως για να περιγράψει το επερχόμενο, αυτό που δεν λέγεται και δεν προβλέπεται.
Μόρφωση: Η διαδρομή μας προς τον άλλο άνθρωπο μέσα από πνευματικές και ηθικές αξίες. Ουσιαστικά η αγωνία μας να αποκτήσουμε μορφή και πρόσωπο και προσωπική ιστορία.
Νόημα: Ο καθένας το κατανοεί διαφορετικά. Σε ό,τι με αφορά το νόημα υπάρχει εκεί όπου κατανοείς την ευτυχία σου ως αποτέλεσμα της ευτυχίας των άλλων.
Ξένοι: Δεν υπάρχουν ξένοι. Υπάρχουν συνάνθρωποι. Ξέρω πως αυτό μοιάζει με ρητορεία – αλλά αν δεν το πιστέψω, δεν μπορώ να βρω κανένα νόημα.
Ουμανισμός: Η απάντηση έρχεται συνακόλουθα με τις προηγούμενες. Ουμανισμός είναι η αγωνία να βρούμε ένα νόημα μέσα στην ακατανόητη ύπαρξη.
Περίσσιο Παιδί: Το παραμύθι «Το περίσσιο παιδί» και η παράσταση που βασίζεται σε αυτό είναι μια προσπάθεια να αποτυπωθεί με μια εκφραστική μεταφορά ένας αδιανόητος πόλεμος που μαίνεται σήμερα. Μιλούμε για τα εκατομμύρια των εγκαταλελειμμένων παιδιών της Αφρικής: στην Αιθιοπία, στη Νιγηρία, στην Κένυα, στην Ουγκάντα, στο Κονγκό, σε ολόκληρη την υποσαχάρια Αφρική. Δεν έχουμε ακριβή στοιχεία για τον αριθμό αυτών των παιδιών – ωστόσο μόνο σε επίπεδο Αφρικής πρέπει να ξεπερνούν τα 20 εκατομμύρια, δηλαδή δυο φορές τον πληθυσμό της Ελλάδας. Τι συμβαίνει με τα παιδιά αυτά: στην συντριπτική τους προκύπτουν από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες – κι όπως ίσως ξέρετε, στις εξαθλιωμένες οικονομικά χώρες η πορνεία όλων των ειδών αποτελεί για τις περισσότερες γυναίκες έναν βασικό δρόμο επιβίωσης. Η νοσοκομειακή έκτρωση έχει δυσβάσταχτο κόστος και οι πρακτικές μέθοδοι ηθελημένης αποβολής μπορούν να καταστρέψουν το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας. Έτσι ως ασφαλέστερος δρόμος της απελπισίας μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης επιλέγεται η γέννα και η άμεση εγκατάλειψη του μωρού. Τα ανεπιθύμητα νεογέννητα εγκαταλείπονται λίγες ώρες μετά τη γέννησή τους είτε σε μια ερημική περιοχή, οπότε και πεθαίνουν αβοήθητα σε λίγες ώρες, είτε σε κάποια κατοικημένη περιοχή, οπότε και στοιβιάζονται σε άθλια ορφανοτροφεία. Από αυτά περίπου τα μισά θα πεθάνουν από δυσεντερία τους πρώτους μήνες της ζωής τους, και τα υπόλοιπα απλώς σωρεύονται σε αδιανόητα άθλιες συνθήκες ζωής μέχρι να γίνουν έξι ή οχτώ χρονών οπότε και θα βγουν στους δρόμους για να ανακυκλώσουν την απελπισία που τα έφερε στον κόσμο. Αυτά είναι τα περίσσια παιδιά του κόσμου μας. Και βέβαια δεν υπάρχουν μόνον στην Αφρική.
Ρομαντισμός: Ένα από τα κρισιμότερα πνευματικά κινήματα της ιστορίας της Δύσης. Για χρόνια πίστευα πως υπήρξε μόνο και μόνο για να γράψει ο Όσκαρ Ουάιλντ το «Αηδόνι και το Τριαντάφυλλο».
Συγγραφή: Μια εκφραστική προσπάθεια που μπορεί να γίνει αυτόνομα – σε αντίθεση με το θέατρο ή τον κινηματογράφο όπου απαιτείται μια πολυάνθρωπη συνεργασία.
Τεχνολογικό παραμύθι: Αν στα έργα της Τριλογίας κυριαρχεί η λογική της ευθείας επίθεσης στο κοινό (με ότι αυτό συνεπάγεται), στο Περίσσιο παιδί μάλλον έχουμε μια προσπάθεια να αποτυπωθεί με μια εκφραστική μεταφορά αυτός το αδιανόητος πόλεμος που περιγράφτηκε στην πρώτη ερώτηση. Μοιάζει με «τεχνολογικό» (cuber) παραμύθι ή με παραβολή – ωστόσο είναι η πιο σημαντική ιστορία της ζωής μου. Το Ασήμαντο Προγραμματάκι που πασχίζει να κατανοήσει ως παιδί του ένα πλαστικό μωρό είμαι εγώ. Ή καλύτερα αυτό που θα ήθελα να είμαι εγώ. Για μένα, για την δική μου οπτική, ό,τι γράφεται στις λίγες σελίδες αυτής της αφήγησης είναι το κεντρικό διακύβευμα του πολιτισμού της Δύσης. Και το κέντρο της παροντικής μας ιστορίας μέσα στη μεγάλη Ιστορία.
Υποσαχάρια Αφρική: Θα πρότεινα στους αναγνώστες σας να ψάξουν στο διαδίκτυο την 2015 Revision of World Population Prospects και την PovcalNet 2015. Τι θα δουν εκεί; Πως στην Υποσαχάρια Αφρική σήμερα ζούνε ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι – το 1950 το αντίστοιχο νούμερο ήταν 180 εκατομμύρια. Το 2050 ο πληθυσμός αυτός θα ξεπερνάει τα 2,1 δισεκατομμύρια. Από το σημερινό ένα δισεκατομμύριο, τα 600 εκατομμύρια ζούνε χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Οι δυο μεγαλύτερες χώρες της περιοχής αυτής, η Αιθιοπία (100 εκατ. κάτοικοι) και η Νιγηρία (180 εκατ. κάτοικοι) έχουν ημερήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα λιγότερο από ένα ευρώ την ημέρα. Από το 1,1 δισεκατομμύριο των παιδιών της Υποσαχάριας Αφρικής που θα γεννηθούν και θα επιβιώσουν μέχρι το 2050 (διότι περισσότερα από 300 εκατομμύρια δεν θα επιβιώσουν με κύρια αιτία του θανάτου τους τη δυσεντερία) πρόσβαση στο νερό θα έχουν λιγότεροι από το 1/5. Αυτό σημαίνει πως περισσότεροι από 800 εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα πλυθούν ούτε μία φορά με τρεχούμενο νερό μέχρι να συμπληρώσουν τα οχτώ τους χρόνια.
Φροντίδα: Νομίζω πως είναι η ευγενέστερη ώρα του ανθρώπου που ζει και αλληλοεπιδρά σε μια κοινωνία. Πιστεύω πως είναι η ύψιστη αξία – το να φροντίζεις τον άλλον, το να φροντίζεις ένα ζώο ή ένα λουλούδι, εν τέλει το να φροντίζεις τη ζωή.
Χόρταση (και πείνα). Ξεκινάω από το δεύτερο σκέλος: Οι πεινασμένοι της γης αυξάνονται γεωμετρικά. Σήμερα είναι περίπου ο μισός πληθυσμός της γης – το 2050 θα είναι έξι δισεκατομμύρια. Ο πληθυσμός των χορτάτων της Δύσης θα είναι περίπου 1,5 εκατομμύριο. Τι θα γίνει τότε; Τα γεγονότα δεν είναι αισιόδοξα: εφόσον οι πολίτες της Δύσης αρνηθήκαμε να μοιράσουμε τη χόρτασή μας (την πρόσβαση σε μη μολυσμένο νερό, σε ρεύμα κ.ο.κ.) με την πείνα των επερχόμενων απελπισμένων, ουσιαστικά ζητήσαμε τον πόλεμο. Οι πεινασμένοι θα γυρέψουν να χορτάσουν με κάθε τρόπο – πάντοτε στην Ιστορία έτσι γινότανε. Νομίζω πως ο 21ος αιώνας, κάπου στις μεσιανές του δεκαετίες, θα δει αυτόν τον υπερ-πόλεμο (αλλιώς: το μετα-πόλεμο) ανάμεσα στους πεινασμένους και στους χορτάτους (και το ξαναλέω: οι χορτάτοι είμαστε οι πολίτες της Δύσης). Μέχρι τώρα στην Ιστορία όλους τους πολέμους μετακινήσεων τους κέρδισαν οι πεινασμένοι. Ωστόσο δεν είμαι βέβαιος για το πού θα γείρει ο εφιάλτης αυτής της φοράς: η Δύση θα χρησιμοποιήσει νεωτερικά όπλα απίστευτης εμβέλειας (και βιολογικής δομής) και τα νούμερα των νεκρών θα κάνουν τα δεκάδες εκατομμύρια των θυμάτων των δύο παγκοσμίων πολέμων του 20ου αιώνα να μοιάζουν παιδικό ανάγνωσμα.
Ψυχές (μικρά παιδιά): Θα ήθελα να απαντήσω με μιαν εικόνα από τα ταξίδια μου στην Αφρική: Μια ημέρα είδα με τα μάτια μου έναν χώρο (θα ήθελα να τον πω “αίθουσα” – αλλά δεν είμαι σίγουρος αν θα το περιέγραφα σωστά) όπου δεκάδες νεογέννητα βρέφη βρίσκονταν μέσα σε άδεια κουτιά από παπούτσια. Προσπαθήστε να το καταλάβετε: μιλούμε για κουτιά από παπούτσια. Και το ακόμη πιο εξωφρενικό για τη δική μας λογική: εκείνα τα μωρά ήταν πολύ τυχερά που βρισκόντουσαν μέσα στα κουτιά των παπουτσιών διότι έτσι ήταν από τα πολύ λίγα που είχαν πιθανότητες να υιοθετηθούν.
Ωραίο τέλος: Ωραίο τέλος είναι εκείνη η ώρα όπου τα δάκρυά μας μοιάζουν βαρύτερα από το βέβαιο θάνατό μας.
Το περίσσιο παιδί
του Θανάση Τριαρίδη
20-21 Ιανουαρίου & 16-17 Φεβρουαρίου 2020
στο Θέατρο ΑΥΛΑΙΑ
Μία φορά κι έναν καιρό, ήταν ένα πρόγραμμα στο κομπιούτερ, ένα πρόγραμμα Διεκπεραίωσης. Το οποίο εντοπίζει στα σκουπίδια ένα μωρό. Και αποφασίζει – ενάντια στους κανόνες της γεμάτης ‘ευμάρεια’ και τεχνητή νοημοσύνη πόλης- να σώσει αυτό το περίσσιο παιδί.
Το παραβολικό παραμύθι του Θανάση Τριαρίδη «Το περίσσιο παιδί» μεταφέρεται για πρώτη φορά επί σκηνής από τη νεοσύστατη ομάδα Ich Bebe, θίγοντας το ζήτημα των ανεπιθύμητων νεογέννητων και εγκαταλελειμμένων παιδιών. Η παράσταση μας ταξιδεύει στο μέλλον, σε μία πόλη ψυχρή και απόμακρη, όπου οι υπολογιστές αποκτούν συναισθήματα που οι άνθρωποι έχουν θάψει. Ή μήπως τελικά δεν μας ταξιδεύει και τόσο μακριά; Και τα περίσσια παιδιά είναι ήδη στην πραγματικότητά μας;
Σημείωμα Συγγραφέα
«Η παράστασή «Το περίσσιο παιδί» είναι μια προσπάθεια να αποτυπωθεί με μια εκφραστική μεταφορά ένας αδιανόητος πόλεμος που μαίνεται σήμερα. Μιλούμε για τα εκατομμύρια των εγκαταλελειμμένων παιδιών της Αφρικής: στην Αιθιοπία, στη Νιγηρία, στην Κένυα, στην Ουγκάντα, στο Κονγκό, σε ολόκληρη την υποσαχάρια Αφρική. Δεν έχουμε ακριβή στοιχεία για τον αριθμό αυτών των παιδιών – ωστόσο μόνο σε επίπεδο Αφρικής πρέπει να ξεπερνούν τα 20 εκατομμύρια, δηλαδή δυο φορές τον πληθυσμό της Ελλάδας. Τι συμβαίνει με τα παιδιά αυτά: στην συντριπτική τους προκύπτουν από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες – κι όπως ίσως ξέρετε, στις εξαθλιωμένες οικονομικά χώρες η πορνεία όλων των ειδών αποτελεί για τις περισσότερες γυναίκες έναν βασικό δρόμο επιβίωσης. Η νοσοκομειακή έκτρωση έχει δυσβάσταχτο κόστος και οι πρακτικές μέθοδοι ηθελημένης αποβολής μπορούν να καταστρέψουν το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας. Έτσι ως ασφαλέστερος δρόμος της απελπισίας μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης επιλέγεται η γέννα και η άμεση εγκατάλειψη του μωρού. Τα ανεπιθύμητα νεογέννητα εγκαταλείπονται λίγες ώρες μετά τη γέννησή τους είτε σε μια ερημική περιοχή, οπότε και πεθαίνουν αβοήθητα σε λίγες ώρες, είτε σε κάποια κατοικημένη περιοχή, οπότε και στοιβιάζονται σε άθλια ορφανοτροφεία. Από αυτά περίπου τα μισά θα πεθάνουν από δυσεντερία τους πρώτους μήνες της ζωής τους, και τα υπόλοιπα απλώς σωρεύονται σε αδιανόητα άθλιες συνθήκες ζωής μέχρι να γίνουν έξι ή οχτώ χρονών οπότε και θα βγουν στους δρόμους για να ανακυκλώσουν την απελπισία που τα έφερε στον κόσμο. Αυτά είναι τα περίσσια παιδιά του κόσμου μας. Και βέβαια δεν υπάρχουν μόνον στην Αφρική.»
Μετά από κάθε παράσταση, θα ακολουθεί συζήτηση με τον συγγραφέα Θανάση Τριαρίδη, για την εμπειρία της Αφρικής και το μέλλον των αποκλεισμένων πληθυσμών της Αφρικανικής Ηπείρου.
Κείμενο: Θανάσης Τριαρίδης
Επιμέλεια Κίνησης: Πασχαλιά Ακριτίδου
Πρωτότυπη Μουσική: Χρήστος Διαμαντής
Επιμέλεια Ήχου: Βασίλης Φαλάρας
Ενδυματολογία: Μαρία Κοντοδήμα
Βίντεο-Φωτογραφίες: Ίριδα Κατσούλα
Αφίσα: Νικόδημος Τριαρίδης
Παίζουν: Γιάννης Βερβενιώτης, Χριστίνα Παπατριανταφύλλου, Αντιγόνη Σταυροπούλου
Ακούγεται η φωνή του Γιώργου Κιμούλη
*Το βιβλίο Το περίσσιο παιδί κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Gutenberg
Ευχαριστούμε τον κ. Γιάννη Μαμάη για την υποστήριξή του
Πληροφορίες
Στη σελίδα του Θεάτρου ΑΥΛΑΙΑ: https://www.avlaiatheater.gr/
Θέατρο Αυλαία (Πλατεία ΧΑΝΘ / Τσιμισκή)
Τηλέφωνο: 2310 230013
Παραστάσεις: 20-21 Ιανουαρίου και 16-17 Φεβρουαρίου 2020
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Δευτέρα, Τρίτη, στις 21.00 και Κυριακή στις 20.00
Διάρκεια: 50 λεπτά
Εισιτήρια: 12€ γενική είσοδος, 10€ φοιτητικό, ανέργων, 65+, 8€ ατέλεια
Προπώληση: Ταμείο θεάτρου Αυλαία και Ticketservices.gr, tickets.public.gr & στα καταστήματα Public
Σχόλια για αυτό το άρθρο