Κωνσταντίνος Κερεστετζής: Ακουαρέλες από το Άγιον Όρος

ΣχετικάΆρθρα

Κατερίνα Λιόλιου: Πλατινένια με το album «1994»

22 Νοεμβρίου 2024

Ένα ιστορικό εργαστήρι, ένας τόπος συνάντησης ζωγράφων, μια γωνιά πλημμυρισμένη από μνήμες που κρατούν περισσότερο από έναν αιώνα. Πρόκειται για το σπίτι του ζωγράφου Κωνσταντίνου Κερεστετζή, που, μετά από πολύχρονη προσπάθεια, απέκτησε εκθεσιακό χώρο.

Το μεσοπολεμικό οίκημα στην οδό Προύσης 17, κοντά στον Άγιο Παντελεήμονα, στεγάζει, εκτός από το σπίτι και το ατελιέ του δημιουργού, το εργαστήριο συντήρησης έργων τέχνης της συζύγου του Μαργαρίτας Ντελή. Σε ανεξάρτητο χτίσμα (ένα σπίτι μέσα στο σπίτι) δημιουργήθηκε σύγχρονο εκθετήριο ζωγραφικής του Κερεστετζή, ενώ από δω και πέρα θα λειτουργεί και ως χώρος εκθέσεων και εκδηλώσεων σχετικών με την Ελληνική ζωγραφική. Το βάπτισμα του «ζωγραφόσπιτου» όπως ευφάνταστα τιτλοφόρησε ο Νίκος Βατόπουλος, πρόκειται να γίνει στις 25 Ιανουαρίου, στα εγκαίνια της έκθεσης με τίτλο «Ακουαρέλες από το Άγιον Όρος». Περιλαμβάνει έργα του Κ. Κερεστετζή που φιλοτεχνήθηκαν κατά την πρόσφατη διαμονή του στη Μοναστική Πολιτεία.

Ζωγράφος με σπάνια τεχνική κατάρτιση και με άμεσες ικανότητες σύλληψης του κόσμου, ο Κερεστετζής ακολούθησε από νωρίς το παράδειγμα των παλιών μαστόρων και μετά τη θητεία στην ΑΣΚΤ (εργαστήριο του Χρόνη Μπότσογλου) συνέχισε τη σπουδή στα μεγάλα έργα του παρελθόντος, αρχικά στο Λούβρο και κατόπιν στο Πράδο. Από το 1993 έως το 1998 έκανε ελεύθερες σπουδές στην Ισπανία κι έζησε στο Τολέδο, επιχειρώντας μια ιδιότυπη μαθητεία στον Γκρέκο και στην πόλη που τον ανέδειξε. Παθιασμένος ταξιδευτής, ο ζωγράφος φιλοτέχνησε το «πρόσωπο» διάφορων πόλεων από την Ευρώπη ως τη Λατινική Αμερική, με κύρια την Κωνσταντινούπολη όπου έμεινε εφτά χρόνια (2010-2017). Εκεί επιχείρησε να σκάψει στη συλλογική μνήμη και να «αιχμαλωτίσει» στον καμβά του αναμνήσεις από τους δρόμους του Φαναρίου ως τα Πριγκηπόνησα κι από τα παλιά αρχοντόσπιτα ως τα πρόσωπα των λιγοστών Ρωμιών. Μετά τη μαθητεία του στους μεγάλους δασκάλους της Δύσης, τα τελευταία χρόνια ο Κερεστετζής αντλεί τη ζωγραφική του από τον Άθω.

Πρώτη φορά επισκέφθηκε το Όρος το 1997. Από τότε έκανε συνολικά πάμπολα ταξίδια, πεζοπορώντας επί μακρόν σε δύσβατα μονοπάτια και βγάζοντας τα σύνεργα της τέχνης του όποτε η φύση του το επέτρεπε. Το 2023 έζησε επί 3,5 μήνες σε κελιά και σκήτες, γνώρισε γέροντες και υποτακτικούς, μετείχε σε λιτανείες, αγρυπνίες και πανηγύρεις, κοινώνησε το πνεύμα και το αίσθημα της Αθωνικής Πολιτείας. Στα έργα του αποτύπωσε όψεις ιστορικών μονών, σκητών και ασκηταριών, υμνώντας τη μοναξιά τους σε απόκρημνα σημεία κι ακτές.

Ο Κερεστετζής δεν επιδιώκει να εντυπωσιάσει με ψεύτικα πλουμίδια. Η ζωγραφική γι’ αυτόν είναι μια εμπειρία μυστική. Μέσα από το εκστατικό του βλέμμα συλλαμβάνει εκτός από τα ιστορικά μνημεία, πράγματα ταπεινά που συγκροτούν τον κόσμο του μοναχού: τους φούρνους της μονής, ένα εικονοστάσι, μια καλαθούνα στο οστεοφυλάκιο. Τα πράγματα που περνούν από το βλέμμα, βγαίνουν απ’ το πινέλο του μέσα σε μιαν ατμόσφαιρα καθαρή, αληθινή. Χωρίς επικίνδυνες απλουστεύσεις, κάνει επιλογή από τα στοιχεία που του χρειάζονται κι αποφεύγει κάθε φλυαρία. Δεν δείχνει λιτανείες και γεροντάδες με κεριά. Δεν πάει να υποβάλει έναν αέρα μυστικισμού, ούτε επιδιώκει να κερδίσει την προσοχή με βαρύτιμα βυζαντινά εκφραστικά μέσα. Τι είναι υπερβατική εμπειρία; Δεν είναι το να σου συνέβη κάποτε τούτο ή εκείνο το μυστηριώδες, το απολύτως ξένο προς τη λογική, και τα παρόμοια. Είναι το να ζεις καθημερινά μέσα στο κλίμα αυτό του επέκεινα της λογικής και των ορίων. Είναι το να ζεις στο επέκεινα με τον ίδιο περίπου τρόπο με τον οποίο εμείς ζούμε στο ενθάδε. Η ζωγραφική του γίνεται έτσι όργανο για την προσπέλαση της πραγματικότητας, που τελικά μπορεί να καταλήγει σε ένα όραμα.

Ο Κερεστετζής είναι μια συνείδηση που έζησε το αθωνικό τοπίο, τους ανθρώπους και τα μοναστήρια του. Είδε τον κόσμο με το φως τους κι αυτό θέλησε να «σώσει» στον καμβά του. Το βλέμμα του αγκαλιάζει και διεισδύει, δεν αποκλείει∙ βλέμμα που αποφεύγει τα σχόλια και τις ερμηνείες, που υμνεί τη θεία απλότητα του Κάλλους. Αν τα σπίτια είναι ακτινογραφίες ζωής, πολυμορφικές συνθέσεις που ποτίζουν με την καθημερινότητα του καθενός, το «ζωγραφόσπιτο» συμπυκνώνει μια μικρή ιστορία της εγχώριας τέχνης. Στην αυγή του 2024 ανοίγεται στο κοινό και μας καλεί σε κοινωνία με τον αθέατο κόσμο του Όρους.