Σε ένα κατάμεστο Ηρώδειο πραγματοποιήθηκε, σε κλίμα ενθουσιασμού, η πρεμιέρα της νέας Τουραντότ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη. Οι 5.000 θεατές επιβράβευσαν με ένα θερμότατο και παρατεταμένο χειροκρότημα τους συντελεστές της παραγωγής. Το ενδιαφέρον του κοινού για την παραγωγή ήταν τέτοιο που τα εισιτήρια και για τις πέντε παραστάσεις εξαντλήθηκαν μία εβδομάδα πριν την πρεμιέρα.
Το κύκνειο άσμα του Πουτσίνι παρουσιάστηκε σε μια μεγαλειώδη παραγωγή, η οποία προετοιμαζόταν με πυρετώδεις ρυθμούς τα δύο τελευταία χρόνια στα εργαστήρια της ΕΛΣ.
Η σπουδαία Ελληνίδα σκηνογράφος και ενδυματολόγος Χλόη Ομπολένσκι πρότεινε μια εντελώς διαφορετική σκηνική χρήση του Ηρωδείου, δημιουργώντας μια σκηνή που επεκτάθηκε πάνω από την Ορχήστρα και συμπεριλαμβάνοντας το ίδιο το φυσικό σκηνικό του μνημείου στη σκηνογραφία της παράστασης. Τα δεκάδες εντυπωσιακά κοστούμια που δημιουργήθηκαν στο χέρι και οι ζωγραφιστές κινέζικες μάσκες αποτέλεσαν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της δραματουργίας. Ο κορυφαίος σκηνοθέτης της όπερας Αντρέι Σερμπάν, σαράντα χρόνια μετά την ιστορική του Τουραντότ στο Λονδίνο, υπέγραψε μια νέα παραγωγή του αριστουργήματος του Πουτσίνι συνεπή στο πνεύμα του έργου, υποβλητική και συναρπαστική. Ηεντυπωσιακή κινησιολογία-χορογραφία των Κέιτ Φλατ και Γεωργίας Τέγου και οι απόκοσμοι φωτισμοί των Ζαν Καλμάν και Σιμόν Τροττέ συνέβαλαν στη μοναδική ατμόσφαιρα της παράστασης.
Το αριστουργηματικό ακρόαμα συντόνισε με μοναδικό τρόπο ο διεθνώς καταξιωμένος αρχιμουσικός Πιερ Τζόρτζιο Μοράντι, ο οποίος οδήγησε την Ορχήστρα της ΕΛΣ σε μια αξιοσημείωτη ερμηνεία. Η τοποθέτηση της Χορωδίας της ΕΛΣ (υπό τον Αγαθάγγελο Γεωργακάτο) και της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ (υπό την Κωνσταντίνα Πιτσιάκου) στις θέσεις του κοινού, όχι μόνο δημιούργησε μια νέα συνθήκη στο ακρόαμα, αλλά συνεισέφερε εντυπωσιακά στη δραματουργία του έργου.
Στο ρόλο της Τουραντότ η επιβλητική Αμερικανίδα σοπράνο Λιζ Λίντστρομ, ενώ στο ρόλο του Καλάφ ο εξαίρετος τενόρος Ρικκάρντο Μάσσι, ο οποίος αντικατέστησε τον ασθενή Μπράιαν Τζέιντ. Μια μοναδική ερμηνεία της Λιου έδωσε η κορυφαία σοπράνο της ΕΛΣ Τσέλια Κοστέα. Μαζί τους οι εξαιρετικοί Τάσος Αποστόλου, Χάρης Ανδριανός, Γιάννης Καλύβας, Ανδρέας Καραούλης, Γιώργος Παπαδημητρίου και Νίκος Στεφάνου.
* Λόγω της ασθένειας του Μπράιαν Τζέιντ, τον Καλάφ θα ερμηνεύσει ο Ρικκάρντο Μάσσι στις 8/6
Τουραντότ
Τζάκομο
Πουτσίνι
Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
Μουσική διεύθυνση: Πιερ ΤζόρτζιοΜοράντι
Σκηνοθεσία: Αντρέι Σερμπάν|Σκηνικά, κοστούμια: Χλόη Ομπολένσκι
Με μια σπάνια αίσθηση του θεατρικού χρόνου και σφιχτή πλοκή που απορρέει από το ομώνυμο θεατρικό έργο του Κάρλο Γκότσι, ο Πουτσίνι ισορροπεί με θαυμαστή μαεστρία το ηρωικό στοιχείο με το συναισθηματικό, αλλά και το γκροτέσκο. Με κοφτερές, απότομες μεταβάσεις και αντιθέσεις της μουσικής, υπογραμμίζει την ένταση και τη βιαιότητα του θέματος που διαχειρίζεται. Όπως και στη Μαντάμα Μπαττερφλάι, ο συνθέτης, για να δημιουργήσει την εξωτική ατμόσφαιρα που επιβάλλει το θέμα του, εμπνέεται από ένα κινέζικο μουσικό κουτί και από παραδοσιακές κινέζικες μελωδίες, προσδίδοντας έτσι μια επιπλέον εκφραστική δύναμη στη μουσική του.
Η υπόθεση της Τουραντότ διαδραματίζεται σε άλλες εποχές, στη μακρινή και εξωτική Κίνα, όπου η πριγκίπισσα Τουραντότ θα παντρευτεί μόνον όποιον λύσει τα τρία αινίγματα που του θέτει. Όσοι έχουν δοκιμάσει έχουν αποτύχει και το έχουν πληρώσει με τη ζωή τους. Θαμπωμένος από την εκπληκτική ομορφιά της, ένας άγνωστος πρίγκιπας επιμένει να δοκιμάσει την τύχη του και τα καταφέρνει. Όμως, αφού λύσει τα αινίγματα, η Τουραντότ αρνείται να τον παντρευτεί. Ο πρίγκιπας της προσφέρει μια ευκαιρία να απαλλαγεί από τη δέσμευσή της εάν εκείνη ανακαλύψει το όνομά του πριν χαράξει.
Η σύνθεση του έργου δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, καθώς ο Πουτσίνι πέθανε το 1924 στα 65 του χρόνια. Στην τελευταία, αποχαιρετιστήρια συνάντηση με τον μαέστρο και τότε καλλιτεχνικό διευθυντή της Σκάλας του Μιλάνου Αρτούρο Τοσκανίνι, ο συνθέτης προέβλεψε: «Η όπερά μου θα παρουσιαστεί ανολοκλήρωτη, κάποιος θα ανέβει στη σκηνή και θα πει στο κοινό: “Σε αυτό το σημείο ο συνθέτης πέθανε”». Το έργο τελικά ολοκληρώθηκε, με βάση τα προσχέδια του Πουτσίνι, από τον συνθέτη Φράνκο Αλφάνο (1926), υπό την επιτήρηση του Τοσκανίνι, ο οποίος είχε αναγγείλει την πρεμιέρα στη Σκάλα ως το «γεγονός του αιώνα». Η παγκόσμια πρώτη του έργου δόθηκε στη Σκάλα του Μιλάνου στις 25 Απριλίου 1926, με τεράστια επιτυχία. Τη βραδιά εκείνη, στο σημείο που ολοκληρώνεται η σύνθεση του Πουτσίνι ο μαέστρος Αρτούρο Τοσκανίνι είπε στο κοινό: «Εδώ τελειώνει η όπερα, διότι σε αυτό το σημείο πέθανε ο δάσκαλος. Σε αυτή την περίπτωση ο θάνατος υπήρξε ισχυρότερος από την τέχνη». Έκτοτε η Τουραντότ παρουσιάζεται σε αυτή την υβριδική μορφή. To 2001 ο συνθέτης Λουτσάνο Μπέριο πρότεινε ένα δεύτερο φινάλε, η παρουσίαση του οποίου άνοιξε ξανά τον διάλογο για το ανολοκλήρωτο αριστούργημα του Πουτσίνι.
Για τη νέα παραγωγή της Τουραντότ–δεκαεπτά χρόνια μετά την τελευταία παρουσίαση του έργου στην Ελλάδα– η Εθνική Λυρική Σκηνή συνεργάζεται με καλλιτέχνες υψηλού κύρους και διεθνούς καταξίωσης.
Τη σκηνοθεσία υπογράφει ένας από τους κορυφαίους σκηνοθέτες του θεάτρου και της όπερας, ο Αντρέι Σερμπάν, ο οποίος αναγνωρίζεται διεθνώς για τις καινοτόμες και εικονοκλαστικές σκηνοθεσίες του.
Για να διηγηθούν τη συναρπαστική ιστορία της Τουραντότ, η Χλόη Ομπολένσκι και ο Αντρέι Σερμπάν με τη δημιουργική τους ομάδα δημιουργούν μια νέα σκηνική συνθήκη στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, όπου αναζητούν μέσα από τα σκηνικά, τα κοστούμια, τη σκηνοθεσία και την κινησιολογία τις κοινές αναφορές μεταξύ των αρχαίων πολιτισμών της Κίνας και της Ελλάδας. Το φυσικό σκηνικό του Ηρωδείου επαναπροσδιορίζεται για να φιλοξενήσει τον μυθικό κόσμο της αυτοκρατορικής Κίνας, χωρίς τις στερεοτυπικές πολιτισμικές διακοσμήσεις, αλλά με δεκάδες εντυπωσιακά κοστούμια και χειροποίητες μάσκες. Όπως σημειώνει η Χλόη Ομπολένσκι: «Θέλοντας να αποφύγω την απεικόνιση ενός ακόμη χρυσοποίκιλτου “κινέζικου” παλατιού προτίμησα την ανάμνηση ενός τοπίου έξω από την πύλη αρχαίας πόλης». Μια νέα παραστατική εμπειρία θέασης και ακρόασης στον εμβληματικό χώρο του Ωδείου Ηρώδου Αττικού, όπου ακόμα και η παραδοσιακή σχέση θεάματος και θεατών μετατρέπεται σε μια νέα βαθιά εσωτερική και συναρπαστική εμπειρία.
Τη δραματουργία υπογράφει η Ντανιέλα Βιολέτα Ντίμα, τη χορογραφία και την κινησιολογία η Κέιτ Φλατ, με συνεργάτιδα χορογράφο-κινησιολόγο τη Γεωργία Τέγου, και τους φωτισμούς οι Ζαν Καλμάν και Σιμόν Τροττέ.
Διευθύνει ο διεθνώς αναγνωρισμένος Ιταλός αρχιμουσικός Πιερ Τζόρτζιο Μοράντι, ο οποίος επιστρέφει στην Εθνική Λυρική Σκηνή μετά τη θριαμβευτική Τραβιάτα το καλοκαίρι του 2024 στο Ηρώδειο.Ο Μοράντιέχει διακριθεί στο ιταλικό ρεπερτόριο με εκατοντάδες παραστάσεις στα σημαντικότερα λυρικά θέατρακαι φεστιβάλ όπερας παγκοσμίως, όπωςστην Όπερα της Ρώμης, τη Σκάλα του Μιλάνου, την Εθνική Όπερα Παρισιού, στο θέατρο Λα Μονναί των Βρυξελλών, στη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης, στο Θέατρο Σαν Κάρλο της Νάπολης, στην Κρατική Όπερα της Βιέννης κ.α.
Λίνα Μενδώνη, Κυριάκος Μητσοτάκης, Μαρέβα Μητσοτάκη, Γιώργος Κουμεντάκης, Νάντια Θεοχαράκη
Γιώργος Κουμεντάκης, Λίνα Μενδώνη,
Νάντια θεοχαράκη
Θανάσης Μαρτίνος, Μαρίνα Μαρτίνου
Άδωνις Γεωργιάδης, Ευγενία Μανωλίδου
Ρούλα Σαλούτση, Αγάπη Πολίτη
Αναστασία Ζαννή
Ευαγγελία Νάκα
Δημήτρης Τσίτουρας, Περικλής Σπάτουλας
Νάντια Θεοχαράκη, Σάντρα Πρετεντέρη
Σχόλια για αυτό το άρθρο